آینده پژوهی توانمندسازی اقتصادی- اجتماعی روستاییان در تغییر الگوی معیشت (مطالعه موردی: روستاهای منطقه سیستان)

محورهای موضوعی : جغرافیای روستایی

محمودرضا میرلطفی ^{1 *} , محمد ملاشاهی ²

1 - دانشیارگروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه زابل - زابل - ایران
2 - کارشناس ارشد جغرافیا-دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه زابل- زابل- ایران

تاریخ دریافت : 1400/05/02 تاریخ پذیرش : 1401/10/17 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: توانمندسازی اقتصادی, الگوی‌معیشت, آینده‌پژوهی, روستاهای سیستان, اجتماعی,

چکیده مقاله :

الگوی معیشت سنتی روستاها معمولاً‌ پاسخگوی زندگی مردم نبوده و لزوم تغییر آن با توانمندسازی اقتصادی- اجتماعی روستاییان اجتناب‌ناپذیر است. در این راستا رویکرد آینده‌پژوهشی با توانمندسازی‌ اقتصادی- اجتماعی می‌تواند بهره‌برداری خردمندانه از منابع و امکانات محلی را تسهیل نماید. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با هدف آینده‌پژوهی توانمندسازی اقتصادی- اجتماعی روستاییان در تغییر الگوی معیشت در روستاهای سیستان انجام ‌شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی مبتنی بر بررسی‌های اسنادی، میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق در واحد روستا، 796 نقطه روستایی در سیستان و در واحد خانوار، 60075 خانوار روستایی بود. حجم نمونه در واحد روستا با استفاده از فرمول اصلاحی شارپ 40 و در واحد خانوار، بر اساس فرمول کوکران 321 تعیین گردید. روایی پرسشنامه تدوین‌شده با استفاده از نظر کارشناسان خبره و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تائید گردید. تجزیه‌ و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده با آزمون‌های مناسب نرم‌افزار SPSS انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین توانمندسازی اقتصادی– اجتماعی روستاییان و تغییر الگوی معیشت آن‌ها رابطه معنادار وجود دارد. توانمندسازی اقتصادی با ضریب همبستگی 302/0 و توانمندسازی اجتماعی با ضریب همبستگی 112/0 می‌تواند در تغییر الگوی معیشت روستاییان سیستان در حال و آینده مؤثر ‌باشد.