تخمین مدل عوامل تولید و بهره وری شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت
کلید واژه: بهره‌وری, نفت و گاز, هم جمعی,
چکیده مقاله :
بهره وری به عنوان یکی از عوامل اصلی در استفاده بهینه ازمنابع و امکانات برای واحدهای تولیدی و خدماتی است. شرکت‌های بهره برداری نفت وگاز به عنوان یکی از صنایع پیشرو و در عین حال با اهمیت در کشور است که سهم قابل ملاحظه ای در صادرات، درآمدهای دولت و تولید ملی دارد. از این رو برآورد بهره وری و تخمین عوامل تولید نفت ازاهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دراین راستا، شرکت بهره برداری نفت وگازکارون که بزرگترین شرکت بهره برداری نفت وگاز کشور است، به عنوان موضوع پژوهش انتخاب و بهره وری و عوامل تولید آن طی دوره 1387-1365 تخمین زده شد. برای این کار ابتدا، متغیرهای مورد دمطالعه ازنظر پایایی با آزمون دیکی- فولر تعمیم یافته مورد آزمون قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش هم جمعی انگل-گرنجر الگوی تصحیح خطا برآورد شد. نتایج حاصل نشان داد که درطول دوره مورد بررسی شکل تابع به صورت کاب- داگلاس است و متوسط رشد بهره وری در شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون 3/8 درصد می‌باشد. کشش نیروی کار 64/0، کشش سرمایه 15/0 وکشش انرژی 55/0 می‌باشد. نتیجه آزمون والد نشان می‌دهد که بازده نسبت به مقیاس فزاینده و برابر34/1می باشد.
Abstract Productivity is one of the main factors in the optimal use of resources and facilities in the production units and services. Oil and gas companies operate as the leading industries and have significant shares in the export, national production and the government revenues in Iran. Karoon Oil and Gas production Company, as the most important Iranian company in the said field, has been chosen for our case study during 1987-2009. This estimation is based on the time-series techniques, by using unit root tests, co-integration and error correction models. Results indicate that Cobb-Douglas Production Function is more compatible with the theory of Production Function. The empirical findings also show that the average of productivity growth, labor elasticity, and capital elasticity in Karoon Oil and Gas production Company are 8.3%, 0.64 0.15% and 0.55% respectively. Finally, The Wald Test result show that there is about 1.34 increasing outturn to scale.
فهرست منابع فارسی
- ابریشمی، حمید، 1381: اقتصاد سنجی کاربردی(رویکردهای نوین)، انتشارات دانشگاه تهران.
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1381: گزارش مشروح تجدیدنظر شاخص بهای عمده فروشی در ایران برمبنای سال پایه1376، مدیریت کل آمارهای اقتصادی.
- پرویزی، آرش، 1384: تخمین تابع تولید نیروگاه رامین اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات اهواز.
- خیابان ناصر، وافی نجارداریوش، سال1384: بررسی تاثیر بهبود فناوری تولید بر ارتقاء بهره وری درفعالیتهای بالادستی صنعت نفت با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی در سطح شرکت ملی نفت، موسسه مطالعات انرژی.
- شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون، 1387، صورت‌های مالی شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون.
- شیرین بخش، شمس الله، حسن خونساری، زهرا، 1384: کاربرد Eviews در اقتصاد سنجی،انتشارات پژوهشکده امور اقتصادی، صفحات 156-87 و 245-225.
- صادقی، مسعود، عمادزاده، مصطفی، 1382: برآورد سهم سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سالهای 1380- 1345، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 17، صفحات 98- 79.
- کمیجانی، ا، صلاحی، ج، 1386: بررسی عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید در صنایع معدنی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی
- نوفرستی، محمد، 1378: ریشه واحد و هم‌جمعی دراقتصاد سنجی، موسسه خدمات فرهنگی رسا
- وافی نجار، داریوش، 1375: تحلیل اثر نهاده‌های انرژی و تخمین تابع تولید انرژی برای ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
- وافی نجار، داریوش، 1385: بهره وری کل عوامل در بخش نفت و گاز ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 75، صفحات 251-223.
- هندرسن، جیمز.م، کوانت، ریچارد.ا، 1379: تئوری اقتصاد خرد، ترجمه مرتضی قره باغیان و جمشید پژویان، انتشارات موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ دوم.
فهرست منابع غیر فارسی
- Kalifa H. Ghali , M. I. T. EL-Sakka , Energy , use and output growth in canada : a multi variate contegration analysis ,Energy Economics 26(2004) 225- 238.
- Peter Hartley , optimal Dynamic Production Policy : The case of a large oil field in saudi ---- Arabia , Hoston , Texas (2004).
- Wakeford. Jeremy. (2004) "The Productivity-Wage Relationship in South Africa: An Emprical Investigation". Journal of Development Southern Africa, Vol. 21, NO.1, March. Pp. 109-132.