سنجش و ارزیابی پیامدهای جغرافیایی –زیست‌محیطی خزش شهری در شهرستان شهرکرد

محورهای موضوعی : کالبدی

قربانعلی کریمی دهکردی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیای روستایی ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ،ایران.)
رحمت الله منشی زاده ² (دانشیار گروه جغرافیا،دانشگاه شهیدبهشتی تهران ، ایران)
بیژن رحمانی ³ (دانشیار گروه جغرافیا ، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران ، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/10/14 تاریخ پذیرش : 1399/06/10 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: الحاق روستا به شهر, پیامدهای اقتصادی, پیامدهای اجتماعی و فرهنگی و پیامدهای محیط زیستی –کالبدی,

چکیده مقاله :

گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است.