ارزیابی خواص فیزیکوشیمیایی اسانس تام گل محمدی (Rosa damascena Miller) از مناطق مختلف ایران

محورهای موضوعی : فیتوشیمی

کامکار جایمند ^{1 *} , راضیه عظیمی اترگله ² , محمدباقر رضایی ³ , زهرا بهراد ⁴ , فاطمه سفیدکن ⁵ , سمیه فکری قمی ⁶ , مهشید رحیمی فرد ⁷ , مهدی یحیی زاده ⁸ , نجمه هادی ⁹ , شاهرخ کریمی ¹⁰

1 - عضو هیئت علمی موسسه مراتع و جنگلها
2 - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران، ایران
3 - استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
4 - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، تهران، ایران،
5 - استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران، ایران
6 - بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، تهران، ایران،
7 - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران
8 - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران
9 - بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، تهران، ایران
10 - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/08/30 تاریخ پذیرش : 1402/09/23 تاریخ انتشار : 1403/09/16

کلید واژه: اسانس تام, ژرانیول, سیترونلول, گل محمدی, ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی,

چکیده مقاله :

اسانس گل محمدی به‌دلیل عطر و بوی خوش و خواص بیولوژیکی منحصربفرد، یک محصول مهم و پرمصرف در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی است. فاکتورهای مختلف از جمله عوامل محیطی و ژنتیکی، زمان جمع‌آوری گل، شرایط برداشت و نگهداری و روش استخراج، بر کمیت و کیفیت اسانس اثرگذار است. بنابراین، نبود شاخص‌هاي استاندارد اسانس گل محمدی باعث سردرگمي صنايع مصرف‌كننده در تشخيص كيفيت اسانس‌هاي توليدي و عرضه شده توسط شركت‌هاي مختلف مي‌شود. برای حل این مشکل، تحقیق حاضر با هدف تعیین دامنه تغییرات ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی اسانس تام گل محمدی ایران طبق روش‌های استاندارد ISO انجام گردید. بدین منظور اسانس به‌دست آمده از تقطیر گلهای تازه گل محمدی (اسانس اول) با حاصل تقطیر مجدد گلاب (اسانس دوم) مخلوط شده و به عنوان اسانس تام گل محمدی مورد بررسی فیزیکی و شیمیایی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، وضعیت ظاهری اسانس تام گل محمدی به صورت مایع یا نیمه‌جامد و شفاف می‌باشد، به رنگ زرد روشن تا سبز مشاهده‌ می‌شود، بوی گل محمدی تازه و مزه طبیعی بدون بو و مزه غیرطبیعی ناشی از گندیدگی، ترشیدگی و کپک­زدگی احساس می‌شود. مقادیر کمینه و بیشینه تعیین شده برای ویژگی‌‌های فیزیکی و شیمیایی اسانس گل محمدی عبارتند از: چگالی ­نسبی در ºC 25: 872/0- 820/0، ضریب شکست در ºC 25: 4650/1- 4520/1، چرخش نوری در ºC 25: (˚5/1-) - (˚0/7-)، نقطه انجماد: ºC 24 - 16، عدد اسیدی: بیشینه 4/3، عدد استری: بیشینه 0/23 و میانگین نقطه اشتعال: ºC 85. ترکیب‌های شاخص و عمده اسانس گل محمدی شامل سیترونلول (45%-25%)، ژرانیول (25%-6%)، نرول (12%-1%)، نونادکان (30%-7%)، هنی‌کوزان (8%-2%)، نونادکن (5%-1%)، تری‌کوزان (5%-1/0%) و ای‌کوزان (3%-1/0%) می‌باشند. 

چکیده انگلیسی:

Rosa damascena Miller essential oil (EO) is a valuable and widely utilized product in the food, pharmaceutical, and cosmetic industries due to its pleasant aroma and unique biological properties. The quantity and quality of EO can be influenced by various factors, including genetic, environmental conditions, the timing of flower collection, harvesting and storage methods, and the extraction process. The absence of standardized indicators for rose EO has led to confusion in consumer industries when it comes to identifying the quality of EOs produced by different companies. To address this issue, the present study was conducted to determine the range of changes in the physicochemical properties of Iranian rose EO according to ISO standard methods. For this study, the EO obtained from the distillation of fresh rose flowers (referred to as the first oil) was blended with the redistilled rose water (known as the second oil). This mixture was then subjected to physical and chemical analysis to determine the characteristics of the total EO of rose. The findings indicated that the total EO appears as a liquid or semi-solid, is transparent, and has a color ranging from light yellow to green. It possesses a fresh rose scent and a natural taste, free from any unpleasant odors or flavors typically associated with decay, sourness, or mold. The minimum and maximum values determined for the physical and chemical properties of Rosa damascena EO are: relative density at 25 ºC: 0.820-0.872, refractive index at 25 ºC: 1.4520-1.4650, optical rotation at 25 ºC: (-7.0°) - (-1.5°), freezing point: 16-24 ºC, acid value: maximum 3.4, ester value: maximum 23.0, and average flash point: 85 ºC. The main compounds in the EO of Rosa damascena are citronellol (25-45%), geraniol (6-25%), nerol (1-12%), n-nonadecane (7-30%), n-henicosane (2-8%), nonadecene (1-5%), n-tricosane (0.1-5%), n-eicosane (0.1-3%).

منابع و مأخذ:

Abdel-Hameed, E.S., Bazaid, S.A., and Hagag, H.A. 2016. Chemical characterization of Rosa damascena Miller var. trigintipetala Dieck essential oil and its in vitro genotoxic and cytotoxic properties. Journal of Essential Oil Research. 28(2):121-129.
Adams, R.P. 2017. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography-Mass Spectroscopy, 4nd edn. Allured Publishing Corporation, Carol Stream, Illinois.
Alizadeh, Z., and Fattahi, M. 2021. Essential oil, total phenolic, flavonoids, anthocyanins, carotenoids and antioxidant activity of cultivated Damask Rose (Rosa damascena) from Iran: With chemotyping approach concerning morphology and composition. Scientia Horticulturae. 288:110341.
Alsemaan, T., Albatal, N., Baydar, H., and Almaarri, K. 2011. Genetic diversity and qualitative variation of Rosa damascena in Syria. International Journal of Agricultural Research. 6(5):429-436.
Baser, K.H.C. 1992. Turkish rose oil. Perfumer & Flavorist. 17:45-52.
Baumes, R.L., Wirth, J., Sylvi, B., Gunata, Y., and Razungles, A. 2002. Biogeneration of C13-norisoprenoid compounds: experiments supportive for an apo-carotenoid pathway in grapevines. Analytica Chimica Acta. 458(1):3–14.
Bayder, H., and Bayder, N.G. 2005. The effects of harvest date, fermentation duration and Tween 20 treatment on essential oil content and composition of industrial oil rose (Rose damascena Mill.). Industrial Crops and Products. 21:251-255.
Bazaid, S.A., El-Amoudi, M.S., Ali, E.F., and Abdel-Hameed, E.S. 2013. Volatile oil studies of some aromatic plants in Taif region. Journal of Medicinal plants studies. 1-(5):119-128.
Chemical Parameters of Essential Oil from Dang District, https://www.nepjol.info
Gokturk Baydar, N., and Baydar, H. 2005. Essential oil compositions of Turkish oil rose (Rosa damascena Mill.) products. 36th International Symposium on Essential Oils, 5-7, Budapest- Hungary.
Dobreva, A., Velcheva, A., Bardarov, V., and Bardarov, K. 2013. Chemical composition of different genotypes oil-bearing roses, Bulgarian Journal of Agricultural Science. 19(6):1213-1218.
Erbas, S., and Baydar, H. 2016. Variation in scent compounds of oil bearing Rose (Rose damascena Mill.) produced by headspace solid phase microextraction, hydrodistillation and solvent extraction. Records of Natural Products. 10(5):555-565.
Essential Oils Constituents - Abundant Health, https://www.abundanthealth4u.com
Eugenol - an overview | ScienceDirect Topics, https://www.sciencedirect.com
Flash Point - an overview | ScienceDirect Topics, https://www.sciencedirect.com
Flash Points of Common Flammable Substances, https://www.fireandsafetycentre.co.uk
Flash-Points, Information, https://plushfolly.com
Freezing Point Depression - Chemistry LibreTexts, https://chem.libretexts.org
Geraniol". The Merck Index (12th ed.).
Halawani, E.H. 2014. Antimicrobial activity of Rosa damascena petals extracts and chemical composition by gas chromatography- mass spectrometry (GC/MS) analysis. African Journal of Microbiology Research. 8(24):2359-2367.
ISO 9842:2023, Oil of rose (Rosa x damascena Miller). International Standards for Business, Government and Society. Available online: www.iso.org
Khan, M.A., and Rehman S.U. 2005. Extraction and analysis of essential oil of Rosa species. International Journal of Agriculture and Biology. 7:973-974.
Kovats, E.S. 1987. Composition of essential oils. Bulgarian oil of rose (Rosa damascena Mill.). Journal of Chromatography. 406:185-222.
Lawless, J. 1995. The Illustrated Encyclopedia of Essential Oils. ISBN 978-1-85230-661-8.
Lawrence, B.M. 1991. Progress in essantial oils: Rose oil and extracts. Perfumer & Flavorist 16: 43-77.
Mahdi Navehsi, F., Abdossi, V., Abbaszadeh, B., Azimi, R., and Dianat, M. 2024. Efect of gamma rays on the essential oil and biochemical characteristics of the Satureja mutica Fisch & C. A. Mey. Scientific Reports. 14:7581.
Mohammadi Ziarani, G., Mohajer, F., Mahboobeh Jamali, S., and Ale Ebrahim, N. 2020. Quantitative and qualitative bibliometric scope toward the synthesis of rose oxide as a natural product in perfumery. Current Organic Synthesis. 17¬(8):¬610–624.
Mostafavi, A., and Afzali, D. 2009. Chemical composition of the essential oils of Rosa damascena from two different locations of Iran. Chemistry of Natural Compounds. 45(1):110-113.
Open and Closed Cup Flash Point – What is the Difference? https://www.petro-online.com
Sefidkon, F., Samadi, V., Rahimifard, M., Azimi, R., and Taghizadeh, A. 2023. Production and processing of roses in Iran. Journal of Iran Nature. 8(3) 9-17.
Solouki, A., Zare Mehrjerdi, M., Aliniaeifard, S., and Azimi, R. 2023. Postharvest light and temperature elicitors improve chemical composition and level of essential oils in basil (Ocimum basilicum L.) through boosting antioxidant machinery. Postharvest Biology and Technology. 199: 112279.
Verma, R.S., Padalia, R.C., and Chauhan, A. 2011. Chemical investigation of the volatile components of shade-dried petals of Damask Rose (Rosa damascena Mill.). Archives of Biological Sciences. 63(4):1111-1115.
What is Esters? By Janet Scavarda - Lavender Association of Colorado, https:// coloradolavender.org
What is α-Damascone? https://pellwall.com
Wirth, J., Guo, W., Baumes, R., and Günata, Z. 2001. Volatile compounds released by enzymatic hydrolysis of glycoconjugates of leaves and grape berries from Vitis vinifera Muscat of Alexandria and Shiraz cultivars. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 49 (6): 2917-2923.
Younis, A., Khan, M.A., Khan, A.A. and Riaz, M.A. 2007. Effect of different extraction methods on yield of essential oil from four Rosa species. Flouriculture and ornamental Biotechnology. 1:73-76.