آسیب شناسی مسئولیت پذیری دانش آموزان مدارس دوره ابتدایی

محورهای موضوعی : علوم تربیتی

غلامرضا رئیسی خیرآبادی ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) اصفهان، ایران.)
فریبا کریمی ² (دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.(نویسنده مسئول))
نرگس سعیدیان ³ (دانشیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/08/15 تاریخ پذیرش : 1401/10/23 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: فضای مجازی, خانواده, مسئولیت پذیری, آسیب‌های نظام آموزشی, عوامل فرهنگی و تربیتی,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر، آسیب‌شناسی مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان مدارس دوره ابتدایی بود. روش پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مصاحبه‌ها انجام شد. داده‌ها با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و معیار اشباع نظری در بین 13 نفر از متخصصان آموزش ابتدایی و اساتید روان شناسی حوزه کودک و نوجوان انجام شد. و ضمن تحلیل محتوا و مضامین نسبت به استخراج مؤلفه‌ها و عناصر آسیب شناسی مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان اقدام شده است. جامعه آماری کلیه مدیران، معلمان و کارشناسان دوره ابتدایی در استان‌های تهران، اصفهان و یزد بودند که از بین آن‌ها به صورت تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم تعداد 480 نفر انتخاب گردید. یافته‌های به‌دست آمده شامل 98 کد مفهومی بود که در 6 مفهوم اصلی با مفاهیم فرعی متفاوت دسته‌بندی گردید. مفهوم اصلی شامل آسیب‌های مربوط به نظام آموزشی با 2مفهوم فرعی و 12 کد مفهومی، آسیب‌های مربوط به آموزشگاه با 2 مفهوم فرعی و 16 کد مفهومی، آسیب‌های مربوط به خانواده با 4 مفهوم فرعی و 33 کد مفهومی، آسیب‌های مربوط به دانش‌آموز با 2 مفهوم فرعی و 18 کد مفهومی، آسیب‌های مربوط به فضای مجازی با 2 مفهوم فرعی و 9 کد مفهومی، و عوامل فرهنگی و تربیتی با 2 مفهوم فرعی و 10 کد مفهومی به دست آمد. بنابراین، نتیجه‌گیری می‌شود که آسیب‌شناسی وضعیت موجود مسئولیت‌پذیری در مدارس نظام آموزش و پرورش کشور، ضرورتی اجتناب-ناپذیر است؛ چرا که بهبود فرآیندهای یاددهی و یادگیری و در نتیجه موفقیت دانش‌آموزان به میزان مسئولیت-پذیری و پذیرش تعهد در جنبه‌های مختلف آموزشی و اجتماعی وابسته است.

چکیده انگلیسی:

The aim of the present research was the pathology of responsibility of elementary school students. Method the research was conducted in a qualitative method using qualitative content analysis of the interviews. Data using semi-structured interview technique and theoretical saturation criteria were conducted among 13 primary school specialists and professors of child and adolescents’ psychology. And while analyzing the content and themes, the components, and elements of the pathology of students' responsibility have been extracted. The statistical population was all principals, teachers, and experts of the elementary school in Tehran, Isfahan, and Yazd provinces, from which a stratum proportional to the size of 480 people was randomly selected. All the interviews were simultaneously recorded and transcribed Findings the obtained findings included 98 concept codes that differed in 6 main concepts with sub-concepts categorized. The main cocept includes injuries related to the educational system with 2 sub-concepts and 12 concept codes, school related injuries with 2 sub-concepts and 16 concept codes, family injuries with 4 sub-concepts and 33 concept codes, student injuries with 2 sub-concepts and 18 concept codes, syber damages with 2 sub-concepts and 9 concept codes, and educational and cultural factors with 2 sub-concepts and 10 concept codes. According to the findings, it is suggested that principals, teachers, and parents pay special attention to these components for identifying the harms and teaching responsibility ways to children and adolescents.