تأثیر بکارگیری قضاوت حرفه ای مجاز در استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی های کیفی اطلاعات
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیهاشم نیکو مرام 1 , موسی بزرگ اصل 2 , مهدی تقوی 3 , علی اصغر محمود زاده 4
1 - استاد و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
2 - استادیار و عضو هئیت خلمی دانشگاه علامه طباطبایی
3 - استاد و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
4 - دکتری حسابداری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
کلید واژه: قضاوت حرفه‌ای حسابداری, قابلیت مقایسه اطلاعات مالی, قابلیت اتکای اطلاعات مالی,
چکیده مقاله :
صورت‌های مالی به‌عنوان بخش اصلی فرایند گزارشگری مالی در صورتی برای استفاده‌کنندگان مفید خواهد بود که منطبق با ویژگی‌های کیفی و مفاهیم مندرج در استانداردهای حسابداری تهیه شده باشد. به دلیل وجود تفاوت در نوع فعالیت شرکت‌ها و همچنین رویدادها و وقایعی که واحدهای تجاری با آن مواجه می‌شوند، نمی‌توان رویه‌ها و مقررات یکسان و محدودی برای ثبت و گزارشگری کلیه رویدادها تعیین نمود. به همین دلیل، در استانداردهای حسابداری بر استفاده از قضاوت حرفه‌ای توسط تهیه کنندگان صورت‌های مالی تاکید شده است. در این تحقیق بررسی شده است که آیا بکارگیری قضاوت حرفه‌ای در استانداردهای حسابداری ایران، به ویژگی‌های کیفی اطلاعات مالی، از جمله قابلیت مقایسه و قابلیت اتکا، خدشه‌ای وارد می‌کند یا خیر؟ همچنین با توجه به نظریه نمایندگی بررسی شده که آیا در شرایطی که یک مدیر مالی قصد ایجاد تغییر در اطلاعات حسابداری را به نفع خود دارد، قضاوت حرفه‌ای موجود در استانداردهای حسابداری این اجازه را به او می‌دهد یا خیر؟ در این خصوص یافته‌های تجربی این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از قضاوت حرفه‌ای در استانداردهای حسابداری ایران، قابلیت مقایسه صورت‌های مالی را کاهش می‌دهد. شواهد بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که حسابدارانی که در شرایط مناسبی برای سوگیری ذهنی قرار می‌گیرند در مقایسه با کسانی که در چنین شرایطی قرار نمی‌گیرند، از قضاوت حرفه‌ای خود برای نشان دادن سود بالاتری استفاده می¬کنند تا بتوانند عملکرد شرکت را به نحو بهتری نشان دهند و از منافع مرتبط با آن منتفع گردند.
Financial statements have been considered as the most significant part for contributing the financial reporting process, assessing financial position, performance and flexibility of companies. In general, the field of activities of companies is very various and these are always faced with so many economical events, so it is not possible to define some specific regulations for reporting those events. In this case, there is an emphasis for financial statements preparers to apply professional judgment in accounting standards. In this study, we are going to elaborate whether the application of professional judgment in Iran accounting standards will affect the quality of financial information such as comparability and reliability of them? And if accountants intend to change the financial information for his benefit, does the professional judgment let them to do that and work as an appropriate tool for their goals? For considering the subject of this research, we have used a combined design in order to measure the effects of financial statements preparers’ decisions on comparability and reliability of the information by using professional judgment. The empirical evidences have been collected to demonstrate whether the level of applied professional judgment in Iran accounting standards, can have any influence on comparability of financial statements. Findings of this research show that using professional judgment in accounting standards will decrease comparability of financial reporting. Empirical findings of this research show that the accountants which are put in an suitable circumstance for moral hazard in comparison to other people who are not in such situation, use their professional judgment to demonstrate better performance for their company and gain more benefits.
ثقفی، علی، بهار مقدم، (1385)، «بررسی محرک‌های مؤثر بر مدیریت سود»، پایان‌نامه دکتری حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.
رویایی، رمضانعلی، عبدلی، (1388)، «ارتباط فرهنگ با نظریه نمایندگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، 1388، «استانداردهای حسابداری ایران. سازمان حسابرسی»، چاپ شانزدهم، انتشارات سازمان حسابرسی.
Acher, g. , (1998), “Accounting Principles- is Judgments Dead? Accountancy” 121, No. 1257, PP. 65-67.
Beresford, D. R., (1999), “It’s Time to Simplify Accounting Standards, Journal of Accountancy, 187, No. 3, PP. 65-67.
Day, R., and J. Psaros, (1996), “A Study of Accountant's Judgments With Respect to the Provision of Consolidated Financial Statements.Abacus”, Sydney, Vol 32, lss1, PP. 62-81.
FASB, (1980), “Statement of Financial Accounting Concepts”, No. 2: Qualitative Characteristics of Accounting Information. Online Available at http://www.fasb.org/pdf/con2.pdf. 1389/4/20.
Gerboth, D. L., (1988), “commentary: Dale L. Gerboth on the profession”, Accounting horizons, 2, No.1, PP. 104-109.
Guidry, F., A. leone and S. Rock, (1999), “Earnings-Based Bounous Plans and Earnings Management by Business Unit managers”, Journal of accounting and economics, 26, PP. 113-142.
Healy, P. M., and Whalen, J. M., (1999), “a Review of the Earnings Management Literature and It’s Implications for Standard Setting”, Accounting horizons, 45, PP. 37-46.
Holthausen, R., D. Lacker and R. sloan, (1995), “Annual Bounus Schemes and The Manipulation of Earnings”, Journal of accounting and economics 19, PP. 29-74.
Mason, k.a. and M. Gibbins, (1991), “Judgement and u.s. Accounting Standards”, Accounting horizons, No. 2, PP.14-24.
Rentfro, r. w., (2000), “The Role of Professional Judgement in The Application of u.s. Accounting Standards”, Florida Atlantic University, Available in: www.proquest.com.
Securities and Exchange Commission of United States, (2007), “Draft Final Report of the Advisory Committee on Improvements to Financial Reporting”, Accounting Horizon, Vol. 135, PP. 33-47.
Schmutte, j. and r. j. Duncan, (2009), “Professional Judgment: A Model for Accounting and Auditing Decisions”, The CPA Journal New York, Vol. 79, lss. 9, PP. 39-45.
Shana M. Clor-Proell, (2009), “The Effects of Expected and Actual Accounting Choices on Judgments and Decisions. The accounting review”, American Accounting Association, Vol. 84, No. 5, PP. 1465–1493.
Stuebs J. R. and C. W. Thomas, (2009), “Improved Judgment in Financial Accounting: A Principled Approach”, The CPA Journal New York, Vol. 79, lss.1, PP. 32-36.