بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی حوضه کارستی درفک(استان گیلان، شمال شرقی رودبار)
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستمحمد حسین قبادی 1 , مریم دهبان ایوان استخری 2 , علی میر عربی 3
1 - استاد گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا همدان.
2 - دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا همدان.
3 - دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی،دانشگاه شهید بهشتی تهران.
کلید واژه: درفک, چشمه سفید آب, PHREEQC, ضریب فروکش,
چکیده مقاله :
آبخوان های کارستی منابع عمده آب زیرزمینی در شمال شرقی رودبار هستند. مطالعه حاضر کوششی در جهت بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی چشمه های کارستی موجود در منطقه و بررسی توسعه یافتگی کارست در منطقه با استفاده از آمار دبی چشمه سفید آب است. در این بررسی از قابلیت های نرم افزارهای PHREEQC وRock Ware AqQa جهت محاسبه شاخص اشباع و ترسیم نمودارهای هیدروشیمیایی آب بهره گرفته شده است. در این مقاله همچنین به بررسی توزیع فضایی پارامترهای ژئوشیمیایی آب چشمه ها و مقایسه نحوه تغییرات این پارامترها با تغییرات شیب در منطقه پرداخته شده است. بررسی توزیع فضایی پارامترهای ژئوشیمیایی آب چشمه ها مشخص کرد که این پارامترها دارای روند تغییرات معناداری با توجه به شیب منطقه هستند. با ترسیم دیاگرام پایپر نمونه های آب چشمه ها، مشخص گردید که تیپ آب تمام چشمه های منطقه از نوع Ca-Hco3 است، که در واقع تائید کننده کارستی بودن چشمه های منطقه است. به صورتی که شاخص اشباع بیان می کند، بیشتر نمونه های آب منطقه نسبت به کلسیت، دولومیت و Co2 تحت اشباع هستند. با محاسبه مقادیر ضرایب فروکش چشمه سفید آب و مقایسه مقادیر این ضرایب با جدول ارائه شده توسط مالیک و وجتکوا (2012)، درجه توسعه کارست 5/5 تعیین گردید. در این درجه از توسعه آبخوان کارستی، رژیم تخلیه پیچیده، یک ترکیبی از یک زیر رژیم با جریان آشفته و دو زیررژیم با جریان آب زیرزمینی آرام وجود خواهد داشت. تاثیر رژیم تخلیه با جریان آشفته در مقایسه با رژیم تخلیه آب زیرزمینی کلی کوتاه مدت است.
Karstic aquifers make the main sources of groundwater in northeastern Rudbar.The present study attempts to investigate the hydrogeological and hydrogeochemical features of karst springs in the area and karst development by means of discharge data of Sefidab spring.In this study, the ability of the PHREEQC and Rock Ware AqQa softwares to calculate the saturation index and drawing water hydrochemical diagrams were used.The paper also investigate the spatial distribution of geochemical parameters of springs, and compare changes of these parameters with the slope in the region. Spatial distribution of geochemical parameters of the water showed that these parameters have significant changes due to the slope of the region.By drawing Piper diagram of the samples of spring water, it was unfolded that water samples are Ca-Hco3 water type and karstic origin of springs were confirmed. Such that saturation index indicates more water samples are under saturated than calcite, dolomite and Co2. By calculating the recession coefficients of Sefidab spring and comparing the values of these coefficients with provided classification by Malı´k and Vojtkova (2012), the development degree of karst was determined 5.5.In the the development degree of karst will exist complex discharge regime, a combination of one sub-regime with turbulent flow and two sub-regimes with laminar groundwater flow. Discharge sub-regime with turbulent flow is of short-term influence in comparison with overall groundwater discharge
_||_