تأثیر واردات فناوری و شاغلان آموزش عالی بر صادرات مواد غذایی و آشامیدنی

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

حسین اصغرپور ¹ (دانشیار دانشگاه تبریز)
حسن عبدی ² (دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز)

تاریخ دریافت : 1392/05/03 تاریخ پذیرش : 1393/01/18 تاریخ انتشار : 1393/06/10

کلید واژه: داده‌های تابلویی, صادرات صنعت مواد غذایی و آشامیدنی, واردات فناوری, دانش‌آموختگان آموزش عالی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر واردات فناوری و به کارگیری دانش‌آموختگان آموزش عالیبه صادرات زیربخش‌های صنعتی مواد غذایی و آشامیدنی ایران با استفاده از داده‌های تابلویی طی دوره 86-1379 است. یافته‌های تجربی تحقیق نشان می‌دهد که فناوری وارداتی و شاغلان آموزش عالیتأثیر مثبت و معنا‌داری بر صادرات صنعت مواد غذایی و آشامیدنی اقتصاد ایران داشته‌است. هم‌چنین متغیرهای تولید صنعتی و نرخ ارز واقعی دارای تأثیر مثبت و معنا‌دار و متغیرهای تقاضای داخلی و شاخص قیمت کالاهای صادراتی نیز دارای تأثیر منفی و معنا‌دار بر صادرات صنعت مواد غذایی و آشامیدنی بوده است. توصیه‌ مهم سیاستی این مقاله آن است که زمینه جذب نیروی کار تحصیل کرده دانشگاهی در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی کشور فراهم شود و با تسهیل ورود فناوری خارجی زمینه کاهش هزینه‌های تولید کالاهای صادراتی فرآهم آید.

چکیده انگلیسی:

This paper investigates the effects of technology imports and employing higher educated people on the export of food and beverages in Iran by using a panel data during 2000-2007. The empirical results show that the import of technology and use of higher education have a positive and significant effect on the export of food and beverages. In addition, domestic demand of industrial production and price index of export goods have negative and significant effects on the food and beverages export. An important policy recommendation is that this paper tries to attract college-educated workforces along the country to provide food and beverage industry and facilitate the entry of foreign technology to reduce the cost of production exports.  

منابع و مأخذ:

منابع

-         ابونوری، عباسعلی (1381). اقتصاد خرد. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی،تهران.

-         برانسون، ویلیام اچ. (1385). تئوری­ و سیاست­های اقتصاد کلان. ترجمه: عباس شاکری، نشر نی، تهران.

-         برقندان ابولقاسم، برقندان کامران، ستوده نیاکرانی سلمان، پازند مجید(1389). اثر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی. مدلسازی اقتصادی، 4(2): 39-56.

-         پورعبادالهان، محسن، اصغرپور، حسین، فلاحی، فیروز، عبدی، حسن (1388).نقش سرمایه انسانی در صادرات زیربخش­های صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی ایران. مجله سیاست‌گذاری اقتصادی، 2(1): 122-99.

-         پورعبادالهان، محسن، اصغرپور، حسین، فلاحی، فیروز، عبدی، حسن (1390). اثر انباشت سرمایه انسانی روی صادرات صنعتی استان­های کشور. سیاست­های اقتصادی (نامه مفید)، 2(7): 130-111.

-         پورعبادالهان، محسن، اصغرپور، حسین، فلاحی، فیروز، عبدی، حسن(1391). اثر سرمایه انسانیبر صادرات کالاهای صنعتی در ایران. نشریه اقتصاد پولی- مالی، 19(3): 189-216.

-         تقوی، مهدی، محمدی، حسین (1385). تاثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 6(3): 44-15.

-         سوری، علی و مهرگان، نادر (1386). نقش سرمایه اجتماعی در تشکیل سرمایه انسانی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 11(42): 219-207.

-         شاکری، عباس (1389). نظریه­ها و سیاست­های اقتصاد کلان. انتشارات پارس نویسا، تهران.

-         طیبی، سید کمیل، اربابیان، شیرین (1382). اثر بلندمدت و کوتاه مدت آموزش عالی بر عرضه صادرات صنعتی ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 5(16): 22-1.

-         طیبی، سید کمیل و مصری­نژاد، شیرین (1381). بررسی رابطه تعاملی کوتاه­مدت و بلندمدت تورم و عرضه صادرات غیرنفتی در ایران.مجله تحقیقات اقتصادی، 61: 22-1.

-         طیبی، کمیل و توکلی، اکبر (1379). یک چارچوب تحلیلی از تعامل بین واردات واسطه­ای–سرمایه­ای و صادرات غیرنفتی در بخش صنعتی اقتصاد ایران (1376-1340). پژوهشنامه بازرگانی، (15): 24-1.

-         طیبی، کمیل، عمادزاده، مصطفی، اربابیان، شیرین (1383). اثرات ارتقاء آموزش عالی بر عرضه صادرات صنعتی در ایران (1378-1345). مجله تحقیقات اقتصادی، 64: 54-29.

-         فتحی، یحیی (1381). تجزیه و تحلیل مزیت نسبی صادراتی گروههای مختلف صنایع غذایی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه10(38): 152-129.

-         -کازرونی، علیرضا،  فشاری، مجید (1387). تأثیر شاخص‌های رقابتی قیمتی و غیرقیمتی بر صادرات زیربخش‌های صنعتی ایران (1382-1377). فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، 1(5): 46-27.

-         مرکز آمار ایران (1386-1379). نتایج آمارگیری از کارگاه­های صنعتی ده  نفر کارکن و بیشتر. سایت مرکز آمار ایران.

_-          نوفرستی، محمد، عرب­مازار، عباس  (1373). یک الگوی اقتصادسنجی کلان برای اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 1(2): 39-5.

-         نیکواقبال، علی اکبر، حسن ولی­بیگی (1386). رقابت­پذیری صنایع ایران در روند الحاق به سازمان تجارت جهانی، تحقیقات اقتصادی، 79: 211-193.

-         Alvarez, R. (2002). Determinants of firm export performance in less developed country. Estudies de Economia, 29: 53-78.

-         Autor, D., et al. (1997). Computing inequality: Have computers changed the labor market? NBER Working Paper, no. 59, 56.

-         Awokuse, T. O. (2007). Causality between exports, imports, and economic growth: Evidence from transition economies. Economic Letters, 94(3): 389-395. 

-         Baltagi, B. (2005). Econometrics analysis of panel data. Third Edition, John Wily and sons Ltd, USA.

-         Barrell R., & Pomerantz, O. (2007). Globalization and technology intensity as determinants of exports. ESRC MMF workshop in trinity college, Cambridge.

-         Bleany, M., & Wakelin, K. (1999). Sect oral and firm-specific determinants of export performance: Evidence from the United Kingdom. Centre for Research on Globalization and Labor Markets Research Paper, 99/12.

-         Cohen, W.M., & Levinthal, D.A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative Science Quarterly, 35(1): 128-152.

-         Dulleck, U., & Foster, N. (2008). Imported equipment, human capital and economic growth in developing countries. Economic Analysis & Policy, 38(2): 233-250.

-         Egert, B., & Morales, A. (2005). Exchange rate regimes, foreign exchange rate volatility and export performance in central and eastern europe. BOFIT Discussion Papers: 1-37.

-         Gerdne, Th. (2005). The importance of human capital in export performance. Jonkoping International Business School, Jonkoping University.

-         Hall, J., & Scobie, G.M. (2006). The role of r&d in productivity growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001. New Zealand Treasury Working Paper, no. 06/01.

-         Hasan, R. (2000). The Impact of imported and domestic technologies productivity: Evidence from Indian manufacturing firms. EAST-WEST CENTER WORKING PAPERS, No. 6.

-         Hasan, R. (2002). The impact of imported and domestic technologies on the productivity of firms: Panel data evidence from indian manufacturing firms. Journal of Development Economics, 69: 23-49.

-         Khan, M.S., & Knight, M.D. (1988). Import compression and export performance in developing countries. ReKINview of Economics and Statistics, 70: 315-321.

-         Konya, L. (2006). Exports and growth: Granger causality analysis on oecd countries a panel data approach. Economic Modeling, 23: 978-992.

-         Kondo, M. (2001). Technology acquisition and mastering for development, UNIDO Industrial development forum (General Conference of UNIDO), Ninth‌Session-Vienna.

-         Lal, K. (2002). E-business and export behavior: Evidence from Indian firms. Discussion Paper No, 2002/68.

-         -Lutz. J.M., & Green, R.T. (1983). The product life cycle and export position of the united states. Journal of International Business Studies, 14(3): 77-93.

-         Montobbio, F., & Rampa, F. (2005). The impact of technology and structural change in export performance in developing countries. World Development, 33(4): 527-547.

-         Munch, R.J., & Skaksen, R.J. (2008). Human capital and wage in exporting firms. Journal of International Economics, 75: 363-372.

-         -Rodwell, J.J., & Teo, S.T.T. (2003). The need to accumulate human capital across levels of export intensity: Activating resources that are increasingly difficult to mobilize. Research and Practice in Human Resource Management, 11(2): 17-31.

-         Sarpong, D., & Wolf, S. (2004). Export performance and investment behavior of firms in ghana. A Paper Presented at the ISSER/Cornell University Conference on Ghana's Economy at the Half Century.

-         Svensson, R. (2008). Growth through research and development-what does the research literature say?.VINNOVA-Swedish Governmental Agency for Innovation Systems.

-         (http://www.vinnova.se/upload/EPiStorePDF/vr-08-19.pdf).

-         Tariq Majeed, M., & Ahmad, E. (2006). Determinants of export in developing countries. The Pakistan Review, 45(4):1265-1276.

-         Van Dijk, M. (2002). The determinants of export performance in developing countries: The case of indonesian manufacturing.Eindhoven Centre for Innovation Studies Working Paper, 02/01.

-         Vernon, R. (1966). International trade in the product cycle. Quarterly Journal of Economics, 80(2): 190-207.

-         Vogiatzoglou, K. (2009). Determinants of export specialization in ICT products: A cross analysis, International Network for Economic Research, Working Paper, 2009.3.

-         Wignaraja, G., & Ikiara, G. (1999). Adjustment, technological capabilities and entreprise dynamics in kenya, in S Lall (ed), The technological response to import liberalization in Subsahran Africa. London Macmillan Press Ltd: 57-111.

-         Wignaraja, G. (2002). Firm size, technological capabilities and market-oriented policies in mauritius.Oxford Development Studies, 30(1).

-         Young, A. (1995). Invention and bounded learning by doing. Journal of Political Economy, 101: 442-473.