بررسی تأثیر الحاق به سازمان جهانی تجارت بر صادرات برق ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت
کلید واژه: ایران, جهانی شدن, صنعت برق, الگوی خودتوضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL),
چکیده مقاله :
این مقاله به بررسی تأثیر الحاق به سازمان جهانی تجارت بر صادرات برق ایران به کشورهای ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان پرداخته است. بدین منظور از الگوی خودتوضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) طی دوره زمانی 1383-1387 استفاده شده است. نتایج برآورد جداگانه الگوی پویای بلندمدت با توجه به هر یک از سه کشور مذکور وجود یک رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل را نشان می‌دهد. بر این اساس در بلندمدت تأثیر شاخص ادغام در تجارت جهانی بر صادرات برق منفی بدست آمده است. نتایج نشان می‌دهد که این ضریب نسبت به سایر متغیرهای توضیحی الگو، بر صادرات برق اثر کمتری دارد. نتایج الگوی کوتاه‌مدت نیز میان متغیرهای توضیحی الگو و صادرات برق رابطه‌ای منفی را نشان می‌دهد.
This paper examines the impacts of accession to WTO on Iran’s electricity exports to Turkmenistan, Azerbaijan, and Armenia. To this end, an Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model is used during the period of 1383-1387. The estimation results of model with respect to each mentioned country show a long-run relationship between variables. So in the long-run there is a negative relationship between the Integration of International Trade (IIT) index and electricity exports. The results reveal that the coefficient of globalization index is less than those of other variables. Also the results of short-run model show a negative relationship between variables.
فهرست منابع
- ابریشمی، حمید و محسن مهرآرا (1385): "تأثیر آزادسازی تجاری بر رشد صادرات و واردات"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 40، صص 126-95.
- ابریشمی، حمید؛ ابراهیم گرجی، مهدی احراری و نجفیان، فرزانه (1388): " اثرات جهانی شدن بر صادرات غیرنفتی ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 51، صص 24-1.
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اداره بررسیهای اقتصادی، گزیده آمارهای اقتصادی، سالهای مختلف.
- دانشور کاخکی، محمود؛ سیاوش دهقانیان، محمدحسین کریم و سحر سلطانی (1384): "بررسی اثر جهانی شدن بر کارآیی فنی صنایع تولید کننده آبمیوه در ایران طی دوره 82-1362"، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 4، صص 18- 1.
- دفتر برنامه ریزی انرژی (1385)، ترازنامه انرژی سال 1385، وزارت نیرو – معاونت امور انرژی.
- قراباغی، علیرضا (1381): "تأثیر پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت بر خدمات برق", پایان نامه کارشناسی ارشد.
- قراباغی، علیرضا (1382): "جایگاه کالای برق در سازمان جهانی تجارت"، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 27، صص 191- 169.
- کلباسی، حسن و مجید جلایی (1381): "بررسی اثرات جهانی شدن بر تجارت خارجی ایران"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 11، صص 115-137.
- کمیجانی، اکبر و کیومرث نوری (1379): "جهانی شدن اقتصاد و اثرات آن بر کشاورزی ایران: مطالعه موردی گندم و پسته"، فصلنامه اقتصاد و مدیریت، شماره 46، صص 12- 5.
- مهدوی عادلی، محمدحسین و همکاران(1388): "نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر صادرات غیرنفتی در اقتصاد ایران"، فصلنامه دانش و توسعه، شماره 27، صص 181- 161.
- مهرآرا، محسن و علی رستمیان (1385): "ایران، میزان ادغام در اقتصاد جهانی و مزیت‌های نسبی"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 72، صص 162- 131 .
- مهرآرا، محسن (1386): "بررسی آثار کاهش تعرفه از طریق الحاق ایران به WTO و بر بخشهای اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE/AGE)"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 80، صص 194-171.
- نظری، محسن و معصومه بازرگانیکیا (1383): "بررسی اثر جهانی شدن بر صنایع نساجی، پوشاک و چرم طی دوره 78- 1357"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 64، صص 126- 103.
- نوفرستی، محمد (1378): ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، تهران، انتشارات رسا.
- نیکواقبال، علی اکبر و حسن ولی بیگی (1386): "رقابت پذیری صنایع ایران در روند الحاق به سازمان تجارت جهانی"، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 79، صص 211-193.
- Amundsen, E.S, Bergman, L. (2007), Integration of Multiple National Markets for Electricity: the Case of Norway and Sweden, Energy Policy, No. 35, pp. 3383-3394.
- Benerjee, A. Dolado, J. & Master, R. (1992), On some Simple Tests for Cointegration: the Cost of Simplicity, Bank of Spain Working Paper, No, 9302.
- Cusack, T.R. (1997), Partisan Politics and Public Finance: Changes in Public Spending in the Industrialized Democracies 1955-1998, Public Choice. No. 91, pp. 375-395.
- Garrett, G. (1995), Capital Mobility, Trade and the Domestic Politics of Economic Policy, International Organization, Vol. 49, No. 4, pp. 657-687.
- Garrett, G. (1998), Global Markets and National Politics: Collision Course or Virtuous Circle?, International Organization, No. 52, Issue 4, pp.787- 824.
- Gnansounou, E., Bayem, H., Bednyagin, D. & Dong, J. (2007), Strategies for Regional Integration of Electricity Supply in West Africa, Energy policy, No.35, pp.4142-4153.
- Grubel H. G & Loyd P. J, (1975), "Intra-Industry Trade: The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products", NewYork, John Wiley.
- Makhija, M.R.; Kim, K.S. & Williamson, S. (1997), Measuring Globalization of Industries Using a National Industry Approach: Empirical Evidence across Five Countries and over Time, Journal of International Business Studies, forth quarter.
- Okoh, R.N. (2004), Global Integration and Growth of Nigeria’s Non-Oil Exports, Department of Economics, Delta State University, Oxford, UK.
- Pesaran, M.H. & Shin, Y. (1997). An Autoregressive Distributed Lag Modeling Approach to Cointegration Analysis, Department of Applied Economic, University of Cambridge, England.
- Quinn, D.P. (1997), The Correlates of Changes in International Financial Regulation, American Political Science Review, No. 91, pp. 531-551.
- Rodrik, D. (1998), Why Do Open Economies Have Bigger Governments? Journal of Political Economy. No. 106, pp. 997-1032.
- Saeger, S. (1997), Globalization and Deindustrialization: Myth and Reality in the OECD, Weltwirtschafliches Archiv, No.133, pp.579-608.
- Selivanova, J. (2004), World Trade Organization Rules and Energy Pricing: Russia’s case, Journal of World Trade, Vol.38, No.4, pp. 559-602.
- Shakouri, H.G., Eghlimi. M. & Manzoor, D. (2009), Economically Optimized Electricity Trade Modeling Iran-Turkey Case, Energy Policy, No. 37, PP. 472- 483.
- Swank, D. (1998), Funding the Welfare State: Globalization and the Taxation of Business in Advanced Market Economies. Political Studies. Vol.46, No.4,pp.671-692.
- Williams, J.H. Ghanadan, R. (2006), Electricity reform in developing and transition countries: A reappraisal, Energy, No 31, PP. 815–844
- Zobaa, A.F. & Lee, W.J. (2006), The Globalization of Energy Markets in Asia, Power Engineering Society General Meeting.