تأثیر ابعاد ریسک بر قیمت‌گذاری حسابرسی
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیکاوه آذین فر 1 , عباس قدرتی زوارم 2 , محمد نوروزی 3
1 - استادیار گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
2 - استادیار گروه حسابداری، آموزشکده پروفسورحسابی، دانشگاه فنی وحرفه ای، شیروان، ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
کلید واژه: ریسک, حق‌الزحمه حسابرسی, واژه‌های کلیدی: ریسک مالی, ریسک تجاری,
چکیده مقاله :
با در نظر گرفتن اهمیت خدمات حسابرسی وعدم امکان مشاهده مستقیم کیفیت حسابرسی، پیدا کردن روشی اثربخش برای کنترل کیفیت حسابرسی، امری ضروری است. مهم‌ترین جنبه کنترل و مدیریت کیفیت حسابرسی را می‌توان حق‌الزحمه حسابرسی دانست ویژگی‌های حسابرس واحد موردحسابرسی، تعیین‌کننده حق‌الزحمه حسابرسی هستند. ویژگی‌های واحد مورد رسیدگی، ازجمله هزینه‌های نمایندگی می‌تواند از طریق تأثیر بر سه عامل توصیفی ریسک، حجم و پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی بر حق‌الزحمه تأثیرگذار باشد. ازاین‌رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ابعاد مختلف ریسک شرکت بر حق‌الزحمه حسابرسی است. جامعه آماری این پژوهش را شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران شکل داده است و شامل 85 شرکت فعال در صنایع مختلف طی سال‌های 1392 تا 1396 است. به‌منظور تحلیل داده‌ها در پژوهش حاضر از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش که با استفاده از مدل رگرسیون خطی صورت گرفته، نشان می‌دهد که یک رابطه نسبتاً قوی بین ریسک مالی و ریسک عملیاتی با حق‌الزحمه حسابرسی وجود دارد که از لحاظ آماری معنی‌دار است و همچنین شواهدی مبتنی بر وجود رابطه معنی‌دار بین ریسک تجاری و حق‌الزحمه حسابرسی یافت نشد.
فهرست منابع
1) امانی، علی و غلامحسین دوانی، (1389)، "خدمات حسابرسی، حق‌الزحمه حسابرسی و رتبه‌بندی حسابرسان"، فصلنامه حسابدار رسمی، دوره بیستم، شماره هشتم، صص 32-41.
2) بنی مهد، بهمن، مهدی مراد زاده فرد و مهدی زینالی، (1391)، "اثر حق‌الزحمه حسابرسی بر اظهارنظر حسابرس"، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، دوره پنجم، شماره پانزدهم، صص 41-54.
3) تقوی، مهدی، (1386)، "مدیریت مالی"، چاپ هشتم، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور
4) جعفری، علی، (1385)، "عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی"، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی
5) حجازی، رضوان، روح اله قیطاسی و طالب قیطاسی، (1391)، "اثر اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی بر قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دوره چهارم، شماره سیزدهم، صص 62-77.
6) خدادادی، ولی، رامین قربانی و نیکو خوانساری، (1393)، "بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر حق‌الزحمه حسابرسی"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره بیست و یکم، شماره یکم، صص 57-72.
7) خواجوی، شکراله، سجاد بهپور، علیرضا ممتازیان و محسن صالحی نیا، (1393)، "بررسی رابطه متقابل رشد و سودآوری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از سیستم معادلات همزمان"، مجله بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره بیست و یکم، شماره یکم، صص 73-88.
8) دارابی، رؤیا و کریمی، (1389)، "تأثیر نرخ رشد دارایی‌های ثابت بر بازده سهام"، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، دوره دوم، شماره هشتم، صص 99-130.
9) علوی طبری، سید حسین، مژگان رباط میلی و فرزانه یوسفی اصل، (1391)، "مسئله نمایندگی و قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی مستقل آزمونی مبتنی بر فرضیه جریان‌های نقدی آزاد"، مجله بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره نوزدهم، شماره دوم، صص 97-123.
10) علوی طبری، سید حسین و زهره عارف منش، (1392)، "بررسی رابطه تخصص صنعت حسابرس و تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله دانش حسابداری، دوره چهارم، شماره چهاردهم، صص 7-26.
11) عبدالخلیق، رشاد و آجین کیا بیپین، (1379)، "پژوهش‌های تجربی در حسابداری: دیدگاه روش‌شناختی"، (چاپ اول). ترجمه نمازی، محمد، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
12) کرمی، محمود، (1392)، "بررسی تأثیر هزینه‌های نمایندگی بر حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
13) محمودآبادی، حمید و زینب مهتری، (1390)، "رابطه بین محافظه‌کاری حسابداری و کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پیشرفت‌های حسابداری، دوره سوم، شماره دوم، صص 113-140.
14) ملکیان، اسفندیار، احمد احمدپور و میثم طالب تبارآهنگر، (1391)، "بررسی رابطه برخی سازوکارهای حاکمیت شرکتی، حق‌الزحمه حسابرسی و میزان مالکیت شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، سال چهارم، شماره چهارم، صص 37-50.
15) مشایخ، شهناز، سونا نوروزی و قشقایی نوروزی، (1395)، "تأثیر سطح وجه نقد نگهداری شده بر رابطه بین بازده سرمایه در گردش"، مجله بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره بیست و دوم، شماره یکم، صص 39-54.
16) نیک بخت، محمد رضا و محسن تنانی، (1389)، "آزمون عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه حسابرسی صورت‌های مالی"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، دوره دوم، شماره دوم، صص 111-132.
17) وستون فرد جی، بریگام یوگن اف و هاستون، ژول اف، (2004)، "مدیریت مالی"، مترجم حسین عبده تبریزی، سعید اسلامی بید گلی و ابوذر سروش (1391)، تهران، انتشارات آگه.
18) Bamber, E. M., Bamber, L. S., & Schoderbek, M. P, (1993), “Audit Structure and other Determinants of Audit Report Lag: An Empirical Analysis”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 12, PP. 1–23.
19) Duellman, S., Hurwitz, H. & Sun, Y, (2015), “Managerial Overconfidence and Audit Fees”, Journal of Contemporary Accounting & Economics, 11(2), PP. 148-165.
20) Donohoe, M. & Knechel, R, (2014), “Does Corporate Tax Aggressiveness Influence Audit Pricing?”, Contemporary Accounting Research, 31(1), PP. 284-308.
21) Cobbin, P. E, (2002), “International Dimensions of the Audit Fee Determinants Literature”, International Journal of Auditing, 6, PP. 53–77.
22) Gahlon, J. M., & Gentry, J. A, (1982), “On the Relationship between Systematic Risk and the Degrees of Operating and Financial Leverage”, Financial Management, 11, PP. 15–23.
23) Gul, F. A., & Tsui, J. S. L, (2001), “Free Cash Flow, Debt Monitoring, and Audit Pricing: Further Evidence on the Role of Director Equity Ownership”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 20, PP. 72–84.
24) Gul, Ferdinand A., J. Tsui, Charles J. P. Chen, (1998), “Agency Costs and Audit Pricing: Evidence on Discretionary Accruals”, Working paper, City University of Hong Kong.
25) Hassan, M., Hassan, S., Iqbal, A., & Khan, M. F. A, (2014), “Impact of Corporate Governance on Audit Fee: Empirical Evidence from Pakistan”, World Applied Sciences Journal, 30(5), PP. 645-651.
26) Hamada, R. S, (1972), “The Effect of the Firm’s Capital Structure on the Market Efficiency”, Journal of Finance, 27, PP. 435–458.
27) Healy, P. M. and J. M. Wahlen, (1999), “A Review of the Earnings Management Literature and Its Implications for Standard Setting”, Accounting Horizons, Vol. 13, PP. 365–383.
28) Hu, N., Wang, F., Wang, P., & Yao, L. J., & Zhang, J, (2012), “The Impact of Ultimate Ownerships on Audit Fees; Evidence from Chinese Listed Companies”, Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 19(3), PP. 1-22.
29) Jensen, M. C, (1993), “The Modern Industrial Revolution, Exit, and the Failure of Internal Control Systems”, Journal of Finance, 48(3), PP. 831–880.
30) Jensen, M. C., & Meckling, W, (1976), “A Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure”, Journal of Financial Economics, 3, PP. 305–360.
31) Jensen, M. C, (1986), “Agency Costs of Free Cash Flow, Corporate Finance and Takeovers”, American Economic Review, 76, PP. 323–329.
32) Jensen, M. C, (1989), “Eclipse of the Public Corporation”, Harvard Business Review, 5, PP. 61–74.
33) Khan, Mozaffar and Watts, Ross, (2009), “Estimation and Empirical Properties of a Firm-Year Measur of Accounting Conservatism”, Journal of Accounting and Economics. Vol. 48(2-3), PP. 132-150.
34) Lev, B, (1974), “On the Association between Operating Leverage and Risk”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 9, PP. 627–641.
35) McNichols, M.F. and S. R. Stubben, (2008), “Does Earnings Management Affect Firm’Investment Decisions?”, The Accounting Review 83(6), PP. 1571-1603.
36) Moutinho, Vânia and Cerqueira, António and Brandao, Elisio, (2012), “Audit Fees and Firm Performance”, Available at Ssrn: Http://Ssrn.Com/Abstract=2180020 Or Http:// Dx.Doi.Org / 10.2139/Ssrn.2180020.
37) Simunic, D. A., & Stein, M. T, (1987), “The Impact of Litigation Risk on Audit Pricing: A Review of the Economics and the Evidence”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 15, PP. 120–134.
38) Nikkinen, Jussi & Petri Sahlstrom, (2015), “Risk in Audit Pricing: The Role of Firm-Specific Dimensions of Risk”, Advances in International Accounting, Vol. 19, PP. 141- 151
یادداشت‌ها