شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال وبختیاری(مطالعه موردی امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن)

محورهای موضوعی : کالبدی

محمود رنجبر دستنایی ¹ , حمید برقی ² , یوسف قنبری ³

1 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم
2 - استادیار دانشکده جغرافیای دانشگاه اصفهان
3 - استادیار دانشکده جغرافیای دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1398/05/09 تاریخ پذیرش : 1398/05/09 تاریخ انتشار : 1392/04/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده گردشگری مذهبی یکی از رایج‌ترین اشکال گردشگری در جهان است و صاحب‌نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی ـ مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور دارد؛ در ایران امکان مذهبی مقدس فراوانی وجود دارد که تعدادی در زمره آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی نیز قرار دارند و علاوه بر داشتن جاذبه زیارتى، دارای جاذبه‌های فرهنگی ـ ‌تاریخی نیز هستند؛ استان چهارمحال بختیاری با دارا بودن موقعیت استراتژیک، پیوند دهنده ناحیه گردشگری مرکز کشور به غرب و جنوب غربی و همچنین دارا بودن منابع و جاذبه‌های گردشگری، می‌تواند نقش قابل توجهی را در توسعه گردشگری مرکز و جنوب غربی کشور داشته باشد هدف از این تحقیق شناسایی اثرات مکان‌های مذهبی بر توسعه گردشگری است و امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن به عنوان یک نمونه موردی مطالعه قرار گرفته و سعی شده با استفاده از تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف و فرصت‌ها و تهدیدهایی که این مکان مقدسه را تحت تاثیر قرار می‌دهد را بررسی کرده و سپس با ارائه راهکارهای مناسب به بهبود وضعیت فعلی کمک نماییم روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد منطقه مورد مطالعه با 29 نقطه قوت و امتیاز وزنی833/3و 10 فرصت و امتیاز وزنی 359/3در مقابل 16 نقطه ضعف و امتیاز وزنی 2622/3و 14 تهدید و امتیاز وزنی 974/2توانمندی‌های نسبتا بالایی را برای توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال و بختیاری برخوردار می‌باشد و در صورت برنامه‌ریزی دقیق برای این توانمندی‌های و مهم‌تر از همه اجرای دقیق این برنامه‌ها، می‌توان زمینه‌های توسعه گردشگری را در این استان فراهم سازد.

منابع و مأخذ:

منابع

احمدی، زینب(1388)، امکان سنجی و برنامه ریزی توسعه اکوتوریسم در تالاب چغاخور، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان.

افتخاری، رکن الدین و مهدوی، عبدالرضا (1385): راهکارهای توسعة گردشگری روستایی (نمونة موردی دهستان لواسان کوچک) با استفاده از مدل SWOT، مجلة مدرس، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، شماره 45..

امیدوار، شهرام(1380)، جغرافیای استان چهار محال و بختیاری، شرکت چاپ کتابهای درسی سازمان آموزش و پرورش.

امینی، حمید (1383)، راهنمای جهانگردی استان چهارمحال و بختیاری (بام ایران)، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان چهار محال و بختیاری.

بونی فیس، پریسا(1380)، مدیریت گردشگری فرهنگی، ترجمه محمود عبدا..زاده، دفتر پژوهشهای فرهنگی.

ترنر، تام(1376)، شهر همچون چشم انداز، نگرشی فراتر از فرانوگرایی، ترجمه فرشاد نوروزیان، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی.

تقوایی، مسعود و موسوی، سید علی وغلامی، یونس(1389)، تحلیلی بر توسعه گردشگری مذهبی(مطالعه موردی شهرستان نورآبادممسنی)، « دانشگاه آزاد واحد اهر فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی»، سال دهم، شماره 31، ص39-64..

حکمت نیا، حسن و موسوی، میرنجف(1385): کاربرد مدل در جغرافیا (گرایش برنامه ریزی شهری)، انتشارات علم نوین.

دیناری، الف(1385)، مذهب و گردشگری، «مجله زائر»، شماره 120، ص54-60..

رستمی، علی (1379): نقش تبلیغات بازرگانی در گسترش صنعت گردشگری و جهانگردی، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات.

رضوانی، علی اصغر (1374) جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ ششم، تهران، انتشارات پیام نور.

ریاحی، نادر (1384): اماکن مذهبی ایران و توسعهً گردشگری، انتشارات صائن.

زاهدی، شمس السادات(1385)مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار(با تاکید بر محیط زیست)، چاپ اول، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

قره نژاد، حسن(1386)مقدمه ای بر توسعه گردشگری و مهمانپذیری، انتشارات دانشگاه آزاد واحد نجف آباد.

کاویان فر، س(1386)، گردشگری در فرانسه و جهان، «مجله شهرداری»، شماره78، ص62-74.

گی، چاک.ای(1382).جهانگردی در چشم انداز جامع، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش فرهنگی، چاپ دوم، تهران.

مبارکی، امید(1386)، برنامه ریزی فضایی شهرستان ملکان، پایان نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استاد راهنما: دکتر بیک محمدی، دانشگاه اصفهان.

محلاتی، صلاح الدین(۱۳۸۰(، درآمدی بر جهانگردی، چاپ اول، نشر دانشگاه شهید بهشتی.

مصلحی، محسن(1384). شناسایی موانع توسعه صنعت توریسم و راهبردهای علمی و عملی(در استان اصفهان)، مقالات اولین همایش علمی – منطقه‌ای(توریسم، موانع و پیامد‌ها – دانشگاه آزاد واحد فلاورجان) انتشارات دانشگاه آزاد،

منشی زاده، ر.و مرادی، الف.(1384)تاثیر گردشگران مذهبی بر روی فضاهای کالبدی شهر مشهد، «نشریه دانشکده علوم زمین»، شماره 11، ص125-140.

مؤمنی، مصطفی، مظفر، صرافی، محمد، قاسمی خوزانی (1387): ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچهً در کلان شهر مشهد، مجلهً جغرافیا و توسعه، شمارهً11؛ بهار و تابستان 1387.

Rinschede, Gisbert, (1992): Forms of religious tourism and pilgrimage special interest group.

Wright, Peter. D and Priwgle, Charles (1998): Strategic Management, Text and cases, Mark J. Kroll: Memphis State University James Madison University, University of Texas of Tyler.