شناسایی چالش‌های آموزشی نسل‌آلفااز نگاه معلمان دوره ابتدایی
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشینسرین ناظم 1 , مصطفی عطار آبکنار 2 * , مژگان عبدالهی 3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته آموزش ابتدایی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران
2 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده فرهنگ و زندگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران(نویسنده مسئول).
3 - استادیار گروه علوم تربیتی،واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی کرج،ایران.
کلید واژه: نسل‌آلفا , چالش‌های آموزشی نسل‌آلفا, معلمان دوره ابتدایی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش‌های آموزشی نسل‌آلفا که ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش گرد‌آوری داده‌ها، کیفی با روش داده بنیاد بوده است.جامعه‌آماری پژوهش معلمین مدارس ابتدایی شهرکرج بوده که نمونه آماری با استفاده از روش گلوله‌برفی تا رسیدن به حد کفایت(15 نفر ) انتخاب شده‌است. ابزار پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته از نمونه آماری بوده که پس از انجام مصاحبه‌ها وآماده‌سازی در سه مرحله (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کد گذاری انتخابی ) کدگذاری شده‌است. نتایج پژوهش نشان داداین نسل آلفا با سه چالش اصلی روبه‌رو می‌باشد که به ترتیب عبارتند از، آموزشی ، شخصیتی و اجتماعی که هر کدام در بردارنده بخش‌هایی از ویژگی‌ها و ابعادی وجودی این نسل است. لذا توصیه می‌شود معلمین و نظام آموزشی و همچنین والدین با شناسایی و مطالعه ویژگی‌ها و چالش‌های این نسل، به آنها کمک کرده تا بتوانند از ظرفیت‌های بالقوه خود استفاده‌نموده و به جایگاه والای علمی انسانی دست یابند.
The present study aimed to identify the educational challenges of the Alpha generation, which was applied in terms of purpose and qualitative in terms of data collection method with a data-based method. The research population was elementary school teachers in Karaj city, and the statistical sample was selected using the snowball method until reaching the sufficiency level (15 people). The research tool included a semi-structured interview of the statistical sample, which was coded after conducting interviews and preparation in three stages (open coding, axial coding, and selective coding). The results of the study showed that this Alpha generation faces three main challenges, namely, educational, personality, and social, each of which contains parts of the characteristics and existential dimensions of this generation. Therefore, it is recommended that teachers, the educational system, and parents, by identifying and studying the characteristics and challenges of this generation, help them to use their potential capacities and achieve a high scientific and human status.
رجبی، عاطفه؛ حسین نژاد، زهرا (1402) بازآرایی الزامات مهارت آموزی در ساختار آموزش عالی با رویکرد آینده پژوهی: دورنمایی به نسل آلفا پدیدآورنده (ها) : میان رشته ای :: همایش آیندهپژوهی، آموزش عالی و توسعه پایدار :: مجموعه مقالات دومین همایش مّلی آینده پژوهی، آموزش عالی و توسعۀ پایدار صفحات : از 397 تا 414
طاهری دمنه، محسن؛ و یوسفی همدانی، الهام (1402). تحلیل ادراک کودکان »نسل آ لفا « از مشاغل آینده و دلالت های آن . فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران ، 16) 2(، .39-66 .
قدیری حاجی آبادی، اکبر؛ طاهری دمنه، محسن؛ ذاکری، علی (1401) تحلیلی آینده پژوهانه از نقش محوری رسانه در شکلگیری سبک زندگی نسل آلفا ،مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه :: تابستان 1401 - شماره 16 (ب) 103-140
محمدی، حدیث (1403)مطالعه ای بر تغیرات محیط کار با ورود نسل آلفا ،نشریه تدبیر :: بهار 1403 ، شماره335 صفحات : از 60 تا 67
محمدی، سليمان(1386). ارزشیابی سايت آموزشي شبكه رشد بر اساس ملا ك‌هاي طراحي سايت هاي آموزشي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.
یوسفی همدانی، الهام؛ نصراصفهانی، احمدرضا؛ عابدینی، یاسمین؛ طاهری دمنه، محسن (1400)شکاف نسلی و راهبردهای یاددهی و یادگیری در دوره ابتدایی: رویکردی آینده پژوهانه ، نشریه نوآوری های آموزشی :: زمستان 1400 شماره 80 (ب/ ( صفحات : از 155 تا 178 .
Jukić;R T. Škojo(2021)The Educational Needs of the Alpha Generation, : 2021 44th International Convention on Information, Communication and Electronic Technology (MIPRO), DOI: 10.23919/MIPRO52101.2021.9597106.
Khanif, Ahmad (2023) Islamic Religious Education Learning Strategy for Alpha Generation: A Case Study at Darul Qur'an School Elementary School Semarang City, ASCARYA Vol. 3 No. 1 (2023): Islamic , Culture, and Social Studies, DOI: https://doi.org/10.53754/iscs.v1i1.461
Carruba, Andréa Goulart Mendes, Azevedo, Antonia Cristina Peluso de , Barreto, Maria AuxiliadoraMotta (2022)Learning in the 21st century: The development of critical thinking of the alpha generation (2022), Título do periódico: International Journal of Human Sciences Research, Volume/Número/Paginação/Ano: v.2, n.38, p.2-12, 2022, DOI: 10.22533/at.ed.5582382207127
McCrindle, M. (2020). What comes after Generation Z? Introducing Generation Alpha. https://mccrindle.com.au/ insights/blogarchive/what-comes-after-generation-z-introducing-generation-alpha/.
Jha, A. K. (2020). Understanding Generation Alpha. https://doi.org/10.31219/osf.io/d2e8g
Katz, S. (2017). Generation X: A Critical Sociological Perspective. Generations- Journal of the American Society on Aging. 41 (3), 12-19.
Davidson, C. N., & Goldberg, D. T. (2009). The future of learning institutions in a digital age. MIT Press.
Gardner, H., & Davis, K. (2013). The app generation: How Today's Youth Navigate Identity, Intimacy, and Imagination in a Digital World. Yale University Press.
Felicia, P. (2009). Digital games in schools: A handbook for teachers. European Schoolnet, EUN Partnership AISBL.
Berk, R. (2009). Teaching strategies for the Net generation. Transformative Dialogues: Teaching & Learning Journal, 3(2), 1-24.
Nagy, Á. and Kölcsey, A. (2017). Generation alpha: marketing or science? Acta Technologica Dubnicae. 7(1), 107-115.
OECD Future of Education and Skills 2030. (2019). OECD Learning Compass 2030. https://www.oecd. org/education/2030-project/teaching-and-learning/learning/learning-compass-2030/OECD_Learning_ Compass_2030_concept_note.pdf.
Reis, T. A. (2018). Study on the alpha generation and the reflections of its behavior in the organizational environment. Journal of Research in Humanities and Social Science, 6(1), 9 19
Tootell, H., Freeman, M., & Freeman, A. (2014, January). Generation alpha at the intersection of technology, play and motivation. In 2014 47th Hawaii International Conference on System Sciences (pp. 82-90). IEEE.
Qingqing Liu and Jin-fang Shi (2007)An Analysis of Language Teaching Approaches and Methods-Effectiveness and Weakness},US-China education review},volume={4}, pages={69-71},
شناسایی چالش‌های آموزشی نسل‌آلفااز نگاه معلمان دوره ابتدایی
شناسایی چالش‌های آموزشی نسل‌آلفااز نگاه معلمان دوره ابتدایی
مصطفی عطارآبکناری1*، مژگان عبدالهی2، نسرین ناظم3
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش‌های آموزشی نسل‌آلفا که ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش گرد‌آوری داده‌ها، کیفی با روش داده بنیاد بوده است.جامعه‌آماری پژوهش معلمین مدارس ابتدایی شهرکرج بوده که نمونه آماری با استفاده از روش گلوله‌برفی تا رسیدن به حد کفایت(15 نفر ) انتخاب شده‌است. ابزار پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته از نمونه آماری بوده که پس از انجام مصاحبه‌ها وآماده‌سازی در سه مرحله (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کد گذاری انتخابی ) کدگذاری شده‌است. نتایج پژوهش نشان داداین نسل آلفا با سه چالش اصلی روبه‌رو می‌باشد که به ترتیب عبارتند از، آموزشی ، شخصیتی و اجتماعی که هر کدام در بردارنده بخش‌هایی از ویژگی‌ها و ابعادی وجودی این نسل است. لذا توصیه می‌شود معلمین و نظام آموزشی و همچنین والدین با شناسایی و مطالعه ویژگی‌ها و چالش‌های این نسل، به آنها کمک کرده تا بتوانند از ظرفیت‌های بالقوه خود استفاده‌نموده و به جایگاه والای علمی انسانی دست یابند.
کلمات کلیدی : نسل‌آلفا ، چالش‌های آموزشی نسل‌آلفا،معلمان دوره ابتدایی.
مقدمه
خصوصیات و ادراکات یک نسل4، تحت تأثیر بافت و فضایی است که در آن رشد می‌کند و بازتابی از رویدادهای برجسته عصر او مانند رویدادهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی یا نظامی است . اما به نظر می‌رسد در عصر پیش‌رو، خصوصیات نسل‌های آینده بیش از هر عامل دیگری، توسط فناوریها توصیف می‌شوند(گاردنر و دیویس52013). کودکانی که امروز به مدرسه می‌روند، حدود دو دهه آینده یا شاید زودتر وارد بازار کار خواهند شد و سازمان‌های آینده شاهد حضور گروههای متفاوت نسلی خواهند بود که ادراکات، ارزش‌ها و انتظارات متفاوتی از محیط‌های کاری خود دارند و اگر این تمایز به درستی فهم و مدیریت نشوند، منجر به چالش‌های متعددی از جمله ارتباطات ضعیف، کاهش بهره‌وری، رهبری نامناسب، نارضایتی وکاهش هماهنگی در سازمان می‌گردند(سیریلی،نیک.لینی و ماندلینی6،2019؛ لیونز و کوران7،2014). بنابراین تصاویری که کودکان امروز یعنی نسل آلفا8 از آینده‌شان در ذهن دارند، بسیار با اهمیت هستند و نقش آموزش در این میان تعیین کننده و اساسی است(طاهری دمنه و یوسفی همدانی، 1402).
به منظور ایجاد تعاملی بهتر با این نسل که در آینده‌ای نه چندان دور به محیط‌های آموزشی، دانشگاهی و کاری وارد می‌شوند، بایستی مطالعه دقیق در جهت شناخت این نسل و ویژگی‌های آنها انجام داده و گام های اصولی در جهت شناخت بیشتر این نسل انجام پذیرد . در تعریف نسل مانهایم(1969) بیان می‌کند به گروه سنی یا مجموعه‌ای از افراد که در دوره زمانی یکسانی متولد شده‌اند و در فضای تاریخی یکسانی زندگی کرده‌اند و خصوصیات مشترک، آگاهی نسلی، رفتارها و تجارب سنی را دارند اطلاق می‌شود (ناگی و کلکسی9، 2017). در این میان جامعه‌شناسان نسل را یک پدیده و گذار‌اجتماعی می دانند. به این معنا که در هر نسل دارای فرهنگ جمعی مشترک بوده،دارای علایق خاص و مهم‌تر از همه حافظه مشترک تاریخی،سیاسی و فرهنگی در سرنوشت خود هستند(پیلچر10،1994). یک نسل در فاصله زمانی حدود 20 تا 25 سال بین تولد والدین و فرزندان برقرار می‌باشد که البته با توجه به تغییرات سریع فناوری در عصر حاضر به فاصله زمانی 15 سال و گاهی کمتر از ده سال کاهش یافته‌است(طاهری دمنه و یوسفی همدانی، 1402).
مارک مک کریندل11 اصطلاح "نسل‌آلفا" را برای اولین بار برای متولدین سالهای 2010 تا 2025 ابداع‌کرد. این نسل از ابتدای زندگی‌شان با محصولات فناورانه همراه‌بوده و به نوعی "بومی دیجیتال12"(ناگی و کلکسی،2017)و نسل اینترنت یا شبکه هستند. آنها فرزندان نسل هزاره و اغلب خواهران و برادران کوچک تر نسل زد هستند. مطالعات نشان می‌دهد که نسل آلفا آگاهی فناورانه بالا و دیدگاه‌ها و ارزش‌های کاملا متفاوتی نسبت به نسل‌های پیش از خود دارند و به لطف دسترسی به فناوری، محیطی که در آن رشد یافته‌اند و داشتن والدینی متفاوت از نسل‌های گذشته، استقلال عمل بیشتری دارند و در اتخاذ تصمیمات در زمینه‌های مختلف آزادانه‌تر عمل می‌کنند(جها13،2020؛ یوسفی همدانی و دیگران،1400).آنها در پیوند با فناوری های پیشرفته نظیر متاورس14 یا فراجهان زندگی خواهند کرد که اتصال جهان فیزیکی با جهان دیجیتال، آواتارها و واقعیات مجازی است. فرهنگ متاورس سبک زندگی نسل آلفا را دگرگون خواهدکرد و نوعی جهان مجازی جایگزین را برای کار، زندگی، تحصیل و تعاملات این نسل با خصوصیات و انتظارات کاملا متفاوت فراهم خواهند نمود(طاهری دمنه و یوسفی همدانی،1402؛ داس رایس15، 2018).
هوتاجولا16 (2024) بیان می‌کند: ويژگي‌هاي خاص نسل آلفا، مانند افزايش قرار گرفتن در معرض فناوري، عادات مصرف رسانه‌هاي ديجيتال و عدم احترام به فرآيند انجام کارها ، پيامدهاي مهمي براي ارتباط و سازگاري آنان با مديريت رفتارهاست. هچنین آنوس17 و دیگران(2023) نیز گسترش روزافزون هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوآورانه، گسترش برنامه‌های درسی شخصی و مواد یادگیری تعاملی را تسهیل می‌کنند. روند آموزش به سمت دیجیتالی شدن و استفاده مناسب از ابزارهای ارتباطی اطلاعاتی است و این از مهمترین ویژگی‌های آموزشی در این نسل می‌باشد. همچنین روبانیاه18 و دیگران(2023) پژوهشی با عنوان چالش های مدرسه شبانه روزی اسلامی برای دانش آموز نسل آلفا انجام داده اند که نتایج نشان داد این نسل دارای مزایا و شخصیت هایی است که با نسل قبلی متفاوت است زیرا به تکنولوژی بسیار نزدیک هستند. نوجوانی پویایی کامل به سوی بزرگسالی دارند.و در مواجهه با چالش‌های نسل آلفا موارد مطرح شده را به این شکل می‌دانند1) جوانان و بحران ماموریت، 2) نوجوانانی که خود، نقش و وظایفشان را نمی‌شناسند.3) نظم عبادت نماز جماعت 4) ترند و بت جوانان، 5) مربیان شایسته، 6) کنترل عاطفی، 7) تغییر در نیازهای جامعه، 8) انجام تعهدات در مسائل ملکی.
سینک19 (2016)در مطالعه خود بیان می‌کند که نسل آلفا به علت قرار گرفتن در معرض اطلاعات فراوان و محیط فناورانه، رشد سریع تری دارند و زودتر در مرحله آموزش قرار می‌گیرندو حتی وارد بازار کار می‌شوند.آنان تمایل به انتخاب‌گری دارند و می خواهند زمان و مکان محتوای یادگیری را خودشان تعیین کنند. مک کریندل و فل20(2020) نیز بیان می‌کند بلوغ جسمی، روان شناختی، اجتماعی، آموزشی و حتی بلوغ اقتصادی آنها درسنین پایین تری روی می‌دهد که پیامدهای مثبت و منفی فراوانی را در پی‌دارد. مندز21 و دیگران (2022) بیان می‌کنند استفاده شهودی از فناوری‌های آموزشی جدید توسط نسل آلفا، بعد اجتماعی و تعاملی آنها را رشد داده و تفکر انتقادی را به یک مهارت کلیدی برای ارتقای یادگیری در این زمان جدید و در این نسل متفاوت تبدیل کرده‌است. با توجه به موارد مطرح شده بایدنظام آموزشی نیز تغییر کند و متناسب با شرایط و نیازهای آنها تغییر کند.
بررسـی‌ها نشـان می‌دهنـد کـه بسـیاری از افـراد در جوامـع مختلـف حتـی نـام نسـل آلفــا را تاکنــون نشــنیده‌اند و حتــی بعضــی از والدیــن و معلمــان کــه مســئولیت آمــوزش و پـرورش ایـن کـودکان را بـر عهـده دارنـد از وجـود چیزهایـی مثـل فیسبـوک، توئیتـر،فراجهــان، اینســتاگرام، هــوش مصنوعــی و... بی‌خبرنــد(داس ریس22،2018). بـرای فهـم درسـت از ایـن نسـل می‌بایسـت در راسـتای بهره منـدی از افـرادی کـه شـباهت بیشـتری بـه ایـن نسـل دارنـد اقـدام کنیـم و بـا آزمـون و خطـا کـردن بـه فرمـول درسـتی بــرای آمادگــی در برابــر ایــن نســل دســت یابیــم. همچنیــن بــا شــناخت درســت از آنهــا می توانیــم بــه آنهــا تفکــر انتقــادی، چگونگــی حــل مســئله، کار تیمــی و توانایــی ارتبــاط برقــرار کــردن و روش های آموزش و تدریس به آنها را بشناسیم و بیاموزیم و بدانیم آموزش سنتی جوابگوی نیازهای آنها نیست بیاموزیــم و چشــمان آنهــا را بــه روی آینــدهای کــه پیــش روی آنهاســت بــاز کنیـم و بـه آینـده ایـن نسـل امیـدوار باشـیم .اما هنوز نســل آلفــا بــه نوعــی نســلی ناشــناخته هســتند و ایــن موضــوع کــه آیــا آنهــا اصــلا نسـل جدیـدی هسـتند خـود جـای سـؤال دارد. برخـی بـر ایـن باورنـد کـه هنـوز به صـورت علمـی شـواهدی بـرای وجـود نسـل آلفـا بـا ویژگی‌هایـی کـه بیـان می شـود وجـود نـدارد. برخــی دیگــر نیــز باورهــای ملایم‌تــری داشــته و معتقدنــد کــه اگرچــه نســل آلفــا نســل جدیــدی نیســت ولــی آنهــا نســخه جدیــدی از نســل زد هســتند کــه می‌تــوان آنهــا را زد 2.0 نامیـد و تفـاوت چندانـی بـا نسـل پیشـین ندارنـد. امـا در آن سـوی طیـف باورهـا، افـراد دیگـری وجـود دارنـد کـه عقایـد آنهـا بـه واقعیـت موجـود نزدیکتـر اسـت. آنهـا برایــن باورنــد کــه تغییــر نســلها بی وقفــه در طــول تاریــخ وجــود داشــته اســت. ایــن افـراد معتقدنـد کـه پویایـی جهـان آینـده بـه نسـل آلفـا بسـتگی خواهـد داشـت و آنهـا ً مــوج جدیــدی از جامعــه نخواهنــد بــود. ایــن دســته بــرای اثبــات ادعــای خــود صرفــا بــه شــواهدی کــه نویــد وجــود نســل آلفــا را می‌دهنــد متکــی هســتند کــه از آن جملــه ، صفحــات لمســی، می‌تــوان بــه فناوری‌هایــی از جملــه عینکهــای واقعیــت مجــازی23 قابلیــت تشــخیص صــدا، اتومبیل‌هــای خــودران، رباتهــای جانشــین، هــوش مصنوعــی24، فراجهـان25 و... اشـاره کـرد و یـا از اتفاقـات و رویدادهایـی کـه در حـال رخ دادن هسـتند ماننـد بیمـاری کرونـا نـام بـرد کـه البتـه برخـی از ایـن مـوارد تحقـق یافتـه و برخـی دیگـر در شـرف وقـوع هسـتند کـه اگـر تحقـق یابنـد میتواننـد اجتماعـی جدیـد شـکل دهنـد و تفســیر نســل جدیــدی باشــندجمعیــت نســل آلفــا روز بــه‌روز در حــال افزایــش اســت و پیشبینــی می‌شــود کــه تعــداد آنهــا در ســال 2025 بــه حــدود دو میلیــارد نفــر در ســطح جهــان برســد. آنهــا در ً اصل جهانــی سرشــار از تنــوع زندگــی خواهنــد کــرد. افــراد نســل آلفــا افــرادی کامــلا اصیل بوده و نسخه برداری از نسل پیش نیستند، مهارت های ویژه دارند و به دنبال کسب مهارت های خاص هستند(قدیری و دیگران،1401).
لذا مطالعه درباره ویژگی های نسل آلفا از اهمیت ویژه برخوردار است زیرا:
-مطالعه نسل آلفاو فهم تفاوت‌های این نسل به درک موج جدید یادگیرندگان کمک می‌کند و برای طراحی راهبردهای تدریس آینده نیز ضرورت دارد(کتز26،2017؛ سینک،2010؛ برک27،2009).
-ارتباط یادگیری به دست آمده از طریق تفکر انتقادی که استقلال کودک را در فرآیندهای جستجو، انتخاب، ارزیابی و استفاده از اطلاعات به شیوه‌ای آگاهانه و تأملی در نسل آلفا از اهمیت ویژه برخودار است(نورآریفا، 2018).
با توجه به اینکه نسل آلفا به عنوان آینده‌سازان و دانشجویان و کار آفرینان سالهای آینده کشور محسوب می‌شوند و این دانش‌آموزان باید توسط معلمین مشغول به کار و همچنین دانشجویان دانشگاه‌ها آموزش ببینند، لذا ضروری است که ویژگی‌های این نسل کاملا شناسایی شده چالش‌های آموزشی این نسل شناخته شده و از آن برای برنامه‌ریزی برای تعلیم و تربیت آنها استفاده کرد و از نتایج این پژوهش‌ها معلمان و دانش‌آموزان بهره ببرند. بنابراین در این پژوهش در نظر داریم به بررسی این سوال بپردازیم که چالش‌های آموزشی نسل آلفا چیست در دوره ابتدایی در این نسل کدامند؟
بنابراین سوال پژوهش عبارت است از
چالش‌های آموزشی نسل آلفا از نگاه معلمان دوره ابتدایی کدام است؟
مبانی نظری
نسل آلفا اصطلاحي است که توسط محقق اجتماعي مارک مک کريندل به دسته متولدين سال 2010 و پس از آن داده شده است.با اين حال، آنها را داراي کمبودهايي مي‌دانند، مانند: رئیس بازی، مسلط و کنترل‌کننده. عدم تمایل به اشتراک گذاری منابع، عدم تمايل به رعايت قوانين؛ فناوري بخشي از زندگي آنها مي‌شود و بدون شبکه هاي اجتماعي دنيا را نمي شناسند. و توانايي برقراري ارتباط مستقيم بسيار کاهش يافته است(روبانیاه و دیگران،2023)
چالش های آموزشی نسل آلفا:مجموعه تغییراتی که در هنجارها، ارزش‌ها، روش‌ها و رویه‌ها، اهداف، چینش کلاس، ارزشیابی، برنامه درسی و... باید در آموزش و پرورش برای این نسل از نو تعریف شود(احمد حنیف،2023).
نسل‌آلفا را به عنوان نخستین نسل دیجیتال یا بومیان دیجیتال معرفی کرده‌است که بیانگر اصلاحاتی در اندیشه و حس نقادی هستند و به نسلی بسیار مترقی و تحول گرا تبدیل خواهند‌شد. از نظر وی، نسل‌های گذشته در دنیایی تا حدودی سلسله مراتبی زندگی کرده‌اند، اما امروزه این نوع تفکر به چالش کشیده شده است. ازاین ِرو، به موازات انقلاب صنعتی چهارم دوره جدیدی با نام "تعلیم وتربیت 284" به وجود آمده است. در پارادایم تعلیم و تربیت 4 آموزش مؤثر نسل جدید یادگیرندگان مســتلزم فهم جهانی است که در آن زندگی می‌کنند. این امر به مدد بهره‌گیری ازرویکردی آینده‌نگرانه و موشکافانه درباره ویژگی‌های این نسل در حوزه تعلیم وتربیت میســر است؛ چراکه آینده باید با رویکردی پیشگیرانه و پیش‌بینی کننده به این نسل بنگرد تا فراتر از گذشــته و حال رفته و به روندها و نشــانه های تغییر در آینده بیندیشید. بدین ترتیب با تصور آینده ای ممکن و محتمل، ظرفیت گسترده ای را برای ایجاد تغییر، کنشــگری فعال در برابر تحولات آینده و بازنگری در اقدامات و برنامه‌ریزی‌های امروزمان پدید می‌آورد (یوسفی همدانی و دیگران،1400).
آسیب‌های بسیاری، از تأثیرات روان‌شناختی و کاراندام‌شناختی (فیزیولوژیکی) مانند تغییر در انعطاف‌پذیری مغز یا پیوندهای عصبی، اختلالات شناختی، خواب، بهزیستی اجتماعی و هیجانی (ناتوانی مهار خشم، احساس تنهایی، وابستگی هیجانی، مشکل در جامعه‌پذیری) و چاقی گرفته تا تهدیدات رایانه‌ای (سایبری)، اعتیاد و اختلال بازی اینترنتی، فهرستی از آسیب‌های روبه‌فزونی زندگی نسل جدید هستند. به نظر می‌رسد، نسل جدید بیش از آسیب‌های فیزیکی، از تعاملات اجتماعی می‌ترسد و این می‌تواند به افزایش افسردگی، اضطراب و شکنندگی هیجانی آنها منجر شود. بنابراین، ایمنی روانی برای این1نسل بسیار اساسی است. عوامل شخصی سهم عمده‌ای در رشد دارند، اما نظام‌های اجتماعی مانند نهاد خانواده، مؤسسات آموزشی، رسانه‌ها، جامعه و نهادهای دولتی نیز در این‌باره نقش مهمی بر عهده دارند. عوامل محیطی از نهاد خانواده آغاز می‌شوند که اولین نهاد تأثیرگذار از نظر رشد و جامعه‌پذیری کودک است. اکثر اعضای نسل آلفا فرزندان هزاره‌ها هستند که خود فرزندان نسل انفجار جمعیت به شمار می‌روند.
والدین نسل هزاره به هویت فردی خود دست یافته‌اند، عقاید خود را با آزادی بیشتری بیان می‌کنند و انتظارات فرهنگی خود را به چالش می‌کشند. هزاره‌ها در مقایسه با نسل‌های پیشین، رویکرد مشارکت‌کننده‌تری برای فرزندپروری در پیش گرفته‌اند. همچنین، تمایل دارند پول و زمان بیشتری را برای فرزندان خود خرج کنند. بنابراین، اعضای نسل‌آلفا، والدین و خانواده خود را به لحاظ مالی و هیجانی، حامی و پشتیبان می‌بینند. تغییراتی که در ساختار خانواده (خانواده‌های کوچک و هسته‌ای)، سبک‌های فرزندپروری (بالگردی هلیکوپتری) و ماهیت شغل (خانواده‌های دوشغله و دورکاری) به وجود آمده است، پیامدهای بسیاری را بر والدین تحمیل می‌کنند(هوتا جولا،2024).
بنابراین، رویکرد آینده‌نگر در کنار دیگر رویکردها به تکامل فهم ما از آینده آموزش و یادگیری و شیوه های آموزش در جهان پیش رو کمک می‌کند. مروری بر سیر تحول نظام های آموزشی نشان می‌دهد به رغم پیشرفتهایی که در حوزه‌های گوناگون ً ایستا بوده‌اند. ساختار مدارس، دانش صورت گرفته، مؤسســات آموزشی از زمان پیدایش تاکنون تقریبا شــیوه‌های آموزشی، مکان آموزش، مفاهیم معلم، یادگیرنده و مدیر تغییر اندکی کرده‌اند(دیویدسون و گلدبرگ29، 2009؛ سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه30،2019). این در حالی است که تفاوت‌های نسلی در تجارب و انتظارات آموزشی به شدت بازتاب دارد(توتل31 و دیگران،2014)، و موجب می‌شود راهبردها و روش‌های تدریسی که برای نسل های گذشته اثر بخش بود، برای نسل حاضر و آینده کارایی لازم و مطلوب را نداشته باشد(فلیسیا32،2007؛ مجمع جهانی اقتصاد33،2016؛ رایس34،2018).
محمدی(1403)پژوهشی با عنوان مطالعه‌ای بر تغیرات محیط کار با ورود نسل آلفا انجام داده‌اند که در آن بیان می‌کند در ســال‌های آینده با ورود نســل آلفا به بازار كار، موضوعاتــی چون فرهنگ، اقتصــاد و محیط كار در جامعه به شــدت تحت تأثیر قــرار می‌گیرند و واقعیت این اســت كــه شــكاف های موجود در كسب و كارها به ناچار توســط متولدین این نسل پر می‌شــود. نســل آلفا، بــرای ســازمان‌هایی كه ویژگی هــای آنها را به خــوبی درك كنند؛ فرصت بزرگــی را فراهــم می‌كننــد. بنابرایــن موفقیــت كســب وكارها در گرو شــناخت تفاوت‌هــای بین نسلی و درك ویژگی‌های نسل آلفا به عنوان نسل آتــی بــازار كار خواهد بود. هــدف از ایــن مقاله، مروری بر ویژگی‌های رفتاری و شــخصیتی نســل آلفــا و بررســی تأثیــر ورود این نســل بــر محیط كار اســت. با توجه به اینكه نســل آلفا در دنیایی مملو از فناوری‌هــای دیجیتالی و ابزارهای هوش مصنوعی متولد شده و زندگی می‌كند؛ بیش از هر نسل دیگری در معرض آســیب های فناوری قرار دارد كه بــه نوبه خود منجر به ایجــاد چالش‌های مختلفــی در تعارض با ســایر نســل‌های كاركنان خواهــد شــد امــا توانایی‌هــا و چیرگــی اعضــای نســل آلفــا در بــه كارگیری ابزارهــای دیجیتالــی، فرصت‌هــای بی‌شــماری را برای كســب وكارهای مختلف ایجاد می‌كند.
ابراهیمی(1402)پژوهشی با عنوان کودکان نسـل آلفا انجام داده‌اند که در آن بیان می‌کنندکودکان نسل آلفا مستقل و کنجکاوند و نسبت به جهان دیـدگاه خـاص خـود را دارند که ممکن اسـت بـا دیدگاه والدین و معلمانشـان متفاوت باشـد. برقراری ارتباط با ایـن نسـل مسـتلزم اتخاذ رویکـردی مبتنی بـر مذاکره و سازش است. از این‌رو، ضروری‌است والدین و معلمان درک، پذیرش و حمایت بیشـتری از آنها داشـته باشـند و بـا خشـونت کمتـری از آنها انتقاد کنند و آموزششـان دهنـد
روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع کیفی بوده استجامعه آماری پژوهش شامل معلمان خبره،سرگروه‌های آموزشی، ناظران تعلیماتی دوره ابتدایی شهر کرج که نمونه آماری شامل حداقل 15 نفر از متخصصین، که به روش گلوله برفی35 انتخاب شده‌است.
ابزار پژوهش
مصاحبه نیمه‌ساختار یافته شامل سئوالات باز پاسخ که توسط محقق بر اساس موضوع و اهداف پژوهش بوده و پس از تدوین برای بررسی روایی و پایایی تنظیم شده است.که در پژوهش حاضر روایی سئوالات مصاحبه با استفاده از ضریب CVR به شرح زیر محاسبه شده و برای همه سئوالات از نظر متخصصان کامل می باشد وبرای به دسا آوردن پایایی از روش ضریب پی اسکات36با توجه به 15 نفر نمونه آماری دو ارزیاب توافق کامل دارند و همچنین با توجه به اینکه ضریب مورد انتظار پژوهشگر 1 می باشد بنابراین محاسبه به صورت زیر محاسبه شه است.
Pi=(1-0.9)/(1-0.9)= 0.1/0.1=1
روش تجزیه و تحلیل داده ها
در کد گذاری از کد گذاری سه مرحله ای کدگذاری باز محوری و انتخابی استفاده شده است.
یافته های پژوهش
الف: جمعیت شناختی
در بررسی نمونه آماری سن ، تحصیلات ، سابقه کار ، رشته نحصیلی مورد بررسی قرارگرفته که نتایج در جدول شماره2 به شرح زیر می‌باشد .
جدول 1-یافته های مربوط به مشخصات جمعیت شناختی ( سن ، تحصیلات ، سابقه کار ، رشته تحصیلی )
سن | ||||||||||||||||
سن | کمتر از 25 | 25-30سال | 31-35 سال | 36-40سال | 41-45 سال | 46-50 سال | <50 | کل | ||||||||
فراوانی | 2 | 3 | 2 | 2 | 3 | 1 | 2 | 15 | ||||||||
درصد | 3/13 % | 20 % | 3/13 % | 3/13 % | 20 % | 7/6 % | 3/13 % | 100 % | ||||||||
تحصیلات | ||||||||||||||||
تحصیلات | کارشناسی | کارشناسی ارشد | دکتری | کل | ||||||||||||
فراوانی | 7 | 6 | 2 | 15 | ||||||||||||
درصد | 7/46 % | 40 % | 3/13 % | 100 % | ||||||||||||
سابقه کار | ||||||||||||||||
سابقه کار | کمتر از 5 | 5-10سال | 11-15 سال | 16- 20 سال | 21-25 سال | 26-30 سال | <30 سال | کل | ||||||||
فراوانی | 3 | 1 | 2 | 1 | 3 | 2 | 3 | 15 | ||||||||
درصد | 20 % | 7/6 % | 3/13 % | 7/6 % | 20 % | 3/13 % | 20 % | 100 % | ||||||||
رشته تحصیلی | ||||||||||||||||
رشته تحصیلی | روان شناسی تربیتی | آموزش ابتدایی | مدیریت | علوم | کل | |||||||||||
فراوانی | 4 | 8 | 1 | 2 | 15 | |||||||||||
جدول شماره2 نشان می‌دهد که3/13 درصد سن کمتر از 25 سال، 20 درصد از پاسخگویان دارای سن 25-30 سال، 3/13 درصد سن 31-35 سال، 3/13 درصد دارای سن 36-40 سال، 20 درصد دارای سن 41-45 سال، 7/6 درصد سن 46 تا 50 سال و 3/13 درصد سن بالاتر از 50 سال دارند.
7/46درصد از پاسخگویان دارای تحصیلات لیسانس، 40 درصد دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و 3/13 درصد تحصیلات دکتری می‌باشند.
20 درصد از پاسخگویان سابقه‌کار کمتر از 5 سال، 7/6 درصد از پاسخگویان سابقه کار 5-10 سال، 3/13 درصد سابقه کار 11-15 سال، 7/6 درصد سابقه کار 16-20، 20درصد سابقه کار 21-25 سال، 3/13 درصد سابقه کار 26-30 سال و 20 درصد سابقه کار بالای 30 سال دارند.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری رشته تحصیلی در جدول شماره 1 نشان داد رشته تحصیلی معلمان شامل روانشناسی، آموزش ابتدایی، مدیریت و علوم می باشد.
بررسی سوال پژوهش
چالش‌های آموزشی نسل آلفا از نگاه معلمان دوره ابتدایی کدام است؟
مرحله اول کد گذاری باز
جدول 3-:جدول مضامین استخراجی از مصاحبه ها
ردیف | مضامین استخراج شده | کد مصاحبه شونده |
1 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، گاهی غیر قابل کنترل، پرخاشگر، دوستدار آموزش الکترونیکی، عدم تمایل به هر نوع چارچوب | I1 |
2 | پر از خلاقیت و ایده، بی پروا و نترس، ذهن پر کار، زود فهم و آگاه، درگیر شدید با فناوری، مشتاق یادگیری از طریق ابزار، آموزش از طریق بازی، نیازمند دست ورزی و کار عملی | I2 |
3 | باهوش و بازیگوش، عدم تمایل به کار زیاد،عدم توجه به سکون و مقررات، کم علاقه به دروس متمرکز،عدم توانایی تمرکز طولانی مدت | I3 |
4 | پرشور، لجباز، تمایل به کار با ابزار، فردگرا، عدم تمایل به کار تکراری، تمایل به تنهایی، خلاق و غیر قابل پیش بینی، عدم توجه طولانی مدت، عدم توانایی یکجا نشینی، تمایل به کار غیر متمرکز و با ابزار الکترونیکی | I4 |
5 | بازیگوش، علاقمند به فناوری، علاقمن به کار با وسایل الکترونیکی، لجباز، فردگرا، بی علاقه به درس های عادی، پیشرفت گرا با تکنولوژی روز، نیازمند چارچوب ولی بی توجه به آن، برگزاری آموزش آنلاین | I5 |
6 | استفاده زیاد از ابزار، پایه علمی ضعیف، بیش فعال، پرحرف، کنجکاو، دانش تکنولوژی بالا، استفاده از وسایل الکترونیکی زیاد،کم توجه، نیازمند به مهارت دست ورزی، فضای آموزشی کم، تعداد دانش آموز در گروه ها کم | I6 |
7 | جسور، باهوش، غیر قابل کنترل، عدم تمایل به کار زیاد، علاقمند کار با ابزار هوشمند و دستی، پر از خلاقیت و ایده، پر حرف | I7 |
8 | پر شور، لجباز، تمایل به کار به ابزار، فرد گرا، عدم تمایل به کار تکراری، بازیگوش، پایه علمی ضعیف، بیش فعال | I8 |
9 | فرد گرا، نیازمند به فضای همکاری زیاد ولی تعداد افراد کم، بازیگوش، تمایل به بازی و کار توام، عدم توانایی توجه طولانی مدت برای انجام کارها، استفاده از تکنولوژی زیاد، نیازمند فضای کاری زیاد برای ابراز وجود، فرد گرا ولی ارتباطات وسیع | I9 |
10 | پیشرفت گرا اما با ابزار، عدم توانایی کار گروهی طولانی مدت، بازیگوش، بدون قانون، نیازمند به یادآوری چارچوب های قانونی، باهوش اما کم تجربه، پرخاشگر، عدم توانایی کنترل احساسات، تنها، نیاز شدید به کار با ابزار | I10 |
11 | با هوش و بازیگوش، بدون چارچوب و قانون، ذهن پرکار، زود رنج، پر از خلاقیت و ایده، نیازمند دست ورزی، تمایل به کار به صورت فردی، تمایل به کار با ابزار های الکترونیکی | I11 |
12 | بازیگوش ، جسور، فرد گرا، بدون چارچوب، نیازمند قانون، تمایل به کار با ابزارالکترونیکی به جای کار کردن با ابزارهای سنتی | I12 |
13 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، باهوش و بازیگوش، پرشور، لجباز، تمایل به تنهایی، خلاق | I13 |
14 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، تمایل به کار با ابزار، تمایل به کار گروهی، فردگرا، بدون چارچوب | I14 |
15 | تمایل به تنهایی، خلاق، جسور، باهوش، پیشرفت گرا، آگاه و جسور، رهبری فردی، لجباز، بی علاقه به درس های تکراری، پرحرف، دانش تکنولوژی بالا، استفاده از تکنولوژی زیاد | I15 |
بر اساس کدهای استخراجی از جدول شماره3 مضامین استخراجی از مصاحبه‌ها را شامل می‌شود که در مرحله دوم بر اساس دسته بندی کد ها تنظیم می‌شود.
مرحله دوم گدگذاری محوری
جدول 2-جدول دسته بندی مضامین استخراجی به شاخص های محوری
ردیف | مضامین استخراج شده | شاخص بندی محوری |
1 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، گاهی غیر قابل کنترل، پرخاشگر، دوستدار آموزش الکترونیکی، عدم تمایل به هر نوع چارچوب | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، غیر قابل کنترل، پرخاشگر،عدم تمایل به چارجوب |
دوستدارآموزش الکترونیکی | ||
2 | پر از خلاقیت و ایده، بی پروا و نترس، ذهن پر کار، زود فهم و آگاه، درگیر شدید با فناوری، مشتاق یادگیری از طریق ابزار، آموزش از طریق بازی، نیازمند دست ورزی و کار عملی | پر از خلاقیت و ایده، بی پروا، نترس، ذهن پرکار، زود فهم و آگاه |
درگیر با فناوری، مشتاق یادگیری با ابزار، نیازمند دست ورزی و کار عملی، آموزش از طریق بازی | ||
3 | باهوش و بازیگوش، عدم تمایل به کار زیاد،عدم توجه به سکون و مقررات، کم علاقه به دروس متمرکز،عدم توانایی تمرکز طولانی مدت | باهوش، بازیگوش، عدم توجه به سکون و مقررات، عدم توانایی تمرکز طولانی مدت |
عدم تمایل به کار زیاد، کم علاقه به دروس متمرکز، | ||
4 | پرشور، لجباز، تمایل به کار با ابزار، فردگرا، عدم تمایل به کار تکراری،تمایل به تنهایی، خلاق و غیر قابل پیش بینی، عدم توجه طولانی مدت، عدم توانایی یک جا نشینی، تمایل به کار غیر متمرکز و با ابزار الکترونیکی | پرشور،فرد گرا، تمایل به تنهایی، خلاق و غیر قابل پیش بینی، عدم توانایی تمرکز طولانی مدت، عدم توانایی یک جا نشینی |
تمایل به کاربا ابزار، عدم تمایل به کار تکراری، تمایل به کار غیر متمرکز، تمایل به کار با ابزار | ||
5 | بازیگوش، علاقمند به فناوری، علاقمند به کار با وسایل الکترونیکی، لجباز، فردگرا، بی علاقه به درس های عادی، پیشرفت گرا با تکنولوژی روز، نیازمند چارچوب ولی بی توجه به آن، برگزاری آموزش آنلاین | بازیگوش، لجباز، فرد گرا، پیشرفت گرا با تکنولوژی روز، نیازمند چارچوب اما بی توجه به آن |
علاقمند به کار با وسایل الکترونیکی، بی علاقه به دروس عادی مدرسه، علاقمند به آموزش آنلاین | ||
| ||
6 | استفاده زیاد از ابزار، پایه علمی ضعیف، بیش فعال، پرحرف، تنها، کنجکاو، دانش تکنولوژی بالا، استفاده از وسایل الکترونیکی زیاد،کم توجه، نیازمند به مهارت دست ورزی، فضای آموزشی کم، تعداد دانش آموز در گروه ها کم | بیش فعال، تنها، کنجکاو، پرحرف، پایه علمی ضعیف، نیازمند فضای اموزشی، نیازمند تعداد دانش آموز کم در گروه ها |
استفاده زیاد از ابزار الکترونیکی،دانش تکنولوژی بالا، نیازمند به مهارت دست ورزی، | ||
7 | جسور، باهوش، غیر قابل کنترل، عدم تمایل به کار زیاد، علاقمند کار با ابزار هوشمند و دستی، پر از خلاقیت و ایده، پر حرف | جسور، باهوش، غیر قابل کنترل، پر از خلاقیت و ایده، پر حرف |
عدم تمایل به کار زیاد، علاقمند کار با ابزار هوشمند و دستی | ||
8 | پر شور، لجباز، تمایل به کار به ابزار، فرد گرا، عدم تمایل به کار تکراری، بازیگوش، پایه دانش زیاد ، بیش فعال | پر شور، لجباز، فرد گرا، بازیگوش، پایه دانش زیاد، بیش فعال |
تمایل به کار به ابزار، عدم تمایل به درس و کار تکراری | ||
9 | فرد گرا، نیازمند به فضای همکاری زیاد ولی تعداد افراد کم، بازیگوش، تمایل به بازی و کار توام،عدم توانایی توجه طولانی مدت برای انجام کارها، استفاده از تکنولوژی زیاد، نیازمند فضای کاری زیاد برای ابراز وجود، فرد گرا ولی ازتباطات وسیع | فرد گرا، بازیگوش، عدم توانایی توجه طولانی مدت برای انجام کارها، استفاده از تکنولوژی زیاد، نیازمند فضای کاری زیاد برای ابراز وجود، فرد گرا ولی ارتباطات وسیع |
نیاز تمایل به بازی و کار توام،نیازمند به فضای همکاری زیاد ولی تعداد افراد کم، | ||
10 | پیشرفت گرا اما با ابزار، عدم توانایی کار گروهی طولانی مدت، بازیگوش، بدون قانون، نیازمند به یادآوری چارچوب های قانونی، باهوش اما کم تجربه، پرخاشگر، عدم توانایی کنترل احساسات، تنها،نیاز شدید به کار با ابزار، علاقمند با یادگیری با ابزار هوشمند | عدم توانایی کار گروهی طولانی مدت، بازیگوش، بدون قانون، نیازمند به یادآوری چارچوب های قانونی، باهوش اما کم تجربه، پرخاشگر، عدم توانایی کنترل احساسات، تنها |
پیشرفت گرا اما با ابزار، نیاز شدید به کار با ابزار هوشمند، علاقمند با یادگیری با ابزار هوشمند | ||
11 | با هوش و بازیگوش، بدون چارچوب و قانون، ذهن پرکار، زود رنج، پر از خلاقیت و ایده، نیازمند دست ورزی، تمایل به کار به صورت فردی، تمایل به کار با ابزار های الکترونیکی، عدم استقلال،وابستگی به والدین | با هوش و بازیگوش، بدون چارچوب و قانون، ذهن پرکار، زود رنج، پر از خلاقیت و ایده |
نیازمند دست ورزی، تمایل به کار به صورت فردی، تمایل به کار با ابزار های الکترونیکی | ||
12 | بازیگوش ، جسور، فرد گرا، بدون چارچوب، نیازمند قانون، تمایل به کار با ابزارالکترونیکی به جای کار کردن با ابزارهای سنتی | بازیگوش ، جسور، فرد گرا، بدون چارچوب، نیازمند قانون، |
تمایل به کار با ابزارالکترونیکی به جای کار کردن با ابزارهای سنتی | ||
13 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، باهوش و بازیگوش، پرشور، لجباز، تمایل به تنهایی، خلاق | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، باهوش و بازیگوش، پرشور، لجباز، تمایل به تنهایی، خلاق |
14 | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، تمایل به کار با ابزار، تمایل به کار گروهی اما وسیع، فردگرا، بدون چارچوب | پرجنب و جوش، جسور، باهوش، آگاه، فردگرا، بدون چارچوب |
تمایل به کار با ابزار، تمایل به کار گروهی اما وسیع، | ||
15 | تمایل به تنهایی، خلاق، جسور، باهوش، پیشرفت گرا، آگاه و جسور، رهبری فردی، لجباز، بی علاقه به درس های تکراری، پرحرف، دانش تکنولوژی بالا، استفاده از تکنولوژی زیاد | تمایل به تنهایی، خلاق، جسور، باهوش، پیشرفت گرا، آگاه و جسور، رهبری فردی، لجباز، پرحرف |
بی علاقه به درس های تکراری، دانش تکنولوژی بالا، استفاده از تکنولوژی زیاد |
در جدول شماره 4مضامین استخراجی به تفکیک بررسی و جدا سازی شده‌است که در مرحله بعد شاخص‌ها و یا ویژگی های نسل آلفا به تفکیک مورد بررسی قرار گیرد.
مرحله سوم: کدگذاری انتخابی(شناسایی ابعاد و ویژگی ها)
جدول 3 -جدول ویژگی های نسل آلفا براساس چالش های شناسایی شدهاز نسل آلفا براساس مصاحبه های صورت گرفته
چالش ها | ||
شخصیتی | اجتماعی | آموزشی |
پرجنب و جوش، جسور، باهوش، غیر قابل کنترل، پرخاشگر، عدم تمایل به چارچوب، پر از خلاقیت و ایده، بی پروا، نترس، ذهن پرکار، زود فهم و آگاه، عدم توجه به سکون و مقررات، عدم توانایی تمرکز طولانی مدت، پرشور، فردگرا، تمایل به تنهایی، عدم توانایی یک جا نشینی، پیشرفت گرا با تکنولوژی روز، پرحرف، پایه علمی ضعیف، نیازمند فضای اموزشی، نیازمند تعداد دانش آموز کم در گروه ها، لجباز، پرحرف، زودرنج، عدم استقلال، وابستگی به والدین | درگیر با فناوری، عدم تمایل به کار زیاد، عدم تمایل به کار تکراری، تمایل به کار غیر متمرکز، فرد گرا ولی با ارتباطات وسیع، نیازمند فضای کاری زیاد برای ابراز وجود، عدم توانایی کنترل احساسات، نیازمند به یادآوری چارچوب های قانونی، | مشتاق یادگیری با ابزار، نیازمند دست ورزی و کار عملی، آموزش از طریق بازی، دوستدار آموزش الکترونیکی، کم علاقه به دروس متمرکز، بی علاقه به دروس عادی مدرسه، علاقمند به آموزش آنلاین، پرحرف، پایه علمی ضعیف، نیازمند فضای آموزشی، نیازمند تعداد دانش آموز کم در گروه ها، علاقمند با یادگیری با ابزار هوشمند |
جدول شماره 5 نشان می‌دهد بر اساس سه مرحله کدگذاری صورت گرفته در نهایت ویژگی‌های نسل آلفا به به سه‌دسته چالش‌های شخصیتی شامل(پرجنب و جوش، جسور، باهوش، غیرقابل‌کنترل، پرخاشگر،عدم تمایل به چارچوب، پر از خلاقیت و ایده، بی پروا، نترس، ذهن پرکار، زود فهم و آگاه، عدم توجه به سکون و مقررات، عدم توانایی تمرکز طولانی مدت، پرشور، فردگرا، تمایل به تنهایی، عدم توانایی یک جانشینی، پیشرفت‌گرا با تکنولوژی روز، پرحرف، پایه علمی ضعیف، نیازمند فضای اموزشی، نیازمند تعداد دانش‌آموز کم در گروه‌ها، لجباز، پرحرف، زود رنج. چالش‌های اجتماعی شامل (درگیر با فناوری، عدم تمایل به کار زیاد، عدم تمایل به کار تکراری، تمایل به کار غیر متمرکز، فرد گرا ولی با ارتباطات وسیع، نیازمند فضای کاری زیاد برای ابراز وجود، عدم توانایی کنترل احساسات، ، نیازمند به یادآوری چارچوب های قانونی،) و چالش‌های آموزشی شامل(مشتاق یادگیری باابزار، نیازمند دست ورزی و کار عملی، آموزش از طریق بازی، دوستدارآموزش الکترونیکی، کم علاقه به دروس متمرکز، بی علاقه به دروس عادی مدرسه، علاقمند به آموزش آنلاین، پرحرف، پایه علمی ضعیف، نیازمند فضای اموزشی، نیازمند تعداد دانش آموز کم در گروه ها، علاقمند با یادگیری با ابزار هوشمند) می باشد. نتایج پژوهش با پژوهش‌های محمدی(1403)، طاهری دمنه و یوسفی(1402)، قدیری حاجی آبادیو همکاران(1401)، هوتاحولا و همکاران(2024)، آنوس و همکاران(2023)، روبانیاه(2023)، اسکوجورو همکاران(2021) و ورآیفا و همکاران(2018) همسو می باشد.
بحث و نتیجه گیری
نسل به گروهی از افراد اطلاق می‌شود که در یک بازه سنی مشابه قرار دارند. در حال حاضر، در سیستم‌های آموزشی با نسل آلفا مواجه هستیم که ویژگی‌ها، هنجارها، باورها، و صفات اخلاقی و رفتاری خاص خود را دارند. آگاهی از این ویژگی‌ها می‌تواند به دست‌اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت کمک کند تا استراتژی‌های آموزشی متناسب با این نسل را طراحی نمایند.
ویژگی‌های بارز نسل آلفا
نسل آلفا به‌طور خاص با تکنولوژی زندگی می‌کند و می‌توان گفت که این نسل با تکنولوژی متولد شده است. فضای مجازی برای آنها به‌عنوان زمین بازی محسوب می‌شود. این نسل به خوبی پدیده جهانی شدن را درک کرده و به راحتی با همسالان خود در سراسر دنیا ارتباط برقرار می‌کند و از آنها تأثیر می‌پذیرد، اما در عین حال احساس تنهایی می‌کند (هدایتی، 1400).
طاهری دمنه و همکاران (1401) بر این باورند که نسل آلفا زندگی و کار را از یکدیگر تفکیک نمی‌کند و این دو را در هم تنیده می‌بیند. همچنین، آنها تمایل دارند که زمان، مکان، شیوه زندگی و دامنه ارتباطات خود را خودشان تعیین کنند. نسل آلفا به عنوان نسلی پویا (محمدی، 1403) و پرجنب و جوش (طاهری دمنه و یوسفی، 1401) شناخته می‌شود و گاهی نیز ممکن است پرخاشگر، تندخو، لجباز و فردگرا باشد (قدیری حاجی آبادی و همکاران، 1401).
چالش‌ها و فرصت‌ها
این نسل در چارچوب قوانین موجود قرار نمی‌گیرد و نمی‌توان انتظارات نسل‌های قبلی را از آنها داشت (مصاحبه شماره 2-3). نسل آلفا آماده تغییر و جابجایی است و هیچ یک از قوانین نمی‌تواند آنها را متوقف کند. آنها در چارچوب‌های والدین و مدرسه قرار نمی‌گیرند کودکان این نسل با روش‌های متفاوتی می‌آموزند و خلاقیت بالایی دارند. آنها دارای دیدگاه حل مسئله و تفکر انتقادی هستند و این ویژگی‌ها آنها را به دانش‌آموزانی کنجکاو و پرسشگر تبدیل می‌کند. این دانش‌آموزان می‌آموزند و یاد می‌دهند و از ابزارهای نوین (مانند هوش مصنوعی و ابزارهای سه‌بعدی) در یادگیری و تدریس استفاده می‌کنند.
رویکردهای آموزشی
به عنوان نسلی که پیشرفت‌های تکنولوژیکی را به‌عنوان بخشی طبیعی از زندگی خود پذیرفته‌اند، رویکردها و راهبردها باید با تمرکز بر دوره ابتدایی طراحی شوند، اما می‌توانند در تمام سطوح و ابعاد زندگی کاربرد داشته باشند. به عبارت دیگر، کودکان نسل آلفا برای زندگی می‌آموزند و تحصیل را از زندگی جدا نمی‌دانند. آنها هرگز منتظر نمی‌مانند تا زندگی کنند و به راحتی می‌توان بازیهای آموزشی یا پروژه‌های مشارکتی را در طیف‌های مختلف از ساده تا پیچیده برنامه‌ریزی و اجرا کرد تا هم بازی و تفریح ایجاد شود و هم یادگیری.
نیاز به تغییرات در نظام آموزشی
از آنجا که نسل آلفا نسل نوظهوری است، ویژگی‌های آنها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است. این نسل، با وجود تأثیر گسترده فناوری در زندگی‌شان، گروهی بسیار متنوع و سیال هستند که در مهارت‌ها، توانایی‌ها، سبک‌های یادگیری و تجارب تفاوت‌های زیادی دارند. بدیهی است که ایجاد و اجرای هرگونه تغییر، تحول و نوآوری مؤثر نیازمند فراهم‌سازی زیرساخت‌ها و تربیت نیروی انسانی مناسب است.تربیت معلمان خلاق و انعطاف‌پذیر که جسارت ایجاد تغییر را داشته باشند و ابتکار عمل را در دست گیرند، ضروری است. همچنین، تمرکززدایی از نظام آموزشی و اعطای آزادی و اختیار بیشتر به مدارس برای ارتقای کیفیت یادگیری و فراهم‌سازی زیرساخت‌های فناورانه لازم، از ضرورت‌های انکارناپذیر است. این موارد مستلزم همکاری همه‌جانبه دولت و بخش‌های خصوصی و دولتی برای تأمین هزینه‌های آموزش و پرورش به منظور سرمایه‌گذاری در آینده کشور است که به منافع مالی، اجتماعی و روانی بسیاری منجر خواهد شد.
لذا با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود:
نظام آموزشی با استارت پ ها به منظور تولید فناوریها و بازیهای آموزشی است که می‌تواند بخشی از این کمبود را جبران کند مشارکت فعال داشته باشند و با توجه به اولویت بالای مسائل و ترجیحات آموزشی در سر راه نسل آلفا، آموزش و پرورش و مدارس با تنظیم تفاهم نامه‌ها با پارک‌های علم و فناوری زمینه شکوفایی و خلق دانش و همچنین بررسی و بینش جدید دربازه آینده و نظام مطالعاتی و یادگیری و شغلی را برای این نسل آماده کنند و با توجه به شکاف نسلی بزرگی که این نسل با والدین، معلمان و جامعه دارد و این شکاف به سبب وسعت گرفتن فناوری هر روز عمیق‌تر می‌شود با در نظر گرفتن دوره‌های آموزشی از معلمان تا والدین و با اقشار مختلف جامعه این نسل را به جامعه و دنیا معرفی کرد تا بتوانیم با شناخت صحیح این نسل از ظرفیت‌های شگفت‌انگیز و خارق‌العاده آنها استفاده کردهمچنین با تشکیل اجتماعات یادگیری معلمین ابتدایی زمینه اشتراک و تسهیم دانش و تجربیات را فراهم آورده تا در راستای انتقال دانش و اطلاعات معلمان و کادر‌آموزشی و همینطور والدین با شناخت بیشتر این نسل زمینه شکوفایی استعدادآنها را فراهم کنند، در نهایت می‌دانیم شرط اول برای ارتباط با این نسل، برقراری ارتباط موثر با این نسل می‌باشد و این برقراری ارتباط با شرطی انجام می‌شود که والدین به کنه وجودی این نسل پی ببرند که این امر مستلزم شناخت بهتر و مطالعه دقیق این نسل و به عبارت بهتر زندگی کردن و آموختن و فکر کردن شبیه این نسل است که والدین و نظام آموزشی باید صبورانه به این مهم بپردازند.
منابع
-رجبی، عاطفه؛ حسین نژاد، زهرا (1402) بازآرایی الزامات مهارت آموزی در ساختار آموزش عالی با رویکرد آینده پژوهی: دورنمایی به نسل آلفا پدیدآورنده (ها) : میان رشته ای :: همایش آیندهپژوهی، آموزش عالی و توسعه پایدار :: مجموعه مقالات دومین همایش مّلی آینده پژوهی، آموزش عالی و توسعۀ پایدار صفحات : از 397 تا 414.
-طاهری دمنه، محسن؛ یوسفی همدانی، الهام (1402). تحلیل ادراک کودکان »نسل آ لفا « از مشاغل آینده و دلالت های آن . فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران ، 16) 2(، .39-66 .
-قدیری حاجی آبادی، اکبر؛ طاهری دمنه، محسن؛ ذاکری، علی (1401) تحلیلی آینده پژوهانه از نقش محوری رسانه در شکلگیری سبک زندگی نسل آلفا ،مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه :: تابستان 1401 - شماره 16 (ب) 103-140 .
-محمدی، حدیث (1403)مطالعه ای بر تغیرات محیط کار با ورود نسل آلفا ،نشریه تدبیر :: بهار 1403 ، شماره335 صفحات : از 60 تا 67 .
-محمدی، سليمان(1386). ارزشیابی سايت آموزشي شبكه رشد بر اساس ملا ك‌هاي طراحي سايت هاي آموزشي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.
-یوسفی همدانی، الهام؛ نصراصفهانی، احمدرضا؛ عابدینی، یاسمین؛ طاهری دمنه، محسن (1400)شکاف نسلی و راهبردهای یاددهی و یادگیری در دوره ابتدایی: رویکردی آینده پژوهانه ، نشریه نوآوری های آموزشی :: زمستان 1400 شماره 80 (ب/ ( صفحات : از 155 تا 178 .
- Jukić;R T. Škojo(2021)The Educational Needs of the Alpha Generation, : 2021 44th International Convention on Information, Communication and Electronic Technology (MIPRO), DOI: 10.23919/MIPRO52101.2021.9597106.
-Khanif, Ahmad (2023) Islamic Religious Education Learning Strategy for Alpha Generation: A Case Study at Darul Qur'an School Elementary School Semarang City, ASCARYA Vol. 3 No. 1 (2023): Islamic , Culture, and Social Studies, DOI: https://doi.org/10.53754/iscs.v1i1.461
-Carruba, Andréa Goulart Mendes, Azevedo, Antonia Cristina Peluso de , Barreto, Maria AuxiliadoraMotta (2022)Learning in the 21st century: The development of critical thinking of the alpha generation (2022), Título do periódico: International Journal of Human Sciences Research, Volume/Número/Paginação/Ano: v.2, n.38, p.2-12, 2022, DOI: 10.22533/at.ed.5582382207127.
-McCrindle, M. (2020). What comes after Generation Z? Introducing Generation Alpha. https://mccrindle.com.au/ insights/blogarchive/what-comes-after-generation-z-introducing-generation-alpha/.
-Jha, A. K. (2020). Understanding Generation Alpha. https://doi.org/10.31219/osf.io/d2e8g .
-Katz, S. (2017). Generation X: A Critical Sociological Perspective. Generations- Journal of the American Society on Aging. 41 (3), 12-19.
-Davidson, C. N., & Goldberg, D. T. (2009). The future of learning institutions in a digital age. MIT Press.
-Gardner, H., & Davis, K. (2013). The app generation: How Today's Youth Navigate Identity, Intimacy, and Imagination in a Digital World. Yale University Press.
- Felicia, P. (2009). Digital games in schools: A handbook for teachers. European Schoolnet, EUN Partnership AISBL.
-Berk, R. (2009). Teaching strategies for the Net generation. Transformative Dialogues: Teaching & Learning Journal, 3(2), 1-24.
-Nagy, Á. and Kölcsey, A. (2017). Generation alpha: marketing or science? Acta Technologica Dubnicae. 7(1), 107-115.
-OECD Future of Education and Skills 2030. (2019). OECD Learning Compass 2030. https://www.oecd. org/education/2030-project/teaching-and-learning/learning/learning-compass-2030/OECD_Learning_ Compass_2030_concept_note.pdf.
-Reis, T. A. (2018). Study on the alpha generation and the reflections of its behavior in the organizational environment. Journal of Research in Humanities and Social Science, 6(1), 9 19.
-Tootell, H., Freeman, M., & Freeman, A. (2014, January). Generation alpha at the intersection of technology, play and motivation. In 2014 47th Hawaii International Conference on System Sciences (pp. 82-90). IEEE.
-Qingqing Liu and Jin-fang Shi (2007)An Analysis of Language Teaching Approaches and Methods-Effectiveness and Weakness},US-China education review},volume={4}, pages={69-71}.
Title: Identifying the educational challenges of the alpha generation and in primary school teachers
Abstract
The present study aimed to identify the educational challenges of the Alpha generation, which was applied in terms of purpose and qualitative in terms of data collection method with a data-based method. The research population was elementary school teachers in Karaj city, and the statistical sample was selected using the snowball method until reaching the sufficiency level (15 people). The research tool included a semi-structured interview of the statistical sample, which was coded after conducting interviews and preparation in three stages (open coding, axial coding, and selective coding). The results of the study showed that this Alpha generation faces three main challenges, namely, educational, personality, and social, each of which contains parts of the characteristics and existential dimensions of this generation. Therefore, it is recommended that teachers, the educational system, and parents, by identifying and studying the characteristics and challenges of this generation, help them to use their potential capacities and achieve a high scientific and human status.
Keywords: Generation Alpha, Educational Challenges of Generation Alpha, Elementary .
[1] نویسنده مسئول، استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده فرهنگ و زندگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران. Mostafaattar@yahoo.vom
[2] استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران. Mabdollahi49@gmail.com
[3] دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته آموزش ابتدایی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران. nasrinnazem55@gmail.com
[4] 1 . Generation
[5] 2 .Gardner& Davis
[6] 3 .Cirilli,Nicolini,Mondolini
[7] 4 .Lyons,Kuron
[8] 5 .Alfa Generation
[9] 6 .Nagy, Kolcsey
[10] 7 .Pilcher
[11] .Marcmac Crindle
[12] .Digital Natives
[13] .Jha
[14] .Metaverse
[15] Dos Reis
[16] .Hotajola
[17] .Anoos
[18] Robbaniyah
[19] .Sink
[20] .Maccrindel & Fell
[21] .Mendez
[22] .Dos Rise
[23] .Virtual Reality
[24] . Artificial Intelligence
[25] .Metaverse
[26] .Kettz
[27] . Berk
[28] . Education 4.0
[29] . Davidson & Goldberg
[30] . Organisation For Economic Cooperation And Development
[31] . Tootell
[32] . Felicia
[33] . World Economic Forum
[34] . Reis
[35] . روش گلوله برفی: نمونه گیری گلوله برفی یا نمونه گیری ارجاعی زنجیره ای به عنوان یک روش نمونه گیری غیراحتمالی است که در آن نمونه ها دارای صفات خاصی هستند
[36] Pi = (OA – EA) / (1-EA)