ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی جنوب بردسکن (استان خراسان رضوی )
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
محمد ابراهیم فاضل ولی پور
1
(زمین شناسی،دانشکده علوم،دانشگاه ازاد اسلامی،مشهد،ایران)
کلید واژه: فلزات سنگین, آلودگی خاک, فاکتور غنی شدگی, جنوب بردسکن, شاخص زمین انباشت.,
چکیده مقاله :
همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده های زیست محیطی ودرصدرآن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین درخاک های سطحی زمین های کشاورزی جنوب بردسکن واقع دراستان خراسان رضوی انجام شده است. برای این منظورنمونه های خاک ازعمق 10 تا30 سانتی متری سطح خاک برداشت گردید. با فت خاک غالب گراول ماسه ای وPH خاک 7.3 ونیمه قلیایی است.میانگین غلظت کل کادمیوم،مس،منگنز ومولیپدن به ترتیب0.66 و215،2167و6.67(برحسبppm) اندازه گیری شدند.بیشترین مقدارشاخص زمین انباشتگی ،فاکتورغنی شدگی وشاخص آلودگی به ترتیب مربوط به مس(0.6)،مولیپدن(6.26) ومولیپدن(4.44) است.شاخص جامع آلودگی که ازمیانگین شاخص آلودگی کلیه فلزات محاسبه شد برابربا 2.36 است ودرکلاس آلودگی متوسط قرار گرفت. بالا بودن غلظت فلزات سنگین مس،مولیپدن،منگنز وکادمیوم درجنوب بردسکن می تواند تهدیدی برای کشاورزی دراین منطقه باشد.وجود رخساره های سنگی مختلف همرا ه باساختارهای زمین شناسی مانند گسل ها وفعالیت های انسانی مانند معدن کاری، کشاورزی وصنعتی می تواند زمینه های لازم را برای آلودگی خاک به فلزات سنگین فراهم نماید وموجب افزایش غلظت فلزات سنگین درخاک های کشاورزی منطقه شده باشد . نظارت مستمر برغلظت آلاینده ها درخاک ومحصولات کشاورزی برای حفظ منابع تولید ودست یابی به امنیت غذایی ضروری است.
Considering the development of industry and technology, the accumulation of inviromental contaminants,especially heavy metals in the soil led to increasing concern about food security.The aim of this study was to investigate the concentration of heavy metals in the surface soils of agricultural lands south of Bardaskan located in Khorasan Razavi. The soil samples were taken from depth of 10 to 30 cm soil by filed assessment.The dominant soil texture is gravelsandy and PH 7.3 and subalkaline. Mean total concentration of Cd,Cu,Mn and Mo were0.66,251,2176,6.67(ppm).The highest values of Igeo,EF and CF indicators were found for Cu(0.6),Mo(6.26) ,Mo(4.44).Pollution index calculated using the average of total CF was 2.36,indicating the medium contamination class in the area. High concentration of heavy metals Cu,Mo,Mn and Cd in the south of Bardaskan can be a threat to agricultural land in this area. geological structures such as faults, and human activities such as mining, agriculture, and industry can provided the necessary grounds for soil contamination with heavy metals and increase the concentration of heavy metals in the agricultural soil of the region. Monitoring the pollutants concentration in the agricultural soils as well as in agriculutral products is essential to conserve natural resources and ensure the food security.
_||_