بررسی همگرایی صنعتی در استان‌های ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی (SDM)

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سارا معصوم زاده ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز)
مهدی شیرافکن ² (عضو هیئت علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار)
مرتضی سیاره ³ (مربی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار)

تاریخ دریافت : 1396/06/27 تاریخ پذیرش : 1396/06/27 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: طبقه‌بندیJEL : R11, R30, R38. واژگان کلیدی: همگرایی بهره‌وری, صنعتی, زیرساخت جاده‌ای, ایران, اقتصادسنجی فضایی,

چکیده مقاله :

این مقاله به بررسی همگرایی بهره‌وری استان‌های ایران در دو سال 1386 و 1389 می پردازد. به این منظور از روش‌های همگرایی مطلق، شرطی بتا و اقتصاد‌‌سنجی فضایی (SDM) (ضرورت لحاظ اثر همسایگی در بررسی) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد همگرایی بتای مطلق وجود داشته و ضریب آن برابر 12/0 می‌باشد. همگرایی مشروط نیز حاکی از وجود همگرایی در بهره‌وری است. این ضریب برابر 24/0 بوده و هر دو ضریب همگرایی در سطح 1 درصد به لحاظ آماری معنادار است. متغیرهای کنترل در همگرایی شرطی شامل تنوع صنعتی و سطح تحصیلات با اثر منفی و نیز یک‌نواختی صنعتی و دسترسی به زیرساخت جاده‌ای بین استانی با اثر مثبت بر همگرایی ارزش افزوده بخش صنعت می‌باشد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی توجه بیشتری به یک‌نواختی صنعتی بر اساس پتانسیل‌های هر منطقه داشته باشند.

چکیده انگلیسی:

The aim of present study is to identify the convergence of productivity in the provinces of Iran from 2007 and 2010. In order to evaluate, the researcher used the absolute and conditional beta convergence. With respect to the importance of the neighborhood effect in the study, the spatial economy method is used. The result shows that the absolute beta convergence has been approved and this coefficient has the numerical value 0.12.Thiscoefficientisstatistically significant. The conditional convergence coefficient is equal to 0.24, and the coefficient is statistically significant at the 1% level. The control variables in the conditional convergence included industrial diversification, industrial evenness, access to interstate road infrastructure, human capital. Industrial diversification and level of education have negative effect, and industrial evenness positive and access to the road infrastructure have positive effect on productivity convergence. Based on the results of the study it can be suggested that policy- makers and economic planners take more attention to the evenness industry based on the potential of each region

منابع و مأخذ:

منابع

-      پورعبادالهان کویچ، محسن، اصغرپور، حسین،  معصوم زاده، سارا (1395). بررسی همگرایی بازدهی بازارهای دارایی در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد،  3(3): 115- 132.

-      پیراسته، حسین، اکبری، نعمت الله، نوری، سمیه (1389). اثر تنوع سازی صنعتی بر عملکرد اقتصادی مناطق ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان.

-      رحمانی، تیمور، حسن زاده، ابراهیم (1390). اثر مهاجرت بر رشد اقتصادی و همگرایی منطقه‌ای در ایران. مجله تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 5: 20- 1.

-      رحمانی، تیمور، شفیعی، شهرام (1388). بررسی همگرایی بهره‌وری کل عوامل تولید(TFP) بخش صنعت در استان‌های ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 91: 246- 219.

-      شاکری، غلامرضا (1389). همگرایی توسعه مالی و تولید بخش صنعتی در ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3(1): 137- 154.

-      شهبازی، کیومرث، رضایی، ابراهیم، حمیدی رزی، داوود (1394). بررسی همگرایی اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو): رهیافت اقتصادسنجی فضائی. فصل‌نامه‌ پژوهش‌نامه بازرگانی، 22(74): 155-196.

-      شکیبایی، علیرضا، احمدی نژاد، محمدرضا، طالقانی، فاطمه، کمال الدینی، زهرا (1395). بررسی همگرایی ظرفیت مالیاتی استان‌های منتخب ایران با رهیافت اقتصادسنجی فضایی. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، 16(4): 164- 192.

-      عسگری، علی، اکبری، نعمت الله (1380). روش‌شناسی اقتصادسنجی فضایی؛ تئوری و کاربرد. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 12 (1): 122-93.

-      مجرد، عصمت، همایونی فر، مسعود، سالارپور، ماشاا... (1392). نقش کشاورزی در همگرایی منطقه‌ای کشورهای عضو اکو. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 48(4): 189- 211.

-      محمدزاده، پرویز، منصوری، مسعود، کوهی لیلان، بابک (1391). تخمین قیمت هدانیک ساختمان‌های مسکونی در شهر تبریز: با رویکرد اقتصادسنجی فضایی. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 6 (2 ):  38-21. 

-      نجفی علمدارلو، حامد، مرتضوی، سید ابوالقاسم، شمشادی یزدی، کتایون (1391). کاربرد اقتصادسنجی فضایی در بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عضو اکو: رهیافت داده‌های تابلویی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 3: 62-49.

-        Anselin, L. (1988). Spatial econometrics: Methods and models. Dordrecht, Kluwer

-        Attaran M. (1986). Industrial diversity and economic performance in U.S. areas. Ann Reg Sci, 20:44–54

-        Barro, Robert j., & Salai- Martin, Xavier. (1992). Convergence. The Journal of Political Economy, 100: 223-251.

-        Barro, R., & Salai- Martin, X. (1995). Economic growth. The MIT Press, Cambridge, MA.

-        Bröring, S., Leker, J.(2007). Industry convergence and its implications for the front end of innovation: a problem of absorptive capacity. Creat. Innov. Manag, 16 (2): 165–175.

-        Delgada, M., Peter, M., & Stern, S. (2014). Clusters, convergence and economic performance. Research Policy, 43(10): 1785-1799.

-        Fernandez, R., & Santos, G. (2014). Regional convergence, road infrastructure and industrial diversity in Mexico. Research in Transportation Economics, 46:  103-110.

-        Geum, Y., Kim, M. S., & Lee. S. (2016). How industrial convergence happens: A taxonomical approach based on empirical evidences. Technological Forecasting & Social Change, 107 : 112–120

-        Hacklin, F., Marxt, C., & Fahrni, F. (2009). Co evolutionary cycles of convergence: an extrapolation from the ICT industry. Technol. Forecast. Soc. Chang, 76 (6): 723–736.

-        Heip, C. (1974). A new index measuring evenness. Journal of the Marine Biological Association of the UK, 54(3): 555-557.

-        Kim, N., Lee, H., Kim, W., Lee, H., & Suh, J. H. (2015). Dynamic patterns of industry convergence: evidence from a large amount of unstructured data. Res. Policy, 44 (9): 1734–1748.

-        Kodama, F.(2014). MOT in transition: from technology fusion to technology-service convergence. Technovation, 34 (9), 505–512.

-        Lee, K., Pesaran, M. H., & Smith, R. (1997). Growth and convergence in a Multi- Country empirical stochastic Solow model. Journal of Applied Econometrics, 12: 357- 392.

-        Lemoine, F., Poncet, S., & Unal, D. (2015). Spatial rebalancing and industrial convergence in China. China Economic Review, 34: 39-63.

-        Lesage, J. & Pace, R. K. (2009). Introduction to spatial econometrics. Chapman & Hall/CRC is an imprint of Taylor & Francis Group.

-        Marti. L, Puertas. R., & Fernandez,  J. (2011). Industrial productivity and convergence in Chinese regions: The effects of entering the world trade organization. Journal of Asian Economics, 22: 128-141. 

-        Rosenberg, N. (1978). Perspectives on technology. Cambridge University Press, Cambridge. Schmenner, R.W., 2009. Manufacturing, service, and their integration: some history and theory. Int. J. Oper. Prod. Man. 29 (5): 431–443.

-        Sala-i-Martin, X. (1996). The classical approach to the convergence analysis. The Economic Journal, 106: 1019-1036.

-        Solow, Robert. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. Quarterly of Economics, 70: 65-94.

-        Swan, T. (1956). Economic growth and capital accumulation. Economic Record, 32:  334-361.

-        Shirafkan, M., Maoomzadeh, S & Sayareh, M. (2017). Investigation of convergence of returns on stock markets in Iran. International Journal of Management, Innovation & Entrepreneurial Research, 3(1): 12-20.

-        Trendle B. (2006). Regional economic instability: the role of industrial diversification and spatial spillovers. Ann RegSci, 40:767–778.

-        Wang, R., Gamon, A., Emmerton, c., Li, H., Nestola, E., Pastorello, C., & Menzer, O. (2016). Integrated analysis of productivity and biodiversity in a Southern Alberta Prairie. Remote Sensing, 8: 213- 223.