سیاست‌های مالی و توزیع درآمد در ایران: رهیافت FAVAR

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سید کمال صادقی ¹ , محمد باقر بهشتی ² , رضا رنج پور ³ , سعید ابراهیمی ⁴

1 - دانشیار اقتصاد دانشگاه تبریز
2 - استاد اقتصاد دانشگاه تبریز
3 - دانشیار اقتصاد دانشگاه تبریز
4 - دانشجوی دکتری اقتصاد مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1396/09/27 تاریخ پذیرش : 1396/09/27 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: طبقه‌بندی : JEL .H5, H2, I38 واژگان کلیدی: توزیع‌ درآمد, سیاست ‌مالی, روش FAVAR, توابع واکنش آنی,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله بررسی تاثیر سیاست های مالی دولت بر توزیع درآمد است. برای این منظور از روش نوین خودرگرسیون برداری عامل افزوده (FAVAR) و داده های فصلی طی دوره 1393-1369 برای 99 متغیر اقتصاد کلان استفاده شده است. توابع واکنش آنی حاصل از برآورد مدل نشان می دهد یک شوک مثبت به اندازه یک انحراف معیار در مخارج جاری دولت ضریب جینی را افزایش داده و موجب بدتر شدن توزیع درآمد می شود؛ در حالی که شوک مخارج عمرانی دولت، شوک مالیات های مستقیم و شوک مالیات های غیرمستقیم با کاهش ضریب جینی باعث بهبود توزیع درآمد می گردند. با توجه به نتایج، دولت می تواند با کاهش هزینه های جاری غیرمولد، افزایش هزینه های عمرانی هدفمند و نیز تقویت سیستم مالیاتی، الگوی توزیع درآمد جامعه را به سمت برابری بیشتر سوق دهد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this paper is to examine the impact of government fiscal policies on income distribution. For this purpose FAVAR method and quarterly data for the time period of 1393:q4-1369:q1 for 99 macroeconomic variables have been used. Impulse response functions show that a positive shock as size one standard deviation in government current expenditure, increases Gini coefficient and as result worsens income distribution. While, government development expenditure as well as direct and indirect taxes shocks reduce Gini coefficient and improve income distribution. According to the Findings, the government can reduce income inequality by reducing unproductive costs, increasing targeted development spending and improving tax system.

منابع و مأخذ:

منابع

-    ابونوری، اسماعیل، کریمی ­پتانلار، سعید، محمدرضا مردانی (1389). اثر سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتی از روش خود رگرسیون برداری. پژوهشنامه اقتصادی،10(3):143- 117.

-    ابونوری، اسماعیل، خوشکار، آرش و پدرام داوودی (1387). شاخص‌های اقتصادی و توزیع درآمد در میان کشورهای اسلامی. همایش اقتصاد سلامی و توسعه، تهران.

-    ابونوری، اسماعیل، اسناوندی، اسماعیل (1384). برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص­های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریزداده­ها در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، (71):210-171.

-    اکبری، نعمت‌الله، فرهمند، شکوفه، سمیه جمالی(1390). تحلیل فضایی تاثیر سیاست‌های مالی دولت بر نابرابری درآمد در ایران با رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی. فصلنامه اقتصاد مقداری،  8 (3):25- 1.

-    پیش­بهار، اسماعیل، قهرمان­زاده، محمد، علی فرهادی (1394). بررسی اثرات تورم بر تولید و رشد بخش­های اقتصاد ایران با تاکید بر بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی، 9(1):41-19.

-       توکلی، احمد(1392). مالیه عمومی. انتشارات سمت، چاپ هجدهم، تهران.

-    جمشیدی، رضا، سلیمی­فر، مصطفی (1392). بررسی و مقایسه توزیع درآمد خانوارهای شهری و روستایی استان خراسان رضوی و کشور طی سال­های 1385-90. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 27 (3):266-253.

-       رضاقلی‌زاده، مهدیه و آقایی، مجید(1394). بررسی تأثیر مالیات‌های مستقیم بر توزیع درآمد در ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، 22(84):156-129.

-    رضایی، اسعداله، حسین‌زاده، جواد، فرامرزی، ایوب، منصوره یزدان‌خواه(1392). تاثیر اندازه دولت بر توزیع درآمد در ایران. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 1(4):36-21.

-       سپهردوست، حمید و زمانی، صابر(1394). بهبود پارتویی توزیع درآمد و سیاست گذاری مالیاتی. سیاست‌هایراهبردیوکلان،3(10):127- 107.

-    صادقی­شاهدانی، مهدی، ندری، کامران، وهاب قلیچ(1388). اثرات نقش حاکمیتی و تصدی­گری دولت در اقتصاد بر توزیع درآمد به روش ARDL : مطالعه موردی ایران. فصلنامه اقتصاد مقداری،6(4):100-73.

-    صمدی، سعید، زاهدمهر، امین، ایوب فرامرزی(1387). بررسی اثرسیاست‌های مالی دولت بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامه بازرگانی، (49):119-99.

-    فطرس، محمدحسن، معبودی، رضا(1395). اثر تکانه­های پولی و مالی بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران: رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 5(19):82-59.

-    کفائی، سیدمحمدعلی، نصیری، حسین(1388). معرفی و برآورد دو شاخص جدید نابرابری توزیع درآمد برای ایران: جینی تک پارامتری و آتکینسون- جینی. پژوهشنامه اقتصادی،10(4):138- 105.

-       مهرآرا، محسن، اصفهانی، پویا(1394). بررسی رابطه بین توزیع درآمد و ساختار مالیاتی کشورهای منتخب. پژوهشنامه مالیات، (28):228-209.

-       Afonso, A., Schuknecht., L., Tanazi, V. (2010). Income distribution determinants and public spending efficiency. Journal of Economic Inequality, 8: 367–389.

-       Bai, J., Ng, S .(2002). Determining the number of factor in approximate factor models. Economica, 70(1): 191-221.

-       Bernanke, B., Boivin, J., Eliasz, P. (2005). Measuring the effects of monetary policy: A Factor-Augmented Vector Autoregressive (FAVAR) approach. The Quarterly Journal of Economics, 120(1): 387–422.

-       Bhatti, A.A., Batool, Z., Naqvi, H.A. (2015). Fiscal policy and its role in reducing income inequality: A CGE analysis for Pakistan. The Pakistan Development Review, 54(4): 843-864.

-       Blaes, B. (2009). Money and monetary policy transmission in the Euro Area: Evidence from FAVAR and VAR approaches. Deutsche Bundesbank Discussion Paper, No. 18.

-       Breitung, J., Eickmeier, S. (2005). Dynamic factor model. Deutsche Bundes bank Discussion paper, Economic Studies, No 38.

-       Cabrera, M., Lustig, N., Moran, H. (2015). Fiscal policy, inequality, and the ethnic divide in Guatemala. World Development, 76: 263–279.

-       Cevik, S,. Correa-Caro, C. (2015). Growing (un)equal: fiscal policy and income inequality in China and BRIC+. IMF Working Paper, No. 15/68.

-       Crudu, R .(2015). The influence of fiscal policy on income inequality in European Union’s states. Business Systems and Economics, 5(1): 46-60.

-       DeFina, R., Kishor Thanawala, K. (2004). International evidence on the impact of  transfers and taxes on alternative poverty indexes. Social Science Research, 33(1): 322–338.

-       De Mello. L., Tiongson. E. (2003). Income inequality and redistributive rovernment spending. IMF Working Paper, No. 03/14.

-       Higgins, S.,  Pereira,C. (2014). The effects of Brazil’s taxation and social spending on the distribution of household income. Public Finance Review, 42(3): 346-367.

-       Ivanov, V., Kilian, L. (2005). A Practitioner’s Guide to Lag Order Selection for VAR Impulse Response Analysis. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 9(1): 1-34.

-       Kaiser. H.F. (1960). The application of electronic computers to factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 20: 141-151.

-       Konow,J. (2003). Which is fairest one of all? A positive analysis of justice theories. Journal of Economic Literature, 41(1): 1188-1238.

-       Lustig, N., Pessino, C., Scott, J. (2014). The impact of taxes and social spending on inequality and poverty in Argentina, Bolivia, Brazil, Mexico, Peru, and Uruguay: Introduction to the special Issue. Public Finance Review, 42(3): 287-303.

-       Martínez-Vázquez, J., Vulovic, V., Moreno-Dodson, B. (2012). The impact of tax and expenditure policies on income distribution: evidence from a large panel of countries, Hacienda Publica Espanola, 200(1): 95- 130.

-       Schaltegger, C., Weder, M. (2014). Austerity, inequality and politics. European Journal of Political Economy, 5: 1-22.

-       Sen, A. (1977). On weights and measures: In formation constraints in social welfare analysis. Econometrical Journal, 7: 1539 -1572.

-       Sung, M.J., Park, K.B. (2011). Effects of taxes and benefits on income distribution in Korea. Review of Income and Wealth, 57(2): 345-363.

-       Viegas, M., Ribeiro, A.P. (2013). Welfare-improving government behavior and inequality in a heterogeneous agent’s model. Journal of Macroeconomics, 37: 146-16.