تحلیلی بر روند تحولات جمعیت شهری استان اصفهان در سه دهه‌ی 1365 تا 1385

محورهای موضوعی : کالبدی

سید رامین غفاری ¹ , حمید بحیرایی ² , کبرا گرجی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور
2 - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
3 - دانشجوی کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور اصفهان

تاریخ دریافت : 1398/09/06 تاریخ پذیرش : 1398/09/06 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهه های اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونه‌ای که طی سه دهه‌ ی اخیر تعداد و جمعیت شهر ها وتوسعه ی فضایی آنها ابعاد بی‌سابقه ای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استان های کشور از این تحولات دور نمانده است، استان مذکور به دلیل موقعیت ویژه ی جغرافیایی در فلات مرکزی، استقرار در پهنه‌ای پایکوهی و گسترش در امتداد زاینده رود از دیرباز از جاذبه‌های طبیعی به منظور استقرار اولیه ی جمعیت برخوردار بوده است. پژوهش حاضر در پی بررسی روند تحولات جمعیتی استان اصفهان طی سه دهه‌ی1365، 1375و1385 است. روش تحقیق اسنادی، تحلیلی و توصفی است که از نرم‌افزارهایEXCEL ٍ، SPSS، GIS به منظور ارائه نتایج و دستیابی به اهداف تحقیق استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که روندتحولات جمعیت شهری در اصفهان به تنهایی ناشی از افزایش طبیعی آن نیست بلکه عوامل اقتصادی، سیاسی واجتماعی بر رشد شتابان جمعیت و تحولات آن در طی سه دهه ی مذبور تأثیرگذار بوده است. پراکنش مکانی نا متعادل و نامتناسب خدمات، تاسیسات و صنایع نه تنها باعث نوسانات شدید جمعیتی در سطح استان گردیده است بلکه ناهماهنگی و نابرابری‌های ناحیه ای راسبب شده است. چالشی جدی که باید با دیدی اصولی و نظام‌وار در راستای ساماندهی و مدیریت خردمندانه ی آن گام برداشت.

منابع و مأخذ:

منابع

بهفروز، فاطمه(1370). زمینه­های غالب در جغرافیای انسانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

تحلیل تطبیقی نتایج سر شماری نفوس ومسکن استان اصفهان(1375). مرکز آمار ایران، تهران

تحلیل تطبیقی نتایج سر شماری نفوس ومسکن استان اصفهان،(1385). مرکز آمار ایران، تهران

زنجانی، حبیب‌الله(1371). جمعیت و شهرنشینی در ایران، جلد اول، چاپ دوم،تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی،

زیاری، کرامت الله(1378). اصول و روشهای برنامه­ریزی منطقه­ای.یزد: انتشارات دانشگاه یزد

شاطریان، محسن(1382). تحولات جمعیتی در کاشان. مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 46

شکویی، حسین(1385). دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری. تهران: انتشارات سمت،

فرید، یدالله(1373). جغرافیا و شهرشناسی.تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

کشاورز، مهناز و معصوم، قدیری(1380). روند تحولات جمعیت و آینده­نگری آن در شهر خرم آباد، مجله دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران.

گیلبرت، آلن و گاگلر،ژوزف(1375). شهرها، فقروتوسعهشهرنشینیدرجهانسوم، ترجمه پرویز کریمی ناصری. اداره کل روابط عمومی و بین الملل شهرداری تهران.

نتایج تفصیلی سرشماری عمومی‌نفوس و مسکن- شهرستان اصفهان سال1355، مرکز آمار ایران، استانداری اصفهان.

شناسنامه‌ی آماری شهرهای استان اصفهان، شهرهای دارای2500نفر جمعیت و بیشتر(1373). مرکز آمار ایران.

نتایج تفصیلی سرشماری عمومی‌نفوس و مسکن- شهرستان اصفهان سال1375، مرکز آمار ایران، استانداری اصفهان.

نتایج تفصیلی سرشماری عمومی‌نفوس و مسکن- شهرستان اصفهان سال 1385،مرکز آمار ایران،استانداری اصفهان.

مرکز آمار ایران(1366). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی‌نفوس و مسکن شهرستان اصفهان سال1365،سازمان برنامه و بودجه استان،

نظریان، اصغر(1385). جغرافیای شهری در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور،

Digard, J., Hourcade B., Richard, Y.(1996). Liran Au Xxe Siécle. Paris, P 326.