شناسایی عوامل موثر بر توسعه یادگیری الکترونیکی در دانشگاه ها با تکیه بر فناوری‌های نوین
محورهای موضوعی : آموزش عالی
کبری داودی
1
(دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت ، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)
کیومرث خطیرپاشا
2
(استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه ازاد اسلامی، ساری، ایران)
مریم تقوایی
3
(گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)
کلید واژه: یادگیری الکترونیک, فناوری های نوین, اساتید دانشگاهی.,
چکیده مقاله :
هدف: فضای مجازی محیطی مشتمل بر شبکه‌های رایانه‌ای، رسانه‌های ارتباطی و کاربرانی است که به تبادل داده‌ها و اطلاعات می‌پردازند. یکی از تغییرات مهم در این زمینه شکل‌گیری یادگیری الکترونیک می‌باشد. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر توسعه یادگیری الکترونیکی با تکیه بر فناوری‌های نوین از دیدگاه اساتید انجام شده است. روش: تحقيق حاضر برمبناي هدف از نوع تحقيقات كاربردي، برمبناي نحوه گردآوري داده‌ها، از نوع تحقيق توصيفي پیمایشی و از نظر ماهیت داده‌ها، کمی است. در چارچوب روش پیشنهادی ابتدا روایی و پایایی پرسشنامه مربوط به یادگیری الکترونیک بررسی شده و پس از تایید، در بین نمونه آماری شامل اساتید دانشگاه های استان سمنان توزیع گردید. پس از جمع‌آوری و آماده‌سازی داده‌های پرسشنامه، ابتدا به توصيف آماری ويژگي¬های جمعيت¬شناختي نمونه مورد مطالعه پرداخته شده و برای تحلیل داده ها از آزمون نرمال بودن، آزمون همبستگی و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد مقدار ضريب همبستگي اسپيرمن برای متغیر عوامل «تکنولوژیک» برابر با 0.50، برای عوامل «فرهنگی – اجتماعی» برابر با 0.473، برای عوامل «آموزشی» برابر با 0.512 و برای عوامل «سازمانی» برابر با 0.488 و در سطح خطاي کمتر از 05/0 معنادار بود. لذا نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که از دیدگاه اساتید، کلیه عوامل «تکنولوژیک»، «فرهنگی – اجتماعی»، «آموزشی» و «سازمانی» در توسعه یادگیری الکترونیک تأثیر معنادار دارند. اساس نتایج آزمون فریدمن، از دیدگاه اساتید، به ترتیب عوامل«فرهنگی – اجتماعی» با میانگین 3.86، بیشترین تاثیر را بر توسعه یادگیری الکترونیکی مبتنی بر فناوری های نوین در دانشگاه‌های استان سمنان دارند. نتیجه گیری: با شناسایی عوامل موثر بر پذیرش یادگیری الکترونیکی، ارائه خدمات بهتر برای آموزش الکترونیکی مفیدتر خواهد بود.
Purpose: Virtual space is an environment consisting of computer networks, communication media, and users who exchange data and information. One of the important changes in this field is the formation of electronic learning, which has been increasingly expanded in recent years. Considering the importance of this issue, the present research was conducted with the aim of identifying the factors affecting the development of e-learning based on new technologies from the professors' point of view. Method: The present research was conducted in a certain group (universities of Semnan province) and therefore it is an applied research. In terms of data collection, it is a descriptive research. In terms of data collection, it is a survey research and in terms of the nature of the data, it is a quantitative research. first the validity and reliability of the questionnaire related to electronic learning was checked and after confirmation, it was distributed among the statistical sample including the professors of universities in Semnan province. After collecting and preparing the questionnaire data, the demographic characteristics of the studied sample were first described statistically, and then normality test, correlation test and Friedman test were used to investigate and answer the research questions. Findings: The results of the normality test for all research variables were significant at an error level of less than 0.05, so the distribution of data was not normal at all, and Spearman's correlation coefficient test was used to examine the correlation between variables. The value of Spearman's correlation coefficient for the variable of "technological" factors is equal to 0.50, for "cultural-social" factors equal to 0.473, for "educational" factors equal to 0.512 and for "organizational" factors equal to 0.488 and at an error level of less than 0.05 was significant. Conclusion: By identifying the factors influencing the adoption of e-learning, providing better services for e-learning will be more useful.
اقبال، محمدرضا.، یعقوبی، اکرم السادات.، و حسینی طبقدهی، سیده لیلا. (1394). عوامل موثر بر موفقیت در یادگیری الکترونیکی در دانشگاه ها، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، شماره 1.
بختیاری، لیلا.، و قاسم زاده، فرزاد. (1395). بررسی عوامل موثر در اثربخشی و تضمین کیفیت یادگیری الکترونیکی در توسعه اقتصاد شهری، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
بهاری، آرمان.، و مودی، بهنوش. (1400). بررسی عوامل موثر بر ایجاد و توسعه یادگیری الکترونیک از ديدگاه دانشجويان دانشگاه علوم پزشکي زاهدان، محله پیاورد سلامت، دوره 15، شماره 4، 31-329.
پورتوکلی، اسما.، علی نژاد، مهرانگیز.، و دانشمند، بدرالسادات. (1399). طراحی الگوی تدوین محتوای الکترونیکی براساس عوامل موثر بر رضایتمندی از یادگیری الکترونیکی، فناوری آموزش، دوره 15، شماره 1، 119-138.
ترجمان، لیلا.، و سیادت، سیدحسین. (1398). امکان سنجی استقرار آموزش الکترونیکی در مدارس متوسطه روستایی و عشایری استان لرستان، مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، دوره 12، شماره 1، 311-337.
خانی، فاطمه. (1402). شناسایی عوامل موثر و موانع کاربرد یادگیری الکترونیک در جهت افزایش سلامت روان دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان گناوه، اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی و فلسفه.
خراسانی، اباصلت.، اعلامی، فرنوش.، و رضوی زاده، شیرزاد. (1396). شناسایی عوامل کلیدی موفقیت مراکز یادگیری الکترونیکی دانشگاهی (مطالعه کیفی)، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، شماره 2.
رحمانی، فاطمه.، احمدی، حامد.، قنبری، الهام.، و خراسانی کیاسری، سیدمحمود. (1398). امکان سنجی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر توسعه یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی با رویکرد تصمیم گیری چند معیاره فازی، فناوری آموزش، سال 13، شماره 2، 284-298.
شمس، غلامرضا.، و عباسی کسانی، حامد. (1397). سنتزپژوهی عوامل کلیدی موفقیت یادگیری الکترونیکی: ارائه یک الگو، فناوری آموزش، شماره 2.
شیخیان، علی.، علی آبادی، خدیجه.، رویین، لیلا.، و هوشمندجا، منیجه. (1393). امکان سنجی اجرای پروژه یادگیری الکترونیک در دانشگاه علوم پزشکی لرستان از دیدگاه اساتید، دانشجویان، مدیران و کارکنان اجرایی در سال تحصیلی 92-91، نشریه یافته، دوره 16، شماره 4، 5-17.
صادقی سیگارودی، پیام.، و میرروشندل، سید ابوالقاسم. (1394). ارزیابی عوامل موثر بر موفقیت یادگیری الکترونیکی دانش آموزان در مدارس هوشمند، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده فنی و مهندسی.
عرب پشتکوهی، مهدی.، زمانی مقدم، افسانه.، و رجب زاده قطری، علی. (1398). شناسایی معیارهای اثربخشی برنامه‌های آموزش الکترونیکی درس کار و فناوری از دیدگاه صاحب‌نظران، فناوری آموزش، دوره 13، شماره 4، 891-900.
غالیان، شهرزاد.، و زال پور، امیر. (1398). شناسایی عوامل موفقیت یادگیری الکترونیکی مورد مطالعه : دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز، مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، دوره 10، شماره 2، 135-143.
غفوریان، هما. (1397). شناسایی عوامل تاثیرگذار بر یادگیری الکترونیکی در مدارس هوشمند شهر بهارستان، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، شماره 4.
کیوانی، میثم.، زیرک، مهدی.، مومنی مهمویی، حسین.، و حسین زاده، علی. (1398). شناسایی و ارزیابی عوامل موثر فرهنگ یادگیری الکترونیکی در جهت پذیرش فناوری اطلاعات و استقرار SCRM (مورد مطالعه: شرکت سیمان شرق)، آموزش و توسعه منابع انسانی، سال 6، شماره 23، 126-149.
محمودی، مهدی.، و محمدعلی، مهدی. (1396). بررسی و ارزیابی عوامل موثر بر یادگیری و آموزش الکترونیکی در مدارس، پنجمین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی ،روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران.
میرسعیدی، گلنوش.، ایمانی، محمدنقی.، و ناظم، فتاح. (1397). ارائه مدلی به منظور استقرار آموزش الکترونیکی در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران بر اساس رویکرد داده بنیاد، فصلنامه توسعه آموزش جندی‌شاپور، دوره 9، شماره 2.
ناظری، نجمه.، دری، سارا.، و آتشی، علیرضا. (1396). بررسی عوامل موثر بر یادگیری الکترونیکی در رشتههای علوم پزشکی، مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی، سال 4، شماره 2، 98-107.
هداوند، سعید.، و کاشانچی، علیرضا. (1392). عوامل موثر بر یادگیری الکترونیکی، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، شماره 2.
Adlington, R., Nader, T., & Parkes, M. (2015). Unit 426, Foundation of eLearning: Topic 1–Introduction to eLearning. Viewed 5 October 2016.
Aithal, P. S., & Kumar, P. M. (2015). Teaching-Learning process in higher education institutions. International Journal of Multidisciplinary Research and Modern Education (IJMRME), 2, 662-676.
Al-Fraihat, D., Joy, M., & Sinclair, J. (2020). Evaluating E-learning systems success: An empirical study. Computers in human behavior, 102, 67-86.
Bahreininejad, A. (2006). E-learning and associated issues in Iran. International Journal of Distance Education Technologies, 4(4), 1.
Bashir, K., Hassan, S. S., Abdallah, S. S., & Nordin, M. S. (2018). Assessment of the psychometric properties of e-learning instructional design quality. African Journal of Education, Science and Technology, 4(4), 21-37.
Bessadok, A. (2022). Analyzing student aspirations factors affecting e-learning system success using a structural equation model. Education and Information Technologies, 27(7), 9205-9230.
Clark, R. C., & Mayer, R. E. (2016). E-learning and the science of instruction: Proven guidelines for consumers and designers of multimedia learning. john Wiley & sons.
Danish, J., & Hmelo-Silver, C. E. (2020). On activities and affordances for mobile learning. Contemporary Educational Psychology, 60, 101829.
El-Masri, M., & Tarhini, A. (2017). Factors affecting the adoption of e-learning systems in Qatar and USA: Extending the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology 2 (UTAUT2). Educational Technology Research and Development, 65, 743-763.
Farid, S., Qadir, M., Ahmed, M. U., & Khattak, M. D. (2018). Critical Success Factors of E-Learning Systems: A Quality Perspective. Pakistan Journal of Distance and Online Learning, 4(1), 1-20.
Feng, X., & Yao, J. (2023). Role of information technology in blended learning, flipped learning and e-learning. Soft Computing, 1-14.
Gil-Flores, J., Rodríguez-Santero, J., & Torres-Gordillo, J. J. (2017). Factors that explain the use of ICT in secondary-education classrooms: The role of teacher characteristics and school infrastructure. Computers in Human Behavior, 68, 441-449.
Nortvig, A. M., Petersen, A. K., & Balle, S. H. (2018). A literature review of the factors influencing e learning and blended learning in relation to learning outcome, student satisfaction and engagement. Electronic Journal of E-learning, 16(1), pp46-55.
Salloum, S. A., Al-Emran, M., Shaalan, K., & Tarhini, A. (2019). Factors affecting the E-learning acceptance: A case study from UAE. Education and Information Technologies, 24, 509-530.
Salloum, S. A., & Shaalan, K. (2019). Factors affecting students’ acceptance of e-learning system in higher education using UTAUT and structural equation modeling approaches. In Proceedings of the International Conference on Advanced Intelligent Systems and Informatics 2018 4 (pp. 469-480). Springer International Publishing.
Siron, Y., Wibowo, A., & Narmaditya, B. S. (2020). Factors affecting the adoption of e-learning in Indonesia: Lesson from Covid-19. JOTSE: Journal of Technology and Science Education, 10(2), 282-295.
Wang, L.Y.K., Lew, S.L., Lau, S.H., & Leow, M.C. (2019). Usability factors predicting continuance of intention to use cloud e-learning application. Heliyon, 5(6), 788.
Yakubu, M. N., & Dasuki, S. I. (2019). Factors affecting the adoption of e-learning technologies among higher education students in Nigeria: A structural equation modelling approach. Information Development, 35(3), 492-502
Zarif Sanaee, N. (2011). Assessing the criteria for the quality and effectiveness of e-Learning in higher education. Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences, 1(3), 24-32.