سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین (Zn,Cr,Ni,Cd) در رسوبات ساحلی خلیج فارس
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
اکبر الصاق
1
(مربی گروه شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
کلید واژه: خلیج فارس, فلزات سنگین, بندرعباس, رسوبات ساحل,
چکیده مقاله :
در سالهای اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام،تولیدات آلومینیوم و روی ،تعمیر و ساخت کشتی،تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندر عباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آبهای ساحلی منطقه شده است.لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آبهای ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستمهای دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.ب این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات ساحلی بندر عباس توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قار گرفت.کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام انجام شد.بدین ترتیب متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات به ترتیب2/1±0/2 27/9±0/3H90/4±0/3H89/1±0/3 میکرو گرم بر گرم وزن خشک رسوب به دست آمد.این مقتدیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد.بررسی آماری(ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معنی داری دارند.دو عنصر کادمیوم و روی با ضریب همبستگی 0.7651 بیشترین همبستگی را دارند و بعد از آن به ترتیب عناصر نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.7410،کادمیوم و کروم با ضریب همبستگی 0.599،روی و کروم با ضریب همبستگی 0.5603 و نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.1704 قرار دارند.با توجه به ضریب همبستگی مثبت و معنی دار بین کادمیوم و روی،کادمیوم و کروم و همچنین روی و کروم مشخص می شود که منشا ایجاد فلزات سنگین کادمیوم،روی و کروم در رسوبات یکسان است.ضریب همبستگی کادمیوم با نیکل معنی دار نیست و هم چنین پایین بودن ضریب همبستگی نیکل و روی نیز،نشان دهنده یکسان نبودن منبع نیکل با دیگر عناصر است.
In recent years, many industries activities such as refining crude oil, aluminum and zincproduction, ship repair and construction, loading and unloading of minerals and chemicals, etc. Asa development center in Bandar Abbas, southern Iran, which formed the subject exacerbatepollution load destruction of sensitive ecosystems coastal waters region. Therefore, measures toidentify and measure heavy metals and trace elements with regard to harmful effects on marineecosystems including aquatic and consequently affects puts man in sediments of coastal waters isan important. Based on this in this study the amount of heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd insediments in coastal areas target Bandar Abbas apparatus flame atomic absorption spectroscopy(AAS) was measured. All stages of sample and digestion of sediment according to standardmethods (MOOPAM) were. Thus, the average concentration of heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd insediments, respectively 89.1 ± 0.3, 90.4 ± 0.3, 27.9 ± 0.3 and 2.1 ± 0.2 (µg g-1) dry weightsediment, respectively. This value with an average concentration of elements in sediments aboveand other global internal and external areas were analyzed and compared. Statistical analysis(ANOVA: Single Factor) showed that the average concentration of heavy metals Zn, Cr, Ni andCd in sediment are significant differences between the crossings. Two elements Cd and Zn with acorrelation coefficient of 0.7651 have the highest correlation and then the order of elements Ni andCr with the coefficient correlation 0.7410, Cd and Cr with the coefficient correlation 0.599, Zn andCr coefficient correlation 0.5603 and Ni and Zn with the coefficient correlation 0.1704 are. Withcoefficient significant and positive correlation between Cd and Zn, Cd and Cr, Zn and Cr andfinally be determined that the source of pollution in the sediments of these elements is the same.The results show there are no statistically significant correlations for Cd, Ni coefficient.