مقایسه مزیت نسبی صادرات گیاهان دارویی ایران با سایر کشورهای صادرکننده (مطالعه موردی: رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز)
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیتشهریار نصابیان 1 , طاهره غلامحسینی 2 , فرخنده جبل عاملی 3
1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - کارشناس ارشد علوم اقتصادی
3 - دانشیار اقتصاد دانشگاه تهران
کلید واژه: گیاهان دارویی, مزیت نسبی صادرات, شاخص RSCA,
چکیده مقاله :
در این مقاله مزیت نسبی صادرات گیاهان دارویی رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز ایران و یازده کشور عمده صادرکننده با شاخص RSCA در دوره زمانی 2008-1995 بررسی شد. شاخص مزبور طبق آمار سایت خوار و بار جهانی (فائو) محاسبه گردید. طبق نتایج، کشورهای سوریه، ایران، هند، ترکیه، سنگاپور، مصر، مراکش، بلغارستان و ویتنام دارای مزیت نسبی و کشورهای کانادا و آلمان فاقد مزیت نسبی صادراتی است. هم‌چنین کشور چین در برخی سال‌ها دارای مزیت نسبی صادراتی است. کشور ایران هر چند در صادرات گیاهان دارویی منتخب دارای مزیت نسبی است، ولی قدرت رقابت صادراتی آن دارای روند نوسانی و نزولی است. از سوی دیگر تحلیل جایگاه رقابتی ایران در مزیت نسبی صادرات این گیاهان دارویی در مقایسه با سایر کشورهای عمده صادرکننده بیانگر تنزل جایگاه از رتبه سوم به ششم جهانی است.
This article investigate the export comparative advantage of Iran and the 11 major exporters using the Revealed Symmetric Comparative Advantage (RSCA) index from 1995 - 2008. The values of the index were calculated by the data derived from the Food and Agriculture Organization (FAO) website. According to the results, Syria, Iran, India, Turkey, Singapore, Egypt, Morocco, Bulgaria and Vietnam have comparative advantage and Canada and Germany don’t advantage. Also, China has export comparative advantage in some years. Although Iran has a comparative advantage in the export of selected medicinal plants, but its export competitiveness trend is declining. On the other hand, the analysis of Iran's competitive position in the export comparative advantage of selected medicinal plants compared to the other top exporting countries represents the demotion of the position from the third to the sixth in the world.
منابع
- انویه تکیه، لورنس (1386). مقایسه مزیت نسبی صادرات سیب ایران با کشورهای عمده صادرکننده این محصول. نشریه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 15(58): 179.
- انویه تکیه، لورنس، چیذری، امیرحسین، خلیلیان، صادق، پیکانی، غلامرضا (1382). بررسی مزیت نسبی سیب درختی ایران از دیدگاه تولید و صادرات، چهارمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی، کرج.
- دایی، بابک (1376). تجزیه و تحلیل مبانی نظری مزیت‌نسبی و کاربرد آن در بخش صنعت ایران (مقایسه‌ای بین‌المللی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
- کرباسی، علیرضا، کریم کشته، محمدحسین، هاشمی‌تبار، محمود (1384). بررسی مزیت‌نسبی تولید پنبه آبی در استان گلستان. نشریه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 13(50): 42-45.
- کشفی بناب، علیرضا (1388). مزیت‌نسبی اقتصادی کشت و تجارت گیاهان دارویی در ایران و ارزش آن در بازارهای جهانی. مجله سبز زیست، 2(5- 6): 48-36.
- ملکشاهیان، مهران (1382). بررسی مزیت‌نسبی صنعت پتروشیمی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده اقتصاد.
- مهرابی بشرآبادی، حسین و پاکروان، محمدرضا، شکیبایی، علیرضا (1389). بررسی مزیت نسبی و نقشهریزی تجاری صادرات خرمای ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی، 4(2): 81- 63.
- نصابیان، شهریار، قریشی ابهری، سید جواد، فرح آور، فاطمه، دامن کشیده، مرجان (1390). بررسی مزیت نسبی تولید ذرت در ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 5(1):122-123.
- نجفی علمدارلو، حامد، حسنی، یوسف (1388). بررسی مزیت نسبی تولید و صادرات و شناسایی بازارهای هدف زیره سبز. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 1(3): 122-101.
- Amirteimoori, S., & Chizari, H. A. (2008). An investigation of comparative advantage of pistachio production and exports in Iran. Journal of Agriculture Science Technology, 10: 359-403.
- Brasili, A., & Epifani, P., & Helg, R. (2002). On the dynamics of trade patterns. CESPRI. Working Paper, No. 115, Italy.
- Laursen, K. (1998(. Revealed comparative advantage of international specialization. DRUID, Working Paper (ISBN 87-7873-069-4).
- Serin, V., & Civan, A. (2008). Revealed comparative advantage and competitiveness: A case study for turkey towards the EU. Journal of Economic and Social Research, 10: 25-41.