ارزیابی عملکرد برنامه‌های توسعه در برنامهریزی سوخت و شاخصهای متاثر از آن با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت
کلید واژه: سیاستهای مالی, تحلیل پوششی داده‌ها, مبادلات,
چکیده مقاله :
برنامه‎ریزی‎های توسعه نیز مانند تمامی برنامه‎ریزی‎های دیگر از دو عامل جدایی ناپذیر چشم انداز و اهداف مشتق از آنها تبعیت می‎نمایند. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‎ها، به محاسبه رفتارهای متضاد و یکسان در گروهی از شاخص‎های مربوط به بحث بنزین در طول سال‌های 1368 الی 1384 پرداخته شد. نتایج این تحقیق نشانگر این موضوع هستند که رفتار شاخص‎های هدف در هر برنامه‎ریزی کاملا متفاوت از هم بوده‌اند. از نتایجی که از محاسبات فوق استنباط می‎شود، کمینه تعداد شاخص‎هایی است که می‎توان با هدف‌گذاری بر کنترل آنها تمامی اهداف مورد نظر را پوشش داد. در این مقاله، از میان 12 شاخص معرفی شده، گروه‌های 5 و 6 تایی بهترین معیار شناسایی موفقیت برنامه‎ها بوده‎اند.
Abstract As fuel is very important in the transport sector, schematization to reach the optimum situation in using fuel and optimize all affected factors is always critical. Various indices, including consumption, import, production, price, etc can be considered in measuring the success of each of the applied policies; however, as these indices can not be judged by their increase or decrease, the way to reach the optimum situation is not clear. In this paper, DEA method is applied to investigate both identical and different behaviors of gasoline indices in the second and third development plans during 1989-2005. Results indicate that the behavior of the main indices is different in each development plan; whereas, managing trade-off between some indices in each development plan would improve the performance to reach the perspective. Meantime, optimal points of all indices cover all the objectives and about 12 quintet and sextuplet indices are used as the best criteria to determine program success.
منابع و مراجع
ـ آخانی، زهرا: «برآورد تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل ایران (1374-1356)»، مجله برنامه بودجه، شماره 39 و 38 (1378)، صص 153-129
ـ آمارنامه مصرف فرآورده‌های نفتی انرژی زا 1384، مدیریت سازمان پالایش و پخش شرکت ملی نفت ایران، حسین آقایان و...
ـ اسماعیل نیا، علی اصغر: بررسی تأثیر افزایش قیمت بنزین روی مصرف آن بر اساس مدلهای و، مجله برنامه و بودجه، شماره 53-52، صص 61-33، مرداد و شهریور 1379
ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اداره حسابهای اقتصادی، سال‌های مختلف
ـ جعفری صمیمی احمد، اثنی عشری ابوالقاسم، محنت فر یوسف: « بررسی اثرات اقتصادی یارانه بنزین بر رشد اقتصادی در ایران: یک تحلیل تجربی (1381-1350)»، پژوهشنامه اقتصادی،5(4) پیاپی 19، زمستان 1384؛ صص11-44
ـ جلال آبادی، اسداله، شفیعی، افسانه، شاه حسینی، سمیه: افزایش قیمت بنزین و چالشهای پیش روی دولت (مطالعه موردی تورم)، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 50-49، صص 271-241، 1384
ـ جهانگرد، اسفندیار، فرهادی کیا، علیرضا، محبوب خلجانی، حمید: پیامدهای تعدیل قیمت بنزین و سوخت جت بر مصرف و هزینهی تولید حمل و نقل جادهای و هوایی، مجله برنامه و بودجه، شماره 98، مرداد و شهریور 1385، صص 42-3
ـ ختایی محمود, اقدمی پروین؛ « تحلیل کشش قیمتی تقاضای بنزین در بخش حمل و نقل زمینی ایران و پیشبینی آن تا سال 1394 »، پژوهشهای اقتصادی ایران7(25):، زمستان1384، صص23-46
ـ خلعت بری، فیروزه: نگاهی راهبردی به موضوع سوخت در بخش حمل و نقل
ـ داودی، پرویز، سالم، علی اصغر: اثر تغییر قیمت بنزین بر رفاه خانوارها در دهکهای مختلف درآمدی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی. 1385
ـ صلاح منش احمد، فرهادی عزیز الله: اثر تورمی افزایش قیمت بنزین، وزارت بازرگانی، 1381
ـ گجراتی، دامودار: مبانی اقتصادسنجی، حمید ابریشمی، دانشگاه تهران، ج2، چ2، 1377
ـ مرکز آمار ایران، سالنامههای آماری کشور، بخش هزینه و درآمد خانوار، سال‌های مختلف
ـ مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی: مبانی علمی و استدلالهای طرح مهار تورم(مجموعه مقالات)، چ 1، زمستان 1383
ـ نجیبی، اسحاق: بررسی اثر تغییر قیمت بنزین بر روی رفاه خانوارها در ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، 1383
Adegbulugde ,A.D and Dayo. F.B (1986), “Demand Analysis of Gasoline Consumption in Nigeria”, OPEC Review, Summer.
Banks, J., R.W. Blundell and A. Lewbel, (1997). “Quadratic Engel curves and consumer demand, Review of Economics and Statistics 79, pp.527-539.
Conrad ,k, and Schroder , M, (1991), “demand for durable and nondurable Goods Environmental policy and consumer welfare”. Journal of Applied Econometrics. Vol.6, pp. 271-286.
Dahl, C. and T. Sterner, (1991). Analyzing gasoline demand elasticities: a survey, Energy Economics 13, pp.203-210.
Deaton, A.S. and J.N. Muellbauer, (1980). “An almost ideal demand system”, American Economic Review 83, pp.570-597.
Eskeland, G. and Foyoziogh, T, (1997), “Is demand for polling Coods manageable ?An econometric study of car ownership and use in mexico”,Journal of Development Economics, vol.53, pp.423-445
Espey, M., (1998). “Gasoline demand revisited: an international meta-analysis of elasticities”, Energy Economics 20, pp.273-295.
Kamerschen, D. and D. Porter, (2004). “ The demand for residential, industrial and total electricity 1973-1998”, Energy Economics 26, pp.87-100.
Nicol, C, (2003). “ Elasticities of demand for gasoline in Canada and the United States”, Energy Economics 25, pp.201-214.
Labandeira X. J , Labeaga M. and Rodríguez.M, (2004), “Microsimulating the Effects of Household Energy Price Changes in Spain”, November, http://www.fedea.es/hojas/publicado.html, ISSN 1696-6384
Puller, S.L. and L.A. Greening, (1999). “Household adjustment to gasoline price change: an analysis using nine years of US survey data”, Energy Economics 21, pp. 37-52.
Adegbulugde ,A.D and Dayo. F.B (1986),” Demand Analysis of Gasoline Consumption in Nigeria”, OPEC Review, Summe
Conrad ,k, and Schroder , M, (1991), “demand for durable and nondurable Goods Environmental policy and consumer welfare”. Journal of Applied Econometrics. Vol.6, pp. 271-286.
Eskeland, G. and Foyoziogh, T, (1997) “Is demand for polling Coods manageable ?An econometric study of car ownership and use in mexico, “Journal of Development Economics, vol.53, pp.423-445
Dyckhoff ,H. and Allen, K. (2001).”Measuring ecological efficiency with data envelops analysis.” European journal of operation research. Vol, 132,pp 312-325
Charnes A.,Cooper w.w.,Rohdes E. “measuring the efficiency of decision making unit”. European journal of operational research, vol.2.no.6, 1978.