هیدروژئوشیمی چشمه‌های آب گرم روستای ورتون، کوهپایه اصفهان

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

محمد یزدی ¹ (استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی)
سارا رضا حاجی ² (دانشجوی کارشناس ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات تهران)
پدرام ناوی ³ (پژوهشگر سازمان زمین شناسی کشور)

تاریخ دریافت : 1395/07/26 تاریخ پذیرش : 1395/07/26 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: زیست محیطی, ژئوشیمی, ایران مرکزی, چشمه‌ آب‌گرم, ورتون,

چکیده مقاله :

چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک های ائوسن با ترکیب کانی شناسی کربنات هایی مثل کلسیت و آراگونیت همراه کانی های اکسید و هیدروکسید آهن و کانی های رسی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه های هیدروژئوشیمیایی، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب های خیلی شور هستند. دیاگرام شولر نشان می دهد املاح آب های منطقه بالاتر از حد طبیعی و غیر قابل شرب است. همچنین براساس دیاگرام پاپیر تیپ آب های هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع کلسیک می باشد. اندازه گیری های ژئوشیمیایی، مشخص کردن تیپ آب و مقایسه ی مقادیر بدست آمده با استانداردهای ملی و بین المللی نشان داد که مقادیر ترکیبات شیمیایی آب این چشمه ها نسبت به استانداردهای اعلام شده بیش از حد مجاز سلامتی و محیط زیست نمی باشد. این مطالعه نشان داد اگرچه این آب ها برای کشاورزی و شرب نامناسب هستند اما می توانند برای آب درمانی مفید باشند.

چکیده انگلیسی:

Vartoun’s hot springs (Imam Reza and Morad) are located in 12Km from Vartoun Village and about 70 Km from the east of Esfahan. Petrographic and field studies show that most of the base rocks of these hot springs are Eocene limestone with composition of carbonate ‌‌‌‌‌‌‌(calcite or aragonite), iron oxide and hydroxide and clay minerals. According to the Wilcox diagram it is recognized that the water of these springs are saline and not appropriate for agricultural purposes. The result of Schoeller diagram indicating the amount of salt of the water in this region is higher than drinking water standard and according to Piper-tip diagram, the water in these three springs is sulfated and high saline type. The geochemical data show that the chemical compositions of the spring are not harmful for environment according to internal and international standards. The results of the research show that these waters are not suitable for industrial and irrigation purposes, but can be utilized for water treatment