بررسی میزان پراکندگی و نقش متغیرهای ژئوشیمیایی در انحلال و تحرک آرسنیک در منابع آب دشت سفید رود
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
کلید واژه: آرسنیک, هیدروژئوشیمی, تحرک آرسنیک, دشت سفید رود,
چکیده مقاله :
با هدف بررسی نقش متغیرهای هیدروژئوشیمیایی در آلایندگی آرسنیک در منابع آبی دشت سفید رود (استان گیلان) نمونه برداری از آبهای سطحی و زیر زمینی انجام گردید.با انجام انالیزهای اماری مشخص شد که همبستگی متوسط بین متغیرهای فیزیکوشیمیایی (COD,TDS,BODMEC) و مقدار آرسنیک در آبهای سطحی و زیر زمینی منطقه مورد مطالعه وجود دارد.بیشترین آلودگی آرسنیک در آب چاههای فخر آباد و سالکده طی ماه های مهر و آبان مشاهده گردید.فراوانی آرسنیک رابطه غیرمستقیمی با مقدار نیترات و DO در آبهای سطحی و زیر زمینی نشان میدهد.روشهای مختلف گرافیکی و اماری جهت شناسایی منشا آرسنیک در طول حوضه رودخانه سفید رود مورد مطالعه قرار گرفت.متغیرهای هیدروژئوشیمیایی آبهای سطحی و زیر زمینی به علاوه مجموعه کانیایی و مشخصات رسوب شناسی آبرفتی کواترنری در منابع آبی دشت سفید رود مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد غلظت آرسنیک از نظر مکانی بسیار متغیر می باشد.اطلاعات هیدروژئو شیمیایی نشان داد که آزاد شدن آرسنیک به درون آبهای سطحی و زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه توسط فرایندهای پیچیده ای کنترل می شود که مهمترین این فرایندها عبارتند از:1-انحلال آرسنیک از سطح اکسی-هیدروکسیدهای آهن به عنوان فرایند اصلی آزاد سازی آرسنیک2-تجزیه و هوازدگی سنگها و کانی های حوضه،3-ترکیب کانی شناختی آبخوان4-ورود نمک(از نهشته های تبخیری و نفوذ آب دریا به آبخوان5-فرایندهای تبادل یئنی(کانی های رسی در سنگهای زسوبی)6-سرعت و مقدار جریان آب7-میزان بارش باران8-فعالیتهای انسانی
In order to study the effect of hydrogeochemical parameters on arsenic contamination level, the surface andgroundwater samples were examined in the Sefid Rud basin. Statistical analyses display medium correlationbetween physicochemical parameters (such as EC, BOD, TDS, COD) and abundance of arsenic in surfaceand groundwaters of the study area. As abundance shows indirect correlation with nitrate and Do in surfaceand groundwater samples. The highest As contamination levels were observed in Fakhrabad and Salkadehduring October and November. The multivariate statistical and graphical techniques were used to identifythe sources of arsenic along the river basin. Hydrogeochemical parameters of surface and groundwatersamples plus mineral assemblages and sedimentological characteristics of the quaternary alluvial wereexamined in the Sefid Rud basin where As concentration in the samples is highly variable in differentplaces.The hydrogeochemical data suggest that the releasing of As into surface and groundwaters of thestudy area is controlled by complex processes including: 1) the dissolution of As from surface of Feoxyhydroxide minerals as the primary mechanism responsible for releasing As into surface andgroundwaters, 2) weathering of minerals and rocks, 3) mineralogical composition of aquifer, 4) salt input(from evaporate deposits), 5) ion exchange processes (clay minerals in sedimentary rocks), 6) velocity andvolume of groundwater flow, 7) precipitation and 8) anthropogenic activities.