تحلیل راهبردهای معادل‌یابی (سازی) در ترجمههای متون بانکی با استفاده از رویکرد زبانشناختی معناشناسی ساختارگرا
محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازیمحمد نصری 1 , حیدر نصرت زاد 2 , شهرام مدرس خیابانی 3
1 - دانشجوی زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران جنوب.تهران. ایران.
2 - گروه زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، دماوند. ایران.
3 - گروه زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج. کرج. ایران.
کلید واژه: معناشناسی ساختارگرا, راهبردهای معادل‌یابی در ترجمه, متون بانکی, رویکرد زبانشناختی,
چکیده مقاله :
این مقاله سعی در تحلیل ترجمههای متون بانکی در حوزه‌ی اعتبار اسنادی (دستورالعمل‌ها) از بانکداری بینالملل با انتخاب پنج کتاب ترجمه‌شده و یکصد و هفتاد جمله‌‌ی منتخب تصادفی از میان این متون با نگاه تلفیقی ترجمه‌ای و زبانشناختی دارد و به همین دلیل با استفاده از دو دیدگاه راهبردهای معادل‌یابی نیومارک و معناشناسی ساختارگرا و با روشی توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای به تحلیل برخی معادل‌یابی (سازی)های صورت‌گرفته در این متون می‌پردازد تا به این طریق راهبردهای معادل‌یابی (سازی) که استفاده بیشتر و نقش بارزتری در ترجمه و انتقال صحیح معنا در این‌گونه از متون دارند را شناسایی نماید. یافته‌های پژوهش نشان می-دهد که در ترجمههای این‌گونه از متون راهبردهای انتقال و گرته‌برداری فراوانی بیشتری نسبت به سایر راهبردها دارند و دیگر راهبردها از امکان وقوع کمتری برخوردار هستند. همچنین از راهبردهای معادل‌یابی مقبول، موقت، جبران، تحلیل مؤلفه‌ای، یادداشت، اضافات و یا توضیحات و فرهنگی (در بخش متون تخصصی) استفاده‌ای نشده است. برخلاف میزان استفاده و بر اساس نمونه‌های یافت‌شده، راهبردهای کارکردی، توصیفی، تحلیل مؤلفه‌ای، یادداشت‌ها، اضافات و توضیحات و گرته‌برداری در معادل‌گزینی (سازی)های فارسی واژه‌ها و یا عبارات تخصصی با معنای صحیح و مناسب نقش بارزتری نسبت به سایر راهبردها در ترجمههای این متون دارند. البته این به آن معنا نیست که سایر راهبردها نقشی در معادل‌یابی (سازی) این‌گونه از متون ندارند، بلکه استفاده به‌جا و مناسب از راهبردهای دیگر نیز برای ترجمه و انتقال صحیح و دقیق معنا در این متون ضروری به نظر می‌رسند.
This study with application of a mixed-view of translation and linguistics, conducted to analyze the translations of banking texts in the documentary credit section (custom and practices) of international banking by selection of five translated books among which one hundred and seventy sentences were randomly selected. To this end, two perspectives of Newmark translation equivalent finding strategies and structural semantics with a descriptive-analytical method based on library resources were applied in order to analyze and recognize those translation strategies which are most frequently utilized and have prominent role in the correct translation and transmission of meaning in these types of text. Findings of the study indicate that transference and through-translation are the most frequent strategies and others are less likely to occur. Also, recognized translation, translation label, compensation, componential analysis, notes, additions and glosses and cultural strategies (in the specialized section of texts) are not utilized at all. Contrary to the frequency and based on the founded samples: functional, descriptive, componential analysis, notes, additions and glosses and through-translation play a more prominent role in translations of these types of text. Of course, this does not mean that other strategies do not play a role in equivalent selections of such texts, but the appropriate use of other strategies seems to be superficial for translation and transfer of correct meaning in these types of text and each strategy must be used in its proper place.
منابع
پالمبو، گ. اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه. ترجمهی فرزانه فرحزاد و عبدالله کریمزاده. تهران: قطره (1391).
چاپ و نشر بازرگانی (1398). اینکوترمز2020: قواعد اتاق بازرگانی بینالمللی برای استفاده از اصطلاحات تجاری داخلی و بینالمللی. تهران: چاپ و نشر بازرگانی.
حسینی، ا.، و درویش ملا، ج. (1393). راهنمای جامع اعتبارات اسنادی. تهران: ادارهی آموزش بانک سپه.
حسینی معصوم، س. (1399). چالشهای زبانشناختی در ترجمه؛ برگردان نشانهای تجاری و عناوین سازمانی از فارسی به انگلیسی. فصلنامهی مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 9(2)، 65-84.
حیدری، ز.، قائمی، م.، و زودرنج، ص. (1397). برابرنهادی عنصر فرهنگی پوشاک در قرآن کریم طبق نظریهی نیومارک (مطالعه موردی پنج ترجمهی فارسی قرآن کریم). دو فصلنامهی علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 5(9)، 79-106.
خلعتبری، ف. (1373). مجموعه مفاهیم پولی، بانکی و بینالمللی انگلیسی، آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، اسپانیایی و فارسی. تهران: شباویز.
خلیلیزاده گنجعلیخانی، م.، و امیرشجاعی، آ. (1396). مطالعهی تطبیقی کاربرد استراتژیهای ترجمه نیومارک در ترجمهی قرآن. فصلنامهی مطالعات قرآنی، 9(33)، 221-239.
ذوقی، م. (درکمیتهی ایرانی اتاق بازرگانی بینالملل) (1398). مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی(UCP600). تهران: چاپ خجسته.
ذوقی، م.، و زند میرآلاوند، م. (در کمیتهی ایرانی اتاق بازرگانی بینالملل) (1399). اینکوترمز 2020: مقررات اتاق بازرگانی بینالمللی برای استفاده از اصطلاحات بازرگانی بینالمللی و داخلی. تهران: جنگل.
شقاقی، و. (1386). مبانی صرف. تهران: انتشارات سمت.
شیرازی، ف. (در کمیتهی ایرانی اتاق بازرگانی بینالملل) (1397). رویههای بینالمللی عملیات بانکی(ISBP) برای بررسی اسناد به موجب UCP600. تهران: جنگل.
صداقت رستمی، م.، و بیگدلی، ع. (1395). ترجمهی متون علوم اجتماعی: مشکلات و راهحلها. مطالعات اجتماعی ایران، 10(2و3)، 57-76.
صیادانی، ع.، و بازیار، ر. (1394). نقدی بر معروفترین روشهای ترجمهی قرآن کریم (بر اساس جدیدترین تئوریهای ترجمه و زبانشناسی). دو فصلنامهی پژوهشهای قرآنی در ادبیات، 2(1)، 1-17.
عادل، م.، و رحیمی، ح. (1396). اصول ترجمهی متون حقوقی. فصلنامهی مطالعات حقوق خصوصی، 48(2)، 301-320.
کیادربندسری، ف.، و صدقی، ح. (1396). چگونگی ترجمهپذیری عنصر فرهنگی نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم در ترجمههای عربی به فارسی با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک. ادب عربی، 9(2)، 199- 216.
لطفیپور ساعدی، ک. (1388). اصول و روش ترجمه. تهران: دانشگاه پیام نور.
نیومارک، پ. دورهی آموزش فنون ترجمه. ترجمهی منصور فهیم و سعید سبزیان. تهران: رهنما (1372).
نیومارک، پ. (2006). الجامع فی الترجمه. ترجمهی حسن غزاله. بیروت: دار مکتبة الهلال.
_||_Adel, M., & Rahimi, H. (2018). Principles of translation of legal texts. Private Law Studies Quarterly. 48(2), 301-320.
Ahmad Mukhtar Imam, I., Riad, M., & Elezabi, A. (2020). Problems in translating economic terminology from English into Arabic and vice versa. Scientific Research in Arts, 21(21), 45-68.
Bühler, K. (1934). Sprachtheorie. die darstellungsfunktion der sparche. Jena, Deutschland: Gustav Fischer.
Collyer, G. (2007). The guide to documentary credits. Canterbury, U.K: IFS school of finance
Daghoughi, Sh., & Hashemian, M. (2016). Analysis of culture-specific items and translation strategies applied in translating Jalal Al-Ahmad’s “By the Pen”. English Language Teaching, 9(4), 171-185.
Fahim, M., & Sabzian, S. (1993). Textbook of translation. Tehran: Rahnam. (Translated in Persian).
Farahzad, F., & Karimzadeh, A. (2012). Key terms in translation studies. Tehran: Ghatreh. (Translated in Persian).
Fathi-Alishah, S., Sajjadi, S., Kooroghli, M. R., & Salahi-Yekta, A. (2019). English to Persian translation accuracy of rules and regulations of international banking system. KnE Social Sciences, 948-957.
Hariyanto, S. (2019, January). Problems and solution of translating unique banking terms from English into Indonesian. Paper presented at UNNES International Conference on English Language Teaching, Literature, and Translation (ELTLT 2018), Malang, Indonesia.
Hosseini, A., & Darvishmolla, J. (2013). The guide to documentary Credits. Tehran. Sepah Bank Education Dpartment.
Hosseini-Maasoum, S. M. (2021). Linquistic challenges in translation: Rendering brand and organization names from Persian to English. Research in Western Iranian Languages and Dialects, 9(2), 65-84.
Heidari, Z., Ghaemi, M., & Zoud-Ranj. S. (2018). The equivalent of the cultural element of clothing in the Holy Quran based on Newmark’s theory (A case study of five Persian translations of Holy Quran). Translation Studies of Quran and Hadith. 5(9), 79-106.
Khalatbari, F. (1994). Collection of monetary, banking and international concepts. Tehran: Shabaviz.
Khalilizadeh Ganjalikhani, M., & Amirshojaei, A. (2018). Comparative study of translation strategies applied by Newmark in Quran Translation. Quarterly Sabzevaran Fadak. 9(33), 221-239.
Kiadarbandsari, F., & Sedghi, H. (2018). Translatibility of organisations and customs, activities, procedures and concept in Arabic to Persian translations with consider to Newmark theory. Arabic Litreature, 9(2), 199-216.
Lotfipur Saedi, K. (2010). An introduction to principles of translation. Tehran: Payame noor University.
Newmark, P. (1988). A textbook of translation. Hertfordshire, UK: Prentice Hall.
Oxford university press. (n.d.). Container. in Oxford Advanced Learner’s Dictionary. Retrieved March16, 2021, from: https://www.Oxfordlearnersdictionaries.com
Oxford university Press. (n.d.). Demurrage. In Oxford Advanced Learner’s Dictionary. Retrieved March16, 2021, from: https://www.Oxfordlearnersdictionaries.com
Oxford university press. (n.d.). Syndicate. In Oxford Advanced Learner’s Dictionary. Retrieved March16, 2021, from: https://www.Oxfordlearnersdictionaries.com
Reiss, K. (2000). Translation criticism: The potentials and limitations. Manchester, UK: St. Jerome.
Sayadani, A., & Bazyar. R. (2015). A critique of the most famous methods of translation of the Holy Quran (According to the most recent trsnalation and linquistic theories). Journal of Koranic Studies in Literature. 2(1), 1-17.
Sedaghat Rostami, M., & Bigdeli, A. (2016). Translation of social sciences texts: Problems and solutions. Journal of Iranian Social Studies.10(2-3), 57-76.
Shaghaghi, V. (2008). An introduction to morphology. Tehran: Samt.
Shirazi, F. (2015). International standard banking practice for examination of documents under UCP600. Tehran: Jangal.
The Commerce Printing and Publishing Company. (2020). Incoterms 2020: ICC rules for the use of domestic and international trade terms. Tehran: The Commerce Printing and Publishing Company.
Zoghi, M. (2020). ICC uniform customs and practice for documentary credits (UCP). Tehran: Khojasteh.
Zoghi, M., & Zandmiralavand, M. (2021). Incoterms 2020: ICC rules for the use of domestic and international trade terms. Tehran: Jangal.