تأثیر سرمایه فکری بر نسبت کیوتوبین (Q) شرکتهای داروسازی
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیرویا دارابی 1 * , صدیقه کامران راد 2 , حمید سید جراحی 3
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور
3 - کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه پیام نور
کلید واژه: سرمایه فکری, بورس اوراق بهادار تهران, نسبت کیوتوبین(Q), شرکتهای داروسازی,
چکیده مقاله :
در عصر حاضر با رشد اقتصاد دانش محور، دارایی¬های نامشهود شرکت¬ها و سرمایه فکری آن-ها، کلیدی برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار هستند. مروری بر ادبیات سرمایه فکری مؤید توجه قابل ملاحظه به سنجش، ارزش¬گذاری و گزارشگری آن است. با توجه به اهمیت روزافزون این مقوله از مدیریت دانش، در این مطالعه ابتدا سرمایه فکری شرکت¬های داروسازی با استفاده از مدل پولیک محاسبه شده و سپس به بررسی تأثیر سه متغیر تشکیل دهنده سرمایه فکری شامل سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی/ مشتری و سرمایه ساختاری بر نسبت کیوتوبین(Q) شرکت¬ها به‌عنوان معیار عملکردی پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-کیفی و از حیث هدف، کاربردی است. به¬منظور سنجش سرمایه فکری و نسبت کیوتوبین(Q) از صورت‌های مالی شرکت‌ها و نرم-افزارهای تدبیرپرداز و ره¬آورد نوین استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داده است که دو متغیر مستقل سرمایه ارتباطی و سرمایه ساختاری تأثیر مثبتی بر نسبت کیوتوبین(Q) داشته¬اند، اما متغیر مستقل سرمایه انسانی بر نسبت کیوتوبین(Q) تأثیر منفی داشته است.
In the present era with growth of knowledge-based economy, companies intangible assets and intellectual capital are keys to achieving sustainable competitive advantage. Intellectual capital literature overview, demonstrate considerable attention to assessment, valuation and reporting it. Considering the growing importance of this category of knowledge management, in this study, first, intellectual capital of pharmaceutical companies calculated with using the Pulic model in five-year over the period 1383 to 1387 and then review the effects of three variables formed the intellectual capital including human capital, communication/customer capital and structural capital on the q-tobin ratio(Q) as a measure of corporate performance. Descriptive study methods- qualitative and as objective, is applied. For evaluating of intellectual capital and q-tobin ratio(Q), necessary data was gained out of the financial statement of the companies and Tadbirpardaz and Rah avard novin software. The results of the study show that independent variables of communication/customer capital and structural capital had positive effect on q-tobin ratio(Q) but the independent variable of human capital had negative effect on q-tobin ratio(Q) of the companies understudy.
اصغرنژاد امیری، مهدی، (1387)، «سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی»، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه مازندران.
انواری رستمی، علی اصغر و حسن سراجی، (1384)، «سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران»، مجله بررسیهای حسابداری و حسابرسی، سال دوازدهم، شماره 39، ص 62-49.
بطحایی، عطیه، (1385)، «بررسی اثرات سرمایههای فکری بر عملکرد سازمانی شرکتهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه شهید بهشتی.
زارع، محمد جواد، (1388)، «بررسی رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت‌ها»، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران.
سجادی نژاد، حسن، (1368)، «حسابداری صنعتی و کاربرد آن در مدیریت»، ج4، تهران: نشر پیشبرد.
نوروسیس، ماریا، (1378)، «آموزشی آنالیز آماری داده‌ها با SPSS»، ترجمه(اکبر فتوحی و فریبا اصغری)، تهران: کانون نشر علوم.
یزدانی، حمیدرضا، (1385)، «بررسی روابط متقابل میان اجزای سرمایه فکری و اثرات آنها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی، دانشگاه تهران.
Appuhami, B. A. Ranjith, (2007), “The Impact of Intellectual Capital on Investors’ Capital Gains on Shares: An Empirical Investigation of Thai Banking, Finance & Insurance Sector”, International Management Review, Vol. 3, No. 2, PP. 14-25.
Black, B. S., Kim W., Jang H. and S.P. Park, (2009), “How Corporate Governance Affects Firm Value: Evidence on Channels Korea”, Electronic copy available at://ssrn.com.
Bontis, N., (1996), “There’s a Price on Your Head: Managing Intellectual Capital Strategically”, Business Quarterly, Summer, PP. 40-47.
Bontis, N., Keow W. C. C. and S. Richardson, (2000), “Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries”, Journal of Intellectual capital, Vol. 1 No. 1, PP. 85-100.
Bozbura, F. T., (2004), “Measurement and Application of Intellectual Capital in Turkey”, The Learning Organization, Vol. 11, No. 4/5, pp 357-367.
Bramhandkar, A., Erickson, S. and I. Applebee, (2007), “Intellectual Capital and Organizational Performance: an Empirical Study of the Pharmaceutical Industry”, The Electronic Journal of Knowledge Management, Vol. 5, Issue 4, PP. 357-362, available online at www.ejkm.com.
Chen, J. Zhu, Z and Y. H. Xie, (2004), “Measuring Intellectual Capital: a New Model and Empirical Study”, Journal of Intellectual capital, Vol. 5, No. 1, PP. 85-100.
Chen, M-C, Cheng S-J and Y. Hwang, (2005), “An Empirical Investigation of the Relationship Between Intellectual Capital and Firms’ Market Value and Financial Performance”, Journal of Intellectual capital, Vol. 6, No. 2, PP. 159-176.
Edvinsson, L. and M. Malone, (1997), “Intellectual Capital: Realizing Your Company’s True Value by Finding its Hidden Brain Prower”, Harper collins Publisher Inc, New york, NY.
Flamholtz, E. G., Bullen, M. and W. Hua, (2002), “Human Resoure Accounting: A Historical Prespective and Future Implications”, Management Decision, Vol. 40, No. 10, PP. 947-954.
Hussain, T., Chakraborty, L. and S. Rahman, (2008), “Testing the Relationship between Intellectual Capital and Firms’ Market Value and Financial Performance: Evidence Bangladeshi Industries”.
Johnson, U., Eklov, G., Holmgren, M. and M. Martensson, (1999), “Human Resource Costing and Accounting Versus the Balanced Scorecard: A Litrerature Survey of Experience with the Concepts”, Paper Presented at the International Symposium Measuring Reporting Intellectual Capital: Experiences, Issues and Prospects, OECD, Amesterdam, June.
Johnson, U., Martensson, M. and M. Skoog, (1999), “Measuring and Managing Intangibles: Eleven Swedish Explatory Case Studies”, Paper Presented at the International Symposium Measuring Reporting Intellectual Capital: Experiences, Issues and Prospects, OECD, Amesterdam, June.
Johnson, W. H. A., (2002), “Leveraging Intellectual Capital through Product and Process Management of Human Capital. Journal of Intellectual Capital”, Vol. 3, No. 4, PP. 415-429.
Johnson, W. H. A., (2003), “Leveraging Intellectual Capital through Product and Process Management of Human Capital. Journal of Intellectual Capital”, Vol. 4, No. 1, PP. 82-99.
Juma, N. and G.T. Payne, (2004), “Intellectual Capital and Performance of New Venture High-Tech Firms”, International Journal of Innovation Management,Vol. 8, No. 3, PP. 297-318.
Juma, N. and J. McGee, (2006), “The Relationship Between Intellectual capital and New Venture Performance: An Empirical Investigation of the Moderating Role of the Environment”, International Journal of Innovation and Technology Management, Vol. 3, No. 4, PP. 379-405.
Kannan, G. and W. G. Aulbur, (2004), “Intellectual Capital: Measurement Effectiveness”, Journal of Intellectual capital, Vol. 5, No. 3, PP. 389-413.
Makki, M. A. Majid and S. Aziz Lodhi, (2008), “Impact of Intellectual Capital Efficiency on Profitability(A Case Study of LSE25 Companies)”, The Lahore Journal of Economics, Vol. 13, No. 2, PP. 81-98.
Makki, M. A. Majid, S. Aziz Lodhi, and R. Rahman, (2008), “Intellectual Capital Performance of Pakistani Listed Corporate Sector”, International Journal of Business and Management, Vol. 3, No. 10.
Pulic, A., (1998), “Measuring the Performance of Intellectual Potential in the Knowledge Economy”, available at: www. Measuring-ip.net.
Pulic, A., (2000), “VAICTM – an Accounting Tool for IC Management”, Internatinal Journal Technology Management, 20, PP. 702-714.
Rodov, I. and P. Leliart, (2002), “FIMIAN: Financial Method of Intangible Assets Measurements”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 3, No. 3, PP. 323-336.
Roos, G., J. Roos, L. Edvinsson and N.C. Dragonetti, (1997), “Intellectual Capital – Navigating in New Business Landscape”, New York university press, New York, NY.
Roslender, R. and R. Fincham, (2001), “Thinking Critically about Intellectual Capital Accounting”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 14, No. 4, PP. 383-99.
Rudez, H. N. and T. Mihalic, (2007), “Intellectual Capital in the Hotel Industry: A Case Study Slovenia”, Available online at: www.sciencedirect.com, Hospitality Management, 26, PP. 188-199.
Shiu, H.J., (2006), “Application of the VAIC Method to Measures of Corporate Performance: A Quantile Regression Approach”, The Journal of American Academy of Business, Cambridge, Vol. 8, No. 2, PP. 156-160.
Sieber, S. D., (1973), “The Integration of Field Work and Survey Methods”, Journal of American Sociology, Vol. 78, No. 6, PP. 1335-1359.
Sveiby, K. E., (2001), “A Knowledge-Based Theory of the Firm to Guide in Strategy Formulation”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 2, No. 4, Bradford, PP. 344-358.
Sveiby, K.E., (2000), “Intellectual Capital and Knowledge Management”, Available online: http://www.Sveiby.com.au/book contents.html, Accessed: May, 2001.
Tan, H. P., D. Plowman and P. Hancock, (2007), “Intellectual Capital and Financial Returns of Companies”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 9, No. 1, PP. 76-95.
Tayles, M., A. Bramley, N. Adshead and J. Farr, (2002), “Dealing with the Management of Intellectual Capital: The Potential Role of Strategic Management Accounting”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 15, No. 2, PP. 251-267.
Wang, Wing-Ying and C. Chang, (2005), “Intellectual Capital and Performance in Causal Models: Evidence the Information Technology Industry in Taiwan”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 6. No. 2, PP. 222-236.
Williams, M., (2001), “Are Intellectual Capital Performance and Disclosure Practice Related?”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 2, No. 3, PP. 192-203.
Youndt, M.A. and S.A. Snell, (2004), “Human Resource Configurations, Intellectual Capital, and Organizational Performance”, Journal of Managerial Issues, Vol. XVI, No. 3, PP. 337-360.
Young Chu, P., L. L. Yu, H. H. Hsing and Y.L. Tzu, (2006), “Intellectual Capital: An Empirical Study of ITRI”, National Chiao Tung University, Department of Management Science, 1001 Ta Hsueh Road, Hsinchu, Taiwan, Technological Forecasting & Social Change 73, PP. 886-902.