منشایابی ذرات گرد وغبار با بررسی خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آنها در شهرستان بیرجند

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

حوریه سادات موسوی ¹ , علیرضا پورخباز ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زست دانشگاه بیرجند
2 - استاد گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه بیرجند

تاریخ دریافت : 1396/08/22 تاریخ پذیرش : 1396/08/22 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: خصوصیات فیزیکی وشیمیایی, ذرات گردو غبار, فلزات محلول, تکنیک XRD, SEM, روش سنجش انباشت,

چکیده مقاله :

شهر بیرجند ،مرکز استان خراسان جنوبی،به عنوان منطقه مطالعاتی با آب وهوایی خشک وبیابانی در شرق ایران،در حاشیه شمال شرقی دشت لوت واقع شده است.این شهرستان اگرچه در حوزه آلاینده های گازی مشکلی ندارد اما ریزگردها بیشتر از گذشته باعث بروز روزهای ناسالم می شود . هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ، شناسایی کانی ها ،فلزات محلول همراه با ریزگردها برفراز شهرستان بیرجند و شناسایی منابع طوفان گرد وغبار است .نمونه‌برداری حاصل ته‌نشینی خشک ذرات هنگام فصول تابستان و پاییز سال 1395 صورت پذیرفته است . این پژوهش بر روی ذرات ریز گرد با اندازه بزرگ‌تر از 10 میکرومتر انجام‌شده است .با استفاده از روش‌های طیف‌سنجی جذب اتمی و طیف‌نگاری فلورسانس اشعه ایکس فلزات محلول وکانی های های حاضر در ذرات گردوغبار شناسایی و با به‌کارگیری میکروسکوپ الکترونی شکل ذرات و اندازه تعیین گردیده است .طبق نتایج بدست آمده مقادیر گردوغبار در شهر بیرجند در اواخر تابستان به میزان اوج خود می رسد. فلزات کلسیم و پتاسیم بالاترین میزان را در گرد وغبار دارند .وبررسی کانی شناسی در درگرد وغبارنشان می دهد گردوغبار دارای منشاءای در منطقه آبرفتی ورسوبی است وتشابه بالایی با کانی های موجود درگردوغبار دشت سیستان و تالاب هامون دارد .آنالیز فیزیکی وشیمیایی کانی های حاضر در ذرات بیانگر منشاء احتمالی ریزگرد ها ازدشت سیستان وحاصل از باد های 120 روزه می باشد. کلسیم وپتاسیم نیز با بالاترین میزان خود در بین فلزات محلول نشانگر منشاءخاکزاد بودن گرد وغبار است.

چکیده انگلیسی:

City of Birjand, the capital of southern Khorasan province, is located as a dry and volcanic study area in eastern Iran, on the northeastern border of the Lut plain. Although it is not difficult in the area of gas contaminants, the microspheres more than ever caused unhealthy days Gets.The aim of this study was to investigate the physico-chemical properties, shape of the falling mineral dusts over Birjand and to identify their originsThe collected samples were as result of dry deposition process during summer and autumn in2016. This research was carried out on microscope particles larger than 10 μm. Using atomic absorption spectroscopy and X-ray fluorescence spectroscopy, soluble metals are detected in dust particles and cholera using an electron microscope of particle shape And the size is set.The volumes of dust in the city of Birjand peak at the end of summer. Calcium and potassium have the highest levels in the dust. Mineralogy examines them in their turning out. Dust contains a source in an alluvial and permafrost zone, and is very similar to the minerals found in the Sistan plain and the Hamoon wetlandThe physical and chemical analysis of the minerals present in the particles indicates the possible origin of the reindeer from the age of Sistan and from the 120-day-old winds. Calcium and potassium, with its highest content among the soluble metals, indicate the origin of the dusty debris