فاکتورهای ژئوپلتیکی بحران گرجستان
محورهای موضوعی : فصلنامه جغـرافیا
عبدالرضا فرجی راد
1
(عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات،گروه جغرافی)
حدیث مراد ی
2
(دانش آموخته مطالعات آسیای میانه و قفقاز از دانشگاه علامه طباطبایی)
کلید واژه: روسیه, آمریکا, ژئوپلتیک, گرجستان, اوستیای جنوبی, آبخازیا, ناتو, انرژی,
چکیده مقاله :
گرجستان از نظر موقعیت ژئوپلتیکی محل ارتباط و تلاقی غرب و شرق،اروپا و خاورمیانه است همچنین یکی از کانالهای ترانزیت نفت و گاز منطقه ای میباشد. اما آنچه ژئوپلتیک گرجستان را از اهمیت ویژه ای برخوردار کرده رقابتهای سیاسی میان قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ایی است.می توان عوامل ژئوپلتیکی بحران درگرجستان را از2منظرمورد بررسی قرارداد -1: فاکتورهای داخلی شامل وجود دو منطقه جدایی طلب اوستیای جنوبی وآبخازیا که بنا به دلایل قومی و حفظ هویت مستقل خود با دولت مرکزی در جدالند و نیز دولت مرکزی که همواره سعی در تسلط اکثریت گرجی بر تمانی کشور و ادغام سایراقوام داشته است - 2. فاکتورهای خارجی که باید آنها را به چند گروه تقسیم نمود:اولین فاکتور خارجی بحران گرجستان، روسیه است که ازموقعیت هم مرز بودن با دو منطقه جدایی طلب برای تاثیر بر گرجستان و حفظ نفوذ خود در قفقاز جنوبی استفاده میکند مسلماً تاثیر روسیه در دوره های مختلف بر مناطق جدایی طلب بنا بر احتیاجات واقتضای زمان متفاوت و متغیر بوده است. زمانی برای وادار نمودن گرجستان برای پیوستن به کشورهای مشترک المنافع (CIS ) و زمانی برای جلوگیری از حضور غرب در این کشور صورت گرفته است. فاکتورهای خارجی دیگرشامل گسترش ناتو به شرق و تلاش گرجستان برای پیوستن به این سازمان ، حضورآمریکا درگرجستان و حمایت از دولت روس گریز این کشور،خطوط انتقال نفت و گاز خزر و نقش سیاسی ژئوپلتیک گرجستان در این خطوط جهت کمک به کنار گذاردن مسیر ایران و روسیه میشود که همه این موارد رقابتی را میان روسیه وغرب ایجاد نموده که باعث اهمییت بیش ازپیش موقعییت ژئوپلتیکی گرجستان ونیز گسترش تنشهای قومی دراین کشور گردیده است . سؤال اصلی مطرح شده دراین مقاله این است که عوامل تاثیرگذاربر بحران گرجستان چیست؟آیا ژئوپلتیک 2 گرجستان و موقعیت حساس آن در منطقه قفقازنقش اساسی را درشکل گیری بحران در این کشوربازی می کند. به طور قطع برای پاسخ به این سؤالها باید به بررسی عوامل گسترده ای از فاکتورهای داخلی و خارجی تاثیرگذار بر بحران گرجستان بپردازیم .