شناسایی مکانهای بهینه جهت استقرار واحدهای آب شیرین کن با توجه به پهنه‌های حساس زیست‌محیطی در مناطق ساحلی استان هرمزگان
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی
مرتضی سپهر
1
(دانش‌آموخته دکتری بیولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
افشین دانه کار
2
(دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران)
سیدمحمدرضا فاطمی
3
(دانشیار گروه بیولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علی ماشینچیان مرادی
4
(استادیار گروه بیولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه: زیست‌محیطی, مکانیابی, استان هرمزگان, آبشیرینکن,
چکیده مقاله :
کشورهای بسیاری در سطح جهان به علت کمبود منابع آب دچار بحران شده اند. از مهم‌ترین راهکارها احداث واحدهای آبشیرینکن به عنوان یک روش مناسب جهت احیا منابع آب شیرین است؛ اما علی‌رغم مزایای فراوان پساب‌های ناشی از واحدهای آبشیرینکن اثرات نامطلوب بر محیط‌زیست بر جا می گذارند. هدف از این مطالعه شناسایی مکانهای مناسب جهت احداث واحدهای آبشیرینکن با توجه به پهنه‌های حساس زیست‌محیطی است. بعد از تهیه لایه‌ها در GIS نقشه فاصله هر لایه تهیه شد. معیارها در طی فرآیند دلفی مورد وزن دهی قرار گرفتند. لایه‌های جغرافیایی تهیه شده از هر معیار در 5 طبقه، طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری شدند. نقشه‌های معیارها بر مبنای ضریب اهمیت نرمالایز شده در طی کاربرد مدل خطی با یکدیگر تلفیق و مجدد در 5 کلاس طبقه‌بندی شدند. با تلفیق لایه‌ها و تهیه لایه نهایی، 19 مکان مناسب مورد شناسایی قرار گرفت. با طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری نقشه نهایی، 2 مکان دارای اهمیت بسیار بالا، 7 مکان دارای اهمیت، 5 مکان با اهمیت متوسط، 4 مکان با اهمیت کم و یک مکان بی‌اهمیت شناسایی شدند. 2 مکان دارای اهمیت بسیار بالا در منطقه ساحلی شهر بندرعباس شناسایی شد. 16 مکان در منطقه ساحلی خلیج فارس و 3 مکان در منطقه ساحلی دریایی عمان شناسایی شد.
Many countries in the world are facing the crisis caused by scarcity of water resources. One of the strategies for coping with this crisis, which is considered a suitable way of restoring fresh water resources, is construction of water desalination plants. However, despite the numerous advantages of desalination plants, their effluents have undesirable effects on the environment. The present research intended to locate suitable sites for constructing water desalination plants by taking into account the environmental sensitive zones. After developing the layers in a geographical information system, a distance map of each layer was developed. Criteria were weighted during the Delphi process. The geographical layers of each criterion were evaluated and classified in five categories. The layers of the criteria were normalized based on the coefficients of importance, integrated during their linear application, and reclassified in five categories. Nineteen suitable sites were identified for construction of water desalination plants by integrating the layers and through preparing the final layer. By reclassifying and reevaluating the final map, 2 high important locations, 7 important locations, 5 Middle important locations, 4 less important locations, 1 unimportant location. 2 high important locations were located in the coastal areas of the Bandar Abbas City. 16 were located in the coastal areas of the Persian Gulf, and three were in the coastal areas of the Sea of Oman.
1. اسدی، م. و س. جهانبخش اصل. 1394. شناسایی مکانهای مناسب احداث نیروگاه بادی در استان آذربایجان شرقی با روش فازی- سلسله مراتبی (FAHP). سنجش از دور وسامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 6(4): 95-109.
2. آندون پطروسیانس، ه.، ا. دانهکار، س. اشرفی و ج. فقهی. 1392. کاربرد روش دلفی در اولویت بندی معیارهای انتخاب عرصه های مناسب توسعه جنگل های مانگرو (مطالعه نمونه: جنگلهای حرا). محیط زیست و توسعه، 4(7): 37-48.
3. باصره، ن.، م. محمدیزاده و ا. سخاوتی. 1392. اولویتبندی جهت انتخاب مناطق مناسب احداث آبشیرینکن در مناطق ساحلی غرب استان هرمزگان با استفاده از روش تاپسیس. مجموعه مقالات سومین همایش ملی سلامت، محیط زیست و توسعه پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس. 30 بهمن ماه الی 1 اسفند ماه.
4. بهزادی، س.، ع. سالارپوری، م. درویشی، ب. دقوقی، ش. صیدمرادی و ح. رامشی. 1390. مطالعه جوامع زیستی به منظور استقرار زیستگاه مصنوعی در آبهای استان هرمزگان (خلیج فارس). مجله علمی شیلات، 20(3): 23-32.
5. زیاری، ک.، ک. موسیخانی، ش. اباذرلو و س. اباذرلو. 1391. مکانیابی دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از مدل (AHP) (نمونه موردی شهرستان جلفا). جغرافیا و مطالعات محیطی، 1(3): 14-28.
6. علیپور، ح.، ا. ملکیان، م. خیرخواه زرکش و س. قرهچلو. 1394. استفاده از روش دلفی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در مکانیابی پخش سیلاب. مجله علمی پژوهشی مهندسی اکوسیستم بیابان، 4(9): 11-22.
7. کر، ی.، ح. ر. کشفی، ا. تکدستان و م. ه. مهدینژاد. 1390. مکانیابی احداث مجتمعهای آبشیرینکن در روستاهای جزیره قشم و اولویتبندی آنها. کنفرانس ملی بهرهبرداری از آب دریا. مرکز بینالمللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، کرمان. 13 الی 14 دی ماه.
8. مرکز هماهنگی مطالعات محیط زیست. 1354. آییننامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، اصلاحیه 1374. یازمان حفاظت محیط زیست. 9 صفحه.
9. یزدانی، م.، س. م. منوری، ق. ع. عمرانی، م. شریعت و س. م. حسینی. 1394. ارزیابی تناسب محلهای دفن پسماند شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: غرب استان مازندران). سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 6(1): 31-46.
10. Alhrari MS, Agha K, Alghoul SK. 2014. Development of Decision Support System for Optimal Site Selection of Desalination Plants. Journal of Mechanical and Civil Engineering, 11(6): 84-90.
11. Asadpour G. 2015. Evaluating the geochemistry of Bam salt dome in Hormozgan Province, Iran. Pollution, 1(1): 95-101.
12. Behnam P, Shafii MB. 2016. Examination of a solar desalination system equipped with an air bubble column humidifier, evacuated tube collectors and thermosyphon heat pipes. Desalination, 397: 30-37.
13. Braulik GT, Ranjbar S, Owfi F, Aminrad T, Dakhteh SMH, Kamrani E, Mohsenizadeh F. 2010. Marine mammal records from Iran. Journal of Cetacean Research and Management, 11(1): 49-64.
14. Dawoud MA. 2012. Environmental impacts of seawater desalination: Arabian Gulf case study. International Journal of Environment and Sustainability, 1(3): 22‐37.
15. Harley CD, Randall Hughes A, Hultgren KM, Miner BG, Sorte CJ, Thornber CS, Rodriguez LF, Tomanek L, Williams SL. 2006. The impacts of climate change in coastal marine systems. Ecology Letters, 9(2): 228-241.
16. Hasanzadeh M, Danehkar A, Azizi M. 2013. The application of Analytical Network Process to environmental prioritizing criteria for coastal oil jetties site selection in Persian Gulf coasts (Iran). Ocean & Coastal Management, 73: 136-144.
17. Höpner T, Windelberg J. 1997. Elements of environmental impact studies on coastal desalination plants. Desalination, 108(1): 11-18.
18. Kallali H, Anane M, Jellali S, Tarhouni J. 2007. GIS-based multi-criteria analysis for potential wastewater aquifer recharge sites. Desalination, 215(1): 111-119
19. Lee WW, Bae SJ, Jung YH, Yoon HJ, Jeong YH, Lee JI. 2017. Improving power and desalination capabilities of a large nuclear power plant with supercritical CO 2 power technology. Desalination, 409: 136-145.
20. Liu T-K, Sheu H-Y, Tseng C-N. 2013. Environmental impact assessment of seawater desalination plant under the framework of integrated coastal management. Desalination, 326: 10-18.
21. Liu Y, Yu D, Jiang J, Yu X, Yao H, Xu M. 2017. Experimental and numerical evaluation of the performance of a novel compound demister. Desalination, 409: 115-127.
22. Locarnini RA, Mishonov AV, Antonov JI, Boyer TP, Garcia HE, Baranova OK, Zweng MM, Paver CR, Reagan JR, Johnson DR, Hamilton M, Seidov D. 2013. World Ocean Atlas 2013, Volume 1: Temperature. S. Levitus, Ed., A. Mishonov Technical Ed.; NOAA Atlas NESDIS 73, 40 pp.
23. Madani K. 2014. Water management in Iran: what is causing the looming crisis? Journal of Environmental Studies and Sciences, 4(4): 315-328.
24. Mafi-Gholami D, Feghhi J, Danehkar A, Yarali N. 2015. Classification and prioritization of negative factors affecting on mangrove forests using Delphi method (Case study: Mangrove Forests of Hormozgan Province of Iran). Advances in Bioresearch, 6(3): 78-92.
25. Mafi-Gholami D, Feghhi J, Danehkar A, Yarali N. 2015. Prioritizing stresses and disturbances affecting mangrove forests using Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP). Case study: mangrove forests of Hormozgan Province, Iran. Advances in Environmental Sciences, 7(3): 442-459.
26. Mousavi SH, Danehkar A, Shokri MR, Poorbagher H, Azhdari D. 2015. Site selection for artificial reefs using a new combine Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) tools for coral reefs in the Kish Island–Persian Gulf. Ocean & Coastal Management, 111: 92-102.
27. Nouri J, Fatemi M, Danekar A, Fahimi F, Karimi D. 2009. Determination of environmentally sensitive zones along Persian Gulf coastlines through geographic information system. Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(2): 718-725.
28. Nowacek DP, Thorne LH, Johnston DW, Tyack PL. 2007. Responses of cetaceans to anthropogenic noise. Mammal Review, 37(2): 81-115.
29. Petrosian H, Kar AD, Ashrafi S, Feghhi J. 2016. Investigating Environmental Factors for Locating Mangrove Ex-situ Conservation Zones Using GIS Spatial Techniques and the Logistic Regression Algorithm in Mangrove Forests in Iran. Polish Journal of Environmental Studies, 25(5): 2097-2106.
30. Reddy K, Sharon H. 2016. Active multi-effect vertical solar still: Mathematical modeling, performance investigation and enviro-economic analyses. Desalination, 395: 99-120.
31. Renolds R. 1993. Physical Oceanography of the Persian Gulf Strait of Hormoz and Gulf of Oman Results from the Expedition. Marine Pollution, 27: 32-60.
32. Sale PF, Feary DA, Burt JA, Bauman AG, Cavalcante GH, Drouillard KG, Kjerfve B, Marquis E, Trick CG, Usseglio P. 2011. The growing need for sustainable ecological management of marine communities of the Persian Gulf. AMBIO: A Journal of the Human Environment, 40(1): 4-17.
33. Sanchez-Lizaso JL, Romero J, Ruiz J, Gacia E, Buceta JL, Invers O, Torquemada YF, Mas J, Ruiz-Mateo A, Manzanera M. 2008. Salinity tolerance of the Mediterranean seagrass Posidonia oceanica: recommendations to minimize the impact of brine discharges from desalination plants. Desalination, 221(1-3): 602-607.
34. Sepehr M, Fatemi S, Danehkar A, Mashinchian Moradi A. 2017. Application of Delphi method in site selection of desalination plants. Global Journal of Environmental Science and Management, 3(1): 89-102.
35. Sharifi N, Danehkar A, Etemad V, Mahmoudi B. 2011. Identification and Prioritization of Criteria Used for Selecting Protected Areas in Forest Ecosystems Case Study: Iran's Hyrcanian Forests. Environment and Natural Resources Research, 1(1): 189-200.
36. Zhang X, Kan W, Jiang H, Chen Y, Cheng T, Jiang H, Hu X. 2017. Capillary-driven low grade heat desalination. Desalination, 410: 10-18.
_||_