اعتبارسنجی الگوی سواد رسانه ای سازمان آموزش و پرورش
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشامیرحسین زارعی 1 , موسی رحیمی 2 * , حمید محمودیان عطاآبادی 3 , داریوش جمشیدی 4
1 - گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 - گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
3 - گروه معارف اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
4 - گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
کلید واژه: مولفه های سواد رسانه ای, آموزش و پرورش, اعتبارسنجی.,
چکیده مقاله :
هدف: امروزه سواد رسانه‌ای به‌عنوان یکی از مهارت‌های ضروری قرن بیست و یکم شناخته می‌شود که افراد را قادر می‌سازد تا محتوای رسانه‌ها را به‌طور انتقادی ارزیابی کرده، تأثیرات فرهنگی و اجتماعی آن را درک نموده و به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مسئول رسانه تبدیل شوند. این پژوهش با هدف اعتبارسنجی الگوی سواد رسانه ای سازمان آموزش و پرورش استان فارس انجام شد.
روش: روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کارشناسان و معلمان در آموزش و پرورش استان فارس است، که با توجه به تعداد آنها بیش از صد هزار نفر میباشد، طبق جدول مورگان تعداد 384 نفر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. با استفاده از مدل استخراج شده در بخش کیفی، پرسشنامه محقق ساخت طراحی شده و در اختیار نمونه آماری قرار داده شد. جهت ارزیابی فرضیه ها و نیز تأیید مدل مفهومی ارائه شده از نرم افزارهای معادلات ساختاری Smart PLS4 استفاده گردید.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، در این پژوهش، مدل جامع سواد رسانه ای مشتمل بر پنج شاخص اولیه و 25 زیرشاخص ارائه شده است. هر یک از این عناصر نقش تعیین کننده ای در پرورش سواد رسانه ای در چارچوب آموزشی سازمان آموزش و پرورش دارند. نتایج معادلات ساختاری نشان داد، که تمامی متغیرها دارای رابطه مثبت و معناداری با سواد رسانه ای می باشند، که نشان می‌دهد زمانی که محتوای آموزشی با ارزش‌های فرهنگی آمیخته شود و معلمان به اندازه کافی آموزش ببینند، سواد رسانه‌ای کلی در بین دانش‌آموزان به طور قابل‌توجهی بهبود می‌یابد.
نتیجه گیری: از طریق ادغام آموزش سواد رسانه‌ای، مربیان می‌توانند نسلی از متفکران انتقادی را پرورش دهند که برای رسیدگی به چالش‌های اجتماعی و کمک مثبت به جوامع خود مجهز هستند.
Purpose: Today, media literacy is recognized as one of the essential skills of the 21st century, enabling individuals to critically evaluate media content, understand its cultural and social impacts, and become responsible consumers and producers of media. This research aimed to validate the media literacy model of the Fars Provincial Education Organization.
Method: The research method was quantitative. In the quantitative part, data were collected through a questionnaire among 384 teachers and education experts and analyzed using structural equation modeling in PLS3 software. The results of the study showed that in this study, a comprehensive media literacy model based on Iranian-Islamic culture was presented, consisting of five primary indicators and 25 sub-indicators. Each of these elements plays a decisive role in fostering media literacy within the educational framework of the education organization.
Findings: The results of structural equations showed that all variables have a positive and significant relationship with media literacy, which indicates that when educational content is blended with cultural values and teachers are adequately trained, overall media literacy among students improves significantly.
Conclusion: We therefore conclude that through the integration of media literacy education, educators can foster a generation of critical thinkers who are equipped to address social challenges and make positive contributions to their communities.
آقاملا، نسرین، نیرومند، لیلا، ملکیان، نازنین، تاجیک اسماعیلی، سمیه. (1400). بررسی تاثیر مهارت¬های زندگی بر سواد رسانه¬ای شهروندان تهرانی با تاکید بر ویژگی های جمعیت شناختی، فرهنگ - ارتباطات، ۵۶(۲۲): 56-29.
برزگر، راضیه، ادیب، یوسف، حبیبی، حمدالله، تقی پور، کیومرث. (1402). شناسایی مولفه¬های سواد رسانه¬ای برای دانشجو معلمان با استفاده از الگوی شش مرحله ای سنتز پژوهشی روبرتس، پژوهش-های برنامه درسی، ۱۳(۱): 299-262.
پورمیرزایی کوهبنانی، صدیقه، پورمیرزایی کوهبنانی، مهدیه السادات. (1403). بررسی و نیازسنجی برنامه آموزش سواد رسانه¬ای در برنامه درسی دانش آموزان، نوزدهمین همایش ملی روانشناسی و علوم تربیتی، شیروان.
جعفری، داود و آصفی، کیمیا، (1403)، رابطه بین سواد رسانه¬ای و مهارت¬های شغلی با خودکارآمدی در معلمان زن دوره ابتدایی شهر ملایر، نهمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان رشته¬ای علوم بهداشتی، روانشناسی، مدیریت و علوم تربیتی.
رنجبر، محسن، محمدی، انوشیروان. (1403). بررسی تاثیر آموزش فناوری معلمان بر سواد رسانه¬ای و اهداف استفاده شده از شبکه¬های آموزشی، ماهنامه پایاشهر، ۶(۶۰): ۱۳-۱۹.
طباطبایی کلجاهی، سیدرضا، قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل، یارمحمدزاده، پیمان. (1401). طراحی الگوی توسعه شایستگی سواد رسانه¬ای معلمان زبان انگلیسی مقاطع متوسط اول و دوم، آموزش در علوم انتظامی، ۱۰(۳۹): ۱۰۵-۱۲.
زکایی، حسین، سجادی هزاره، سیدحمید، تجاری، فرشاد، و امیرتاش، عبدالرضا. (1400). مدل ارتباطی شبکه¬های اجتماعی، سواد رسانه¬ای، سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی دست اندرکاران برنامه¬های ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، پژوهش¬های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، 13(1)، 147-160.
سلیمانی، خالد، ایزدی، بهزاد، نوروزی سید حسینی، رسول، قاسمی، حمید. (1400). طراحی مدل سواد رسانه¬ای معلمان تربیت بدنی با تاکید بر کیفیت بخشی درس تربیت بدنی (رویکرد آمیخته)، مدیریت ورزشی، ۱۳(۳): ۹۶۱-۹۳۹.
قجری، حسینعلی، محمدی، زهرا، قلی زاده سلطان آبادی، محمد. (1401). سنجش میزان سواد رسانه¬ای کارکنان نهادهای امنیت ساز در پایش اخبار مرتبط در سطح رسانه¬ها از بعد اقناعی و شناختی، مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی، ۱۷(۴): پیاپی 65، 169-131.
مهدی پورطبسی، محدثه، قویدل باجگیران، میثم. (1403). بررسی نقش محتوای برنامه های آموزشی در شکل گیری سواد رسانه¬ای و کاربرد رسانه¬های آموزشی دیجیتال، سومین همایش ملی پژوهشمند، بندرعباس.
Barman, Shanta. (2024). Media Literacy Education, Media & Journalism Transformations- Emerging Trends and Paradigm Shifts, Edition: 1st, Chapter: 9, Publisher: Eureka Publication.
Celik, Ismail, Muukkonen, Hanni, Dogan, Selcuk. (2021). A model for understanding new media literacy: Epistemological beliefs and social media use, Library and Information Science Research, 43 (2): 101125.
Dahal, Sudhamshu. (2024). Literacy in the New Media Age: What Has Changed? Bodhi- An Interdisciplinary Journal, 10(1): 79-62.
Guerola-Navarro, Vicente, Stratu-Strelet, Doina, Botella-Carrubi, Dolores, Gil-Gomez, Hermenegildo. (2024). Media or information literacy as variables for citizen participation in public decision-making? A bibliometric overview, Sustainable Technology and Entrepreneurship, 2 (12): 100030.
Schmitz, Maria-Luisa, Consoli, Tessa, Antonietti, Chiara, Cattaneo, Alberto, Gonon, Philipp, Petko, Dominik. (2024). Why do some teachers teach media literacy while others do not? Exploring predictors along the “will, skill, tool, pedagogy” model, Computers in Human Behavior, 151, 108004.
Turos, M´ atyas, Kenyeres, Attila Zoltan, Szuts, Z. (2024). Fake video detection among secondary school students: The impact of sociocultural, media literacy and media use factors, Telematics and Informatics Reports, 15 (2): 100160.