امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

عباس پور سعید ¹ , رحمت اله محمدی پور ²

1 - گروه حسابدرای، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.
2 - استادیار گروه حسابداری، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/10/27 تاریخ پذیرش : 1397/12/28 تاریخ انتشار : 1398/01/25

کلید واژه: عوامل ساختاری, عوامل انسانی, حسابرسی داخلی, مبتنی بر ریسک, عوامل فنی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی امکان استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و شناسایی متغیرهای مربوطه در دانشگاه آزاد اسلامی کشور است. حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، به عنوان یک راهکار اطمینانبخشی نسبی و شامل این احتمال است که تمام خطراتی را که به درستی مدیریت نشده‌اند،شناسایی کند و در غیر این صورت اطمینان بخشی نمی‌تواند داده شود، به‌طوری‌که این راهکار روشی را فراهم می‌کند که اطمینان می‌دهد ریسک‌های سازمان مدیریت و کنترل شده‌اند. براین اساس، جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش نیز شامل کارکنان بخش‌های حسابداری و مالی کلیه واحدها و ادارات تابعه دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نمونه پژوهش انتخاب و مورد آزمون قرار گرفت. روش پژوهش حاضر نیز توصیفی- پیمایشی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها و تخمین مدل نیز از روش تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب عوامل انسانی، عوامل ساختاری و عوامل فنّی در قالب 8 متغیر شامل: اهداف و فرآیندهای سازمانی، آموزش جهت افزایش توان فنی، پذیرش و حمایت مدیران ارشد، امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی، تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی، و ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور از عوامل اصلی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی است. The purpose of this paper is investigating the feasibility of establishing risk-based Internal audit in Islamic Azad University. The risk-based internal audit, is a solution for ensuring about control of risks, and includes this possibility that all risks are not managed properly can be detected and otherwise be reassured, as well as this approach provides a way to ensure that risks are managed and controlled in the organization The population of this research includes accounting and financial staff in all of the units of Islamic Azad University that selected using proper sampling test. The research method is also a descriptive method. For testing hypotheses and model estimation we used Confirmatory Factor Analysis method. Results show that there are 3 main factors (human, structural and technical factors) in related to implementation of risk-based internal audit in IAU. objectives and organizational processes, training to enhance technical capacity, acceptance and supporting by senior managers, the ability to analyzing and prioritizing risks, determining weaknesses of control and control activities, risk-based internal audit plan, investigating and providing a risk-based internal audit report are important variables of these 3 factors.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)   باقرپور ولاشانی، محمد علی، مصطفی جهانبانی و سمیه ظفرزاده، (1392)، "ارائه مدلی تجربی برای پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در ایران"، مجله علمی-ترویجی مطالعات حسابداری و حسابرسی،شماره 6،صص 80-101.

2)   بخشنامه‌های حوزه اداری و مالی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی (1394)

3)   جلیلی، صابر و الهام بابازاده، (۱۳۹۵)، "حسابرسی داخلی و ارزش آفرینی آن"، پنجمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایشگران مهر اشراق،لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MOCONF05-MOCONF05_642.html).

4)   حاجی‌ها، زهره و آزاده رفیعی، (1393)، "تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر به هنگام بودن گزارش حسابرسی مستقل"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،دوره 6، شماره 24، صص 121-137.

5)   حساس یگانه، یحیی و آزاده مداحی، (1388)،"اثربخشی فرآیند حسابرسی در کشف اشتباهات و تحریف‌های با اهمیت در صورت‌های مالی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 1، شماره 4، صص 49-76.

6)    حسن زاده، احسان، مجتبی محمودی و حجت اله آتشی گلستانی، (۱۳۹۵)، "حسابرسی داخلی (مالی و عملیاتی)"، کنفرانس جهانی مدیریت،اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز، لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_007.html).

7)   رضاخانی،مجید، احمدالهوئینظری وزاهدی، (۱۳۹۵)،"بررسیعواملمؤثربراثربخشیحسابرسیداخلیدرسازمان‌هایغیردولتی (موردمطالعهمناطقوسازمان‌هایتبعهشهرداریکرج)"، کنفرانسجهانیمدیریت،اقتصادحسابداریوعلومانسانیدرآغازهزارهسوم،شیراز،پژوهششرکتایدهبازارصنعتسبز،لینکثابتسندثبتمقالهدرمرجعسیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_413.html).

8)   صالحی، مهدی و سمانه زمانی مقدم، (1394)، "رابطه بین کیفیت حسابرسی با نسبتنقدینگی،بازدهسرمایهدرگردشوضریبسهام"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،دوره 7، شماره 28، صص 57-74.

9)   کمیتهتدوین استانداردهای حسابرسی سازمان حسابرسی، (1389)، "استاندارهای حسابرسی"، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.

10) کمیته فنی سازمان حسابرسی، (1389)، "استانداردهای حسابداری"، تهران، سازمان حسابرسی، نشریه شماره 160.

11) محمدی،امیر و غفارخسروی، (۱۳۹۵)،"عواملمرتبطبابهکارگیریحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدرصنایعمالیوغیرمالی"،شیراز،کنفرانسجهانیمدیریت،اقتصادحسابداریوعلومانسانیدرآغازهزارهسوم،پژوهششرکتایدهبازارصنعتسبز،لینکثابتسندثبتمقالهدرمرجعسیویلیکا(http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_046.html).

12) مدیریت تدوین استانداردهای حسابداری، (1387)، "استانداردهای حسابداری"، مفاهیم نظری گزارش‌های مالی، نشریه 160، چاپ 13، تهران، سازمان حسابرسی ایران.

13) ملکیان، اسفندیار، اسماعیل توکل نیا و منصور خواجه وند، (1394)،"شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در مؤسسات غیرانتفاعی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره7، شماره 26، صص 67-86..

14) مؤمنی، مرضیه، (۱۳۹۵)، "بررسی نقش کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی در بهبود وکیفیت گزارشگری مالی در ایران"، دومین همایش ملی مدیریت و حسابداری، تهران، انجمن الکتروشیمی ایران، لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-NCOMAA02-NCOMAA02_022.html).

15)  Abbott, L. J., Daugherty, B., Parker, S. and Peters, G. F, (2016), “Internal Audit Quality and Financial Reporting Quality: The Joint Importance of Independence and Competence”, Journal of Accounting Research, Vol. 54, PP. 3–40. doi:10.1111/1475-679X.12099.

16)  The institute of internal Auditors-Australia, (2016), “ Integrated Risk-Based Internal Auditing”, Level 7, 133 Castlereagh Street Sydney NSW Australia 2000.

17)  Nyarombe, F., Musau, E. G, Kavai, I., kipyegon, Dr kirui, (2015), “The Effect of Risk- Based Audit Approach on the Implementation of Internal Control Systems: A Case of Uasin Gishu County”, International Journal of Business and Management Invention, ISSN (Online), PP. 2319–8028, ISSN (Print): 2319–801Xwww.ijbmi.org || Volume, 4, Issue 1, January 2015, PP.12-32.

18)  Gros, Marius and Koch, Sebastian and Wallek, Christoph, (2016), “Internal Audit Function Quality and Financial Reporting – Results of a Survey on German Listed Companies”.

19)  Samahaa,Khaled., Khlifb, Hichem., Hussaineyc, Khaled, (2015), “The Impact of Board and Audit Committee Characteristics on Voluntary Disclosure: A Meta-Analysis”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol.4, PP. 13–28.

20)  Groff, Maja Zaman. Di Pietra, Roberto. Sita, Aleša Saša, (2016), “Contemporary Role of Internal Auditing in Corporate Governance”, Dynamic Relationships Management Journal, Vol. 5, No. 1, PP. 51-63.

 

 

یادداشت‌ها

1. Thebasel Committee


2. Bou-Raad, G.


3. Dean, M., Feucht, S. J., Smith, L. M.,


4. The institute of internal auditors–Australia


5. Institute of internal auditors (IIA)


6. Clark, M. E., T. E. Gibbs, and R. G. Schroeder


7. Hirth, R., B.


8. Gronli and Xystros


9. Lorenzo

^10. Campbell

^11. Rivenbark

^12. Kunkel

^13. Griffiths

^14. Maynard

^15. Marks

^16. O’Regan

^17. Jackson

^18. Roy

^19. Busman and Zuiden

^20. Funston

^21. Alzuela

^22. Nyarombe &et all.

^23. Khaled Samahaa.& et all.

^24. Abbott, L. J.& et all.

^25. Marius F. Gros &et all.

^26. Maja Zaman Groff &et all.

^27. KMO: (Kaiser-Meyer-Olkin)

^28. Extraction

^29. Initial eigenvalues

^30. Extraction Sum Ofsquared loadings

^31. Rotation Sum of squared Loadings

^32. American productivity and quality center

^33. Business process management system

34- باتوجهبهاین کهدراینپژوهشدرمرحلهٔشناساییمتغیرهاودرنتیجهمطالعهجهتامکانسنجیاستقرارنظامحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدردانشگاهآزاداسلامیکشور،دقتوبررسیلازمبراساسمبانینظریپژوهشصورتپذیرفتهاستوهمچنینقبلازاقدامدررابطهباپرسش نامهوآزمونآن‌هامصاحبه‌هاییباخبرگانونیزاصلاحاتیدراینرابطهانجامشدهاستومؤلفه‌هایمربوطبهمتغیرهایامکانسنجیاستقرارنظامحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدردانشگاهآزاداسلامیکشور،بدستآمده‌اند. لذانتایجمعنیدارشدنهمهٔمتغیرهادرسطحخطای5%(درصد)،دورازانتظارنبوده است.

 

 

یادداشت‌ها