شناسایی ابعاد توسعه حرفه ای مدیران مدارس در افق 1404 :مورد مطالعه مدیران متوسطه استان خراسان شمالی

محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی

مرتضی آخری ¹ (دانش آموخته دکتری مدیریت آموزشی، گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)
مریم تقوایی ² (استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد ساری)
سعید صفاریان همدانی ³ (/ استادیار گروه علوم تربیتی ، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/02/25 تاریخ پذیرش : 1402/05/17 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: مدیران مدارس, توسعه حرفه ای, رهبران آموزشی, الگوی توسعه حرفه ای,

چکیده مقاله :

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی ابعاد توسعه حرفه‌ای مدیران مدارس متوسطه استان خراسان شمالی بود. روش پژوهش حاضر آمیخته، ازنظر هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و از لحاظ زمانی، مقطعی بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 14 خبره مرتبط موضوع در استان خراسان شمالی بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و ابزار پژوهش، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. در بخش کمی جامعه آماری، مدیران مدارس دوره‌های تحصیلی مختلف در سال 1399-1398 به تعداد 1957 نفر بودند. بر اساس جدول مورگان 322 نفر به‌ عنوان حجم نمونه با روش سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای یافته‌های کیفی بود. این پرسشنامه شامل 6 بعد اصلی، 14 مؤلفه و 100 گویه بود که بر اساس مقیاس لیکرت(بر مبنای نمره 1 تا 6) نمره‌گذاری شد. اعتبار پرسشنامه با نقادی و مشورت اساتید سنجش احصا شد، پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ به دست آمد(88/0= α). تحلیل داده‌ها نشان داد 6 بعد اصلی توسعۀ حرفه‌ای شامل(رهبری آموزشی، رهبری استراتژیک، مدیریت ارتباطات، مدیریت سازمان، رهبری اخلاقی و توسعه حرفه ای) و 14 مولفۀ(مدیریت بر یادگیری وآموزش، ایجاد محیط مساعد یادگیری، ارزیابی برنامه درسی، ترسیم چشم انداز، بهبود مستمر مدارس، ارتباطات اثربخش، رابطه با ذینفعان، مدیریت عملیات، مدیریت منابع، هدایت افراد و تیم، اخلاق حرفه‌ای، اصول و هنجارهای اخلاقی- اسلامی، توسعه حرفه‌ای خویش و توسعه حرفه‌ای منابع انسانی) از دیدگاه خبرگان بود. نتایج معادلات ساختاری با نرم افزار PLS Smart نیز نشان داد متغیرهای پژوهش قادر به پیش بینی 69/0 توسعه حرفه‌ای هستند. نیکویی برازش کلی مدل نیز در حد مطلوب بود(54/0=GOF).

چکیده انگلیسی:

The present study aimed to develop and validate a professional development model for high-school principals.This was an applied and cross-sectional research in terms of objective and time, respectively, and had a mixed method (qualitative and quantitative). The participants in the qualitative section included 22 experts related to the research topic in North Khorasan Province, selected by purposive sampling. Data obtained from semi-structured interviews were coded and their validity and reliability were approved based on the experts' and participants’ opinions and the agreement coefficient (CVR=0.87), respectively. The statistical population in the quantitative section included 1957 high-school principals in various academic semesters during 2019-2020, 340 of whom were selected by cluster sampling based on Morgan’s Table.From the perspective of the experts, the five dimensions of professional development included educational leadership, strategic leadership, communication management, organizational management, and ethical leadership, and 14 components were management on learning and teaching, creating a favorable learning environment, curriculum evaluation, vision drawing, continuous improvement of schools, effective communication, relationship with stakeholders, operations management, resource management, individual and team leadership, professional ethics, principles, and Islamic ethical norms, development of their profession and development of human resources profession.According to the results of structural equations with PLS Smart22 showed that the research variables were able to predict professional development at a 0.69 level. It is notable that the overall goodness of fit of the model was favorable (GOF=0.54).