بررسی نگرش روستاییان به اثرات احداث خانه‌های دوم بر توسعه‌ی روستایی مطالعه‌ی موردی:روستای پیام مرند

محورهای موضوعی : کالبدی

ابوالفضل قنبری ¹ , محمد باقر علیزاده اقدم ²

1 - استادیار گروه پژوهش های جغرافیای دانشگاه تبریز
2 - دکتری جامعه شناسی و عضو هیأت علمی‌دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1398/05/09 تاریخ پذیرش : 1398/05/09 تاریخ انتشار : 1392/04/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده به موازات رشد سریع شهرها و افزایش آپارتمان نشینی، آلودگی هوا و سایر آلودگی‌های صوتی، در دهه‌های اخیر ساکنان شهری را بر آن داشته که در ایام تعطیلی و برای سپری کردن اوقات فراغت به دامن طبیعت و مناطق روستایی پناه ببرند. در این راه مناطق خوش آب و هوا و نواحی سر سبز از اولویت‌های مهاجمان شهری بوده است. روستای پیام مرند نیز دارای شرایط آب و هوایی فوق الذکر بوده و مقصد خوبی برای شهرنشین‌ها و احداث خانه‌های دوم آنها بوده است. در این مقاله سعی شده است اثرات اجتماعی و اقتصادی احداث خانه‌های دوم در این منطقه مورد مطالعه قرار گیرد. روش مطالعه در این مقاله روش پیمایشی بوده است و 80 سرپرست خانواده به شکل تصادفی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر، نشان می‌دهد که روستاییان نسبت به پیامدهای اقتصادی احداث خانه‌های دوم نگرش مثبت و به پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی نگرش منفی دارند. همچنین بین زنان و مردان به لحاظ ارزیابی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی تفاوت معنی داری وجود دارد.

منابع و مأخذ:

منابع

اکبری، سعید و محمدرضا بمانیان (1387)؛ «اکوتوریسم روستایی و نقش آن در توسعه‌ی پایدار روستای کندوان»، فصلنامه‌ی توسعه و روستا، سال11، شماره‌ی 1 (بهار).

آمار، تیمور و افسانه برنجکار (1388)؛ «تحلیل جغرافیایی گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی بعد از انقلاب اسلامی»، فصل نامه‌ی چشم‌انداز جغرافیایی، سال چهارم، شماره‌ی 19 (پاییز و زمستان).

پاپلی یزدی، محمد حسین و مهدی سقایی (1385)؛. توریسم (ماهیت و مفاهیم)، تهران: سمت.

تقدیسی زنجانی، سیمین و فاطمه دانشور عنبران (1386)؛ «توریسم روستایی، تصویری مجازی یا الگویی حقیقی در برنامه‌ریزی روستایی»، مجله‌ی جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه ای، شماره‌ی هشتم (بهار و تابستان).

حسینی ابری، سیدحسن (1380)؛ مدخلی بر جغرافیای روستایی ایران، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.

رضوانی، محمدرضا (1384)؛ «گردشگری خانه‌های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی: فرصت یا تهدید (مورد: نواحی روستایی شمال تهران»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ی 54 (زمستان).

رضوانی، محمدرضا (1382)؛ «تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی (مطالعه‌ی موردی: نواحی روستایی شمال استان تهران)»، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره‌ی 45 (تابستان).

شاریه، ژان بر‌نار (1373)؛ شهرها و روستاها، مترجم: سیروس سهامی، مشهد: نشرنیکا.

صیدایی، سیداسکندر، خسروی ن‍ژاد، محبوبه و صدیقه کیانی (1389)؛ «تأثیر خانه‌های دوم بر توسعه‌ی منطقه‌ی باغبهادران شهرستان لنجان»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، سال اول، شماره‌ی چهارم (بهار).

ضیائی، محمود و زهرا صالحی نسب (1387)؛ «گونه شناسی گردشگران خانه‌های دوم و بررسی اثرات کالبدی آنها بر نواحی روستایی (مطالعه‌ی موردی: رودبار قصران)»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ی 66 (زمستان).

علیقلی زاده فیروزجایی، ناصر، بدری، سیدعلی، حسنعلی فرجی سبکبار (1386)؛ «نگرش جامعه‌ی میزبان به اثرات محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی: مطالعه‌ی موردی بخش مرکزی شهرستان نوشهر، فصلنامه‌ی روستا و توسعه، سال 10، شماره‌ی 1 (بهار).

عنابستانی، علی اکبر (1388)؛ «بررسی آثار کالبدی خانه‌های دوم بر توسعه‌ی سکونتگاه‌های روستایی: مطالعه‌ی موردی روستاهای ییلاقی شهر مشهد»، فصلنامه‌ی روستا و توسعه، سال 12، شماره‌ی 14 (زمستان).

عنابستانی، علی اکبر (1389)؛ «فرایند شکل‌گیری خانه‌های دوم روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه‌ی موردی: روستاهای ییلاقی غرب مشهد»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌‌ی 74 (زمستان).

فیروزنیا، قدیر، افتخاری، رکن الدین و محبوبه ولی خانی (1390)؛ «پیامدهای گسترش ویلاسازی (خانه های دوم) در نواحی روستایی: دهستان تاررود شهرستان دماوند»، جغرافیا، دوره‌ی 9، شماره‌ی 31 (زمستان).

گلین مقدم، خدیجه (1388)؛ «روند شکل‌گیری و گسترش خانه‌های دوم در حوزه‌های جنگلی-کوهستانی شمال کشور در طی سال‌های 85-1345»، فصل نامه‌ی چشم‌انداز جغرافیایی، سال چهارم، شماره‌ی 9 (پاییز و زمستان).

مرکز آمار ایران (1386)؛ سالنامه‌ی آماری کشور 1385، تهران: مرکز آمار ایران.

مهدوی حاجیلویی، مسعود، قدیری معصوم، مجتبی و مهدی سنایی (1387)؛ «نقش و تأثیر خانه‌های دوم بر ساختار اقتصادی، اجتماعی ناحیه‌ی کلاردشت»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ی 65 (پاییز).

Di, Zhu Xiao, McArdle , Nancy and Masnick, George S (2001); “Second Homes: What, How Many, Where and Who”, Joint Center for Housing Studies, No. 1-2 (February).

Huang Youqin (2010); “Second Home Ovnership in Transitional Urban China”, Forthcoming in Housing in 2011, Vol. 26, No. 3.

Paris, Chris (2008); “Second Homes in Northern Ireland Growth, Impact & Policy Implications”, Final Report to the Housing Executive, September.

Roberts, L & Hall, D (2001); Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice, Walling ford: CABI Publishing.

Sharply, Richard & Julia (1997); Rural Tourism: An Introduction, London: International Thomson Business press.