تجمع جغرافیایی فعالیت‌های صنعتی و رشد بهره‌وری: شواهدی از صنایع تولیدی استان‌های ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

مرتضی سامتی ¹ (استاد گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان))
مهدی فتح آبادی ² (دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان))
همایون رنجبر ³ (استادیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان))

تاریخ دریافت : 1395/08/12 تاریخ پذیرش : 1395/08/12 تاریخ انتشار : 1395/06/01

کلید واژه: حداقل مربعات معمولی, R14, بهره‌وری, فرضیه ویلیامسون, طبقه‌بندی JEL: R12, O40. واژگان کلیدی: تجمع صنعتی, گشتاورهای تعمیم‌یافته,

چکیده مقاله :

این مقاله اثر تجمع فضایی فعالیت‌های صنعتی را بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران با استفاده از رگرسیون داده‌های مقطعی و رگرسیون تلفیقی پویا با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته در دوره 92-1379 بررسی می‌کند. برای اندازه‌گیری تجمع صنعتی از شاخص الیسون گلیزر استفاده شد. یافته‌ها فرضیه ویلیامسون را تایید می‌کند؛ بدین معنا که تجمع فعالیت‌های صنعتی تا سطح معینی از توسعه‌یافتگی بر رشد بهره‌وری اثر مثبت دارد.. با بهبود زیرساخت‌ها و گسترش بازارها، اثرات خارجی ازدحام در مراحل توسعه‌یافتگی تغییر کرده و این امر می‌تواند سبب پراکندگی بیشتر فعالیت‌های اقتصادی شود؛ یعنی تجمع، موجب انباشت سرمایه‌ فیزیکی و انسانی شده و رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

This paper investigates the impact of spatial aggregation of industrial activities on manufacturing industries productivity growth of Iran's provinces during 2004-2013, using cross-section data and dynamic pooled regression by Generalized Method of Moments (GMM). To measure industrial aggregation Ellison Glaeser (EG) index was used. The findings support the “Williamson hypothesis”, that is, aggregation of industrial activities has positive effect on productivity growth only up to a certain level of development. By improving infastructures and markets expand, congestion externalities vary in the development phases and it can result in more dispersion in economic activities. Namely, aggregation accumulates human and physical capital and this accelerates economic growth.

منابع و مأخذ:

 

 

منابع

-      جلالی‌نائینی، احمدرضا، گل‌صفتان، محمدرضا (1389). تاثیر فاصله جغرافیایی استان‌های ایران بر تاثیرگذاری دستمزد و درآمد استان‌ها بر یکدیگر. دوفصلنامهبرنامه‌ریزیوبودجه،111:112-89.

-      خداداد کاشی، فرهاد (1386). صرفه‌های مقیاس در اقتصاد ایران: مورد بخش صنعت. فصل‌نامهتحقیقاتاقتصادی، 79: 18-1.

-      داداش‌پور، هاشم، فتح‌جلالی، آرمان (1392). تحلیلی بر الگوهای تخصصی‌شدن منطقه‌ای و تمرکز فضایی صنایع در ایران. فصلنامهبرنامه‌ریزیمنطقه‌ای، 3 :18-1.

-      مهرگان، نادر، تیموری، یونس (1391). محاسبه شدت تمرکز جغرافیایی صنایع در بین استان‌های کشور. فصل‌نامهپژوهش‌هاوسیاست‌هایاقتصادی، 61: 192- 175.

-      مهرگان، نادر، تیموری، یونس (1391). ارزیابی تمرکز جغرافیایی استانی صنعت و عوامل مؤثر بر میزان آن در ایران. فصل‌نامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 5: 120-105.

      

-        Arellano, Manuel, Bond, Stephen. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economic Studies, 58 (2): 277–297.

-        Arellano, Manuel, Bover, Olympia. (1995). Another look at the instrumental variable estimation of error-components models. Journal of Econometrics, 68 (1): 29–52.

-        Barro, Robert J., Lee, Jong-Wha. (2001). International data on educational attainment. Oxford Economic Papers, 53 (3): 541–563.

-        Brulhat, M. and N. Mathys. (2008). Sectoral agglomeration economies in apparel of European regions. Regional Science and urban Economics, 38: 348-362.

-        Bruhlart M., Sbergami F. (2009). Agglomeration and growth: Cross-country evidence.  Journal of Urban Economics, 65: 48-63.

-        Chamberlin, E. H. (1956). The theory of monopolistic competition, 7th ed, Harvard university press, Cambridge, MA.

-        Duranton, G. and D. Puga. (2003). Micro-foundation of urban agglomeration economies, The Handbook of Regional and urban Economics 4. Amsterdam, Holland.

-        Ellison, G. and E.L. Glaeser. (1997). Geographic concentration in US. Manufacturing industries: A dartboard approach. Journal of political Economy, 105:889-927.

-        Fujita, M. (1986). Urban land use theory, Location theory, Harwood Academic publishers, chur: 73-149.

-        Fujita, M. and J.F. Thisse. (1996). Economic of Agglomeration. Journal of the Japanese and International Economies, 10:339-378.

-        Greenhut, M.L. (1956). Plant location in theory and practice, university of North Caroline press, Chapel Hill, NC.

-        Hotelling. H. (1929). Stability in competition. Economic journal, 39:41-57.

-        Jacobs, j. (1969). The Economy of cities. Penguin Books, Harmondd wotth, UK.

-        Krugman, P.R. (1991b). Increasing Returns and Economic Geography. Journal of Political Economy, 99(3):483-499.

-        Lee, Yuhn and Dae-Shik.. (2007). Endogenous Growth and Agglomeration Economies in Korean Manufacturing: A Sign of Declining Competitiveness. The Journal of the Korean Economy, 8(2): 237-259.

-        Martin, P. and Ottaviano. (2001). Growth and agglomeration, International Economic Review, 42: 947–968.

-        Sala-i-Martin, Xavier, Doppelhofer, Gernot, Miller, Ronald I. (2004). Determinants of long-term growth: A Bayesian averaging of classical estimates (BACE) approach. American Economic Review, 94 (4): 813–835.

-        Temple, Jonathan, (1999). The new growth evidence. Journal of Economic Literature, 37 (1): 112–156.

-        Von Thunen, J.H. (1842). Der Isolierte staat in Bezichung ouf land tschaft, und Nationalokonomie. Hamburg.

-        Williamson, J. G. (1965). Regional inequality and the process of national development. Economic Development and Cultural Change, 13: 1–84.