تأثیر شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا با رویکرد اقتصادسنجی فضایی

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

شکوفه ناقلی ¹ , مجید مداح ² , اسمعیل ابونوری ³

1 - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه سمنان
2 - دانشگاه سمنان
3 - مدیر گروه اقتصاد/دانشگاه سمنان

تاریخ دریافت : 1397/10/13 تاریخ پذیرش : 1397/10/13 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: طبقه‌بندی JEL: E02, C21. واژگان کلیدی: نهادها, صادرات, اقتصادسنجی فضایی, اقتصاد ایران,

چکیده مقاله :

چکیده هدف این مقاله برآورد تأثیر شاخص شکنندگی دولت به عنوان معیار نشان دهنده نهادها بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیاست. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و مدل مختلط رگرسیون- خود رگرسیونی فضایی استفاده شد. الگوی تحقیق مدل رگرسیونی با داده های پانل طی دوره زمانی 2000- 2015 از تجارت ایران با کشورهای جنوب شرق آسیاست. نتایج نشان داد اثر متغیر شاخص شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا منفی و معنادار است؛ بدین معنا، ارتقای قانونمندی و کارایی در حوزه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی اثر مثبتی بر افزایش ظرفیت های صادراتی کشور دارد. بنابراین، فرضیه وجود وابستگی فضایی در مدل تأیید می شود.

چکیده انگلیسی:

Abstract The major aim of this paper is to estimate the effect of the state fragility index as institutions represent on Iranian export to Southeast Asian countries. For this purpose, the spatial econometric approach and the mixed regressive-spatial autoregressive model was used. Research pattern is a regression model with panel data from Iranian trade with Southeast Asian countries during 2000-2015. The results showed that the effect of the state fragility index variable on Iranian export to Southeast Asian countries is negative and significant. This means that promoting legitimacy and effectiveness in the social, political, and economic and security spheres have positive effect on increasing the export capacities of the country. According to the results, the hypothesis of spatial dependence in the model is confirmed.

منابع و مأخذ:

منابع

-         اکبری، نعمت­اله، معلمی، مژگان (1384). یکپارچگی اقتصادی در کشورهای حوزه­ خلیج فارس (استفاده از یک روش اقتصادسنجی فضایی). فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 7(25): 109-126.

-         پیرایی، خسرو، تاسان، مونا، دانش‌نیا، محمد (1394). تأثیر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز حقیقی و آزادسازی اقتصادی بر صادرات غیرنفتی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 50(1): 75-98.

-         رضازاده کارسالاری، عباس، رحیمیان بوگر، سجاد (1394). بررسی رابطه کیفیت محیط نهادی، رانت منابع طبیعی و رشد صادرات در منتخبی از کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد پانل دیتا. فصلنامهپژوهش­هاوسیاست­هایاقتصادی، 23(75): 187-210.

-         سوری، امیر رضا، تشکینی، احمد (1388). عوامل مؤثر بر تجارت متقابل ایران با بلوک­های منطقه­ای. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3(3): 135-158.

-         کولائی، الهه، اکبری، زیبا (1396). دولت شکننده در عراق و امنیت زنان. فصلنامهسیاست،مجلهدانشکدهحقوقوعلومسیاسی، 47(1): 159-177.

-         کیمیایی، فاطمه، ارباب افضلی، محمد (1395). تأثیر حکمرانی و عوامل اقتصاد دانش­بنیان بر صادرات اقتصادهای نوظهور. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، 4(13): 95-114.

-         معمارنژاد، عباس، عجایبی، سمانه سادات (1389). بررسی اثر آزادسازی تجاری بر خالص صادرات کالاها و خدمات در کشورهای در حال توسعه منتخب. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 1(2): 135-159.

-         ناظمی، فرزاد (1388). بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر صادرات غیرنفتی. فصلنامه مدیریت صنعتی، 4(10): 105-117.

-         نجفی علمدارلو، حامد، مرتضوی، سید ابوالقاسم، شمشادی یزدی، کتایون (1392). کاربرد اقتصادسنجی فضایی در بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عضو اکو: رهیافت داده­های تابلویی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 13(3): 49-62.

-         ندیری، محمد، محمدی، تیمور (1390). بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده­های تابلویی پویا. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 5(3): 1-24.

-         نورث، داگلاس (1385). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی. مترجم محمد رضا معینی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، تهران، چاپ دوم.

-         هانتینگتون، ساموئل (1375). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. مترجم محسن ثلاثی، نشر علم، تهران، چاپ دوم.

-          Acemoglu, D. (2005). Institutions as a fundamental cause of long-run growth. Handbook of Economic Growth, 1: 385-472.

-          Alvarez, I. C., Barbero, J., Rodriguez Pose, A., and Zofio, J. L. (2018). Does institutional quality matter for trade? Institutional conditions in a sectoral trade framework. World Development, 103(3): 72-87.

-          Anderson, J. E., and Young, L. (1999). Trade and contract enforcement. (Boston College, mimeo).

-          Anderson, J., and Marcouiller, D. (2002). Insecurity and the pattern of trade: An empirical investigation. The Review of Economics and Statistics, 84(2): 342-352.

-          Anselin, L. (1999). Spatial econometrics. Bruton Center School of Social Sciences, University of Texas at Dallas, www.csiss.org.

-          Araujo, L., Mion, G., and Ornelas, E. (2016). Institutions and export dynamics. Journal of International Economics, 98: 2-20.

-          Badinger, H., and Breuss, F. (2008). Trade and productivity: An industry perspective. Empirica, 35: 213-231.

-          Beverelli, C., Keck, A., Larch, M., and Yotov, Y. V. (2018). Institutions, trade and development: A quantitative analysis. CESifo Working Paper Series 6920, CESifo Group Munich.

-          Borooah, V. K., and Paldam, M. (2007). Why is the world short of democracy?: A cross-country analysis of barriers to representative government. European Journal of Political Economy, 23(3): 582–604.

-          Brunetti, A., and Weder, B. (1998). Investment and institutional uncertainty: A comparative study of different uncertainty measures. Weltwirtschaftliches Archiv, 134(3): 513–533.

-          Chacha, P. W., and Edwards, L. (2017). Exporting to fragile states in Africa: Firm level evidence. The AERC project in Africa.

-          Christiansen, K. (2005). Failed and fragile states: How can the MDGs be achieved in difficult environments?. https://www.odi.org.

-          De Groot, H. L. F., Linders, G. J., Rietveld, P., and Subramanian, U. (2003). The institutional determinants of bilateral trade patterns. World Bank, Washington, 57(1): 103-123.

-          De Mendonca, T. G., Lirio, V. S., Braga, M. J., and Da Silva, O. M. (2014). Institutions and bilateral agricultural trade. Procedia Economics and Finance, 14: 164-172.

-          Egger, P. (2002). An econometric view on the estimation of gravity models and the calculation of trade potentials. World Economy, 25(2): 297-312.

-          Elbadawi, I. (1998). Real exchange rate policy and non-traditional exports in developing countries. WIDER Discussion Paper, forth coming in G. Helleimer (ed.), Growth, external sector and the role of non-traditional exports in Sub-Saharan Africa.

-          Elhorst, J. P. (2003). Specification and estimation of spatial panel data models. International Regional Science Review, 26(3): 244-268.

-          Elhorst, J. P. (2011). Spatial panel models. University of Groningen, Department of Economics, Econometrics and Finance, 1-21.

-          Feeny, S., Posso, A., and Regan-Beasley, J. (2015). Handle with care: Fragile states and the determinants of fragility. Applied Economics, 47(11): 1073-1085.

-          Grimm, S. (2014). The European Union’s ambiguous concept of state fragility. Third World Quarterly, 35(2): 252-267.

-          Grossman, G., and Helpman, E. (2005). A protectionist bias in majoritarian politics. Quarterly Journal of Economics, 120(4): 1139-1282.

-          Hall, R., and Jones, C. I.  (1999). Why do some countries produce so much more output per worker than others?. Quarterly Journal of Economics, 114(1): 83–116.

-          Hoeffler, A. (2012). Exporting from fragile states: Challenges and opportunities. A thematic paper supporting the OECD DAC INCAF project ‘Global Factors Influencing the Risk of Conflict and Fragility’ www.oecd.org/dac/conflictandfragility/globalfactors.htm.

-          Hsu, R. (2003). Humanitarian intervention: A post cold war misnomer. The International Relations Journal, 5-16.

-          Kabir, M., and Salim, R. (2010). Can gravity model explain BIMSTEC’S trade?. Journal of Economic Integration, 25(1): 144-166.

-          Knack, S., and Keefer, P. (1995). Institutions and economic performance: Cross country tests using alternative institutional measures. Economics and Politics, 7(3): 207-227.

-          Leitao, N. C., and Faustino, H. (2010). Portuguese foreign direct investment inflows: An empirical investigation. International Research Journal of Finance and Economics, 38: 190-197.

-          LeSage, J. P. (1999). Spatial econometrics. Department of Economics, University of Toledo.

-          Marshall, M. G., and Cole, B. R. (2014). Global report 2014 conflict, governance, and state fragility, center for systemic peace.

-          http://www.systemicpeace.org/vlibrary/GlobalReport2014.

-          Marshall, M. G., and Elzinga-Marshall, G. C. (2017). Global report 2017 conflict, governance, and state fragility, center for systemic peace. http://www.systemicpeace.org/vlibrary/GlobalReport2017.

-          McAdam, J. (2008). Forced migration, human rights and security. US: Hart Publishing, Ch. 6.

-          Papazolou, C., Pentencost, J., and Marques, H. (2006). Model forecast of the potential trade effects of EU enlargement: Lessons from 2004 and path-dependency in integration. World Economy, 29: 1071-1089.

-          Robert, M. J., and Tybout, J. R. (1997). The decision to export in Colombia: An empirical model of entry with sunk costs. American Economic Review, 87(4): 545–564.

-          Rodrik, D. (1995). Getting interventions right: How South Korea and Taiwan grew rich. Economic Policy, 10(20): 53–97.

-          Siegle, J. (2011). Stabilising fragile states. Global Dialogue, 13(1): 19-34.

-          Skabic, I., and Orlic, E. (2007). Determinants of FDI in CEE and Western Balkman countries (Is accession to the EU important for attracting FDI?). Economic and Business Review, 9(4): 333-350.

-          Solarz S. J., and Ohanlon, M. E. (1997). Humanitarian intervention: When is force justified?. The Washington Quarterly, 20(4): 2-14.