مدل برنامه درسی آموزش عالی پایدار یک پژوهش ترکیبی
محورهای موضوعی : برنامه ریزی درسیزهرا کاظمی اسفه 1 , مصطفی قادری 2 * , علیرضا عصاره 3
1 - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - عضو هیأت علمی(دانشیار) گروه برنامه ریزی درسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 - دانشگاه شهید رجایی تهران
کلید واژه: برنامه درسی, آموزش عالی, توسعه پایدار.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل برنامه درسی آموزش عالی پایدار روش ترکیبی(کیفی و کمی) از نوع نظریه زمینه‌‌ای و همبستگی انجام گرفت. داده‌های این پژوهش برگرفته از مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختار یافته با 12 نفر از متخصصان موضوعی در حوزه برنامه درسی آموزش عالی کشور بود که براساس نمونه گیری هدفمند وابسته به معیار انتخاب و تا رسیدن به اشباع نظری این فرایند ادامه یافت. اعتبار داده‌های پژوهش از طریق بازگشت به مشارکت‌‌‌کنندگان و ممیزیان بیرونی بررسی و تایید شد. تجزیه تحلیل اطلاعات بر اساس مدل اشتراس و کوربین در قالب کد گذاری باز، محوری، و گزینشی در نرم افزاراطلس تی‌‌ای 8، انجام گرفت. در بخش کمی از طریق روش همبستگی و در نمونه آماری 306 نفر از متخصصان موضوعی از طریق روش نمونه گیری غیر تصادفی با استفاده از فرمول کوکران برآورد و سنجش شد؛ از طریق نرم افزار اسمارت PLS داده‌ها تحلیل شد. نتایج نشان داد عوامل علی با ضریب (0.46) در برنامه درسی آموزش عالی مبتنی بر توسعه پایدار تاثیر دارند. این متغیر در کنار عوامل مداخله‌‌‌‌گر و زمینه ساز به ترتیب (053)، (0.61) و (0.58) بر راهبردها تاثیر گذاشته و در نهایت، راهبردها با ضریب(0.41) بر پیامدها موثر است.
The current research was conducted with the aim of developing a sustainable higher education curriculum model using a mixed method (qualitative and quantitative) of the contextual and correlational theory type. The data of this research was derived from in-depth and semi-structured interviews with 12 subject experts in the field of the country's higher education curriculum, which was based on targeted sampling dependent on the selection criteria and continued until the theoretical saturation of this process was reached. The validity of the research data was checked and confirmed by going back to the participants and external auditors. Data analysis was done based on the Strauss and Corbin model in the form of open, axial, and selective coding in the Atlas ti 8 software. In the quantitative part, it was estimated and measured through the correlation method and in the statistical sample of 306 subject experts through the non-random sampling method using Cochran's formula; Data was analyzed through Smart PLS software. The results showed that the causal factors have an effect with a coefficient of (0.46) in the curriculum of higher education based on sustainable development. This variable, along with intervening and underlying factors, has an effect on strategies (0.53), (0.61) and (0.58), respectively, and finally, strategies are effective on outcomes with a coefficient of (0.41).
منابع
دارابی، سلمان؛ نیستانی، حمیدرضا؛ میرزایی فر، داود. (1392). بررسی مقایسه اي میزان کاربست مؤلفه‌‌هاي برنامه ریزي استراتژیک در (توسعه پایدار) آموزش و پرورش شهرهاي اصفهان و کرمانشاه. دو فصلنامه مطالعات برنامه ریزي آموزشی، 2 (4).
رحیمی، بهروز. (1397). فراتحلیل چالشهای محیط آموزش عالی در قرن بیست و یکم به عنوان الگوی جهت‌‌‌‌گیری برنامه‌‌های درسی. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. 9 (17).
فتحی واجارگاه، کوروش؛ موسی پور، نعمت اله؛ یادگارزاده؛ غلامرضا. (1397). برنامه‌‌ریزی درسی آموزش عالی: مقدمه‌‌‌‌ا بر مفاهیم، دیدگاهها و الگوها، چاپ دوم، تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
فراستخواه مقصود.(1392). آينده انديشي درباره کيفيت آموزش عالي ايران؛ مدلي بر آمده از نظريه مبنايي (GT).
محمدی، رضا. (1394). راهنمای عملی انجام ارزیابی درونی در نظام آموزش عالی ایران: تجارب ملی و بین المللی. تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
نوروزي، عباس. (1391). بررسي شاخص‌هاي توسعه پايدار، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران، دانشكده اقتصاد.
وزیری اقدم؛ زهرا، مکی آل آقا؛ بدیع الزمان، اعتماد اهری؛ علاء الدین. (1399). طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه پایدار، توسعه¬ی حرفه‌‌‌‌ای و تربیت شهروندی و اعتبارسنجی آن از دیدگاه متخصصان، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14 (49). 111-124.
Boliver, V. (2011). Expansion, differentiation, and the persistence of social class inequalities in British higher education. Higher education, 61(3), 229-242.
Franco, · O., Saito · P., Vaughter, · J., Whereat, · N., Kanie, · K., Takemoto. (2018). Higher education for sustainable development: actioning the global goals in policy. curriculum and practice s11625-018-0628-4.
García-González, E., Jiménez-Fontana, R., Azcárate Goded, P., Cardeñoso, JM. (2017). Inclusion of through methodology. In: Handbook of theory and practice of sustainability in university classrooms sustainable development in higher education. Springer, Cham, pp 3–19.
Glaser, B. G. & Strauss, A. L. (2017). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Routledge.
Gut, D. M. (2011). Integrating 21st century skills into the curriculum. In bringing schools into the 21st Century (pp. 137-157). Springer Netherlands.
Holm, T., Sammalisto, K., Grindsted, T. S., & Vuorisalo, T. (2015). Process framework for identifying sustainability aspects in university curricula and integrating education for sustainable development. Journal of Cleaner Production, 106, 164-174.
Hume, T., & Barry, J. (2015). Environmental education and education for sustainable development. In International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences: 2nd Edition (pp. 733-739). Elsevier.
Milutinović S., & Nikolić, V. (2014). Rethinking higher education for sustainable development in Serbia: an assessment of Copernicus charter principles in current higher education practices. J Clean Prod, 62:107–113.
Reickmann, Tilbury, D., Corcoran, P.B., Abe O., & Nomura, K. (2012). Sustainability in higher education in the Asia-Pacific: developments, challenges and prospects. Int J Sustain High Educ, 11(3):106–119.
Stephens, S. (2011). Science or science fiction? The application of scenario techniques to the study of possible futures for learners in higher education. In: Fifth education in a changing environment conference book 2009: Critical Voices, Critical Times. Informing Science.
UNESCO. (2009). learning for a sustainable world: Review of contexts and structures for education for sustainable development - Key findings and ways forward.
Van de Werfhorst, H. G. (2014). Changing societies and four tasks of schooling: Challenges for strongly differentiated educational systems. International Review of Education, 60(1), 123-144.