تعرفه‌های بخشی و توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی: شواهدی از استان‌های ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

منصور اردشیری ¹ (دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
رضا مقدسی ² (دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سعید یزدانی ³ (استاد گروه اقتصاد کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران)
امیر محمدی نژاد ⁴ (استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/11/27 تاریخ پذیرش : 1398/11/27 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه: ایران, توزیع جغرافیایی, طبقه‌بندی JEL:F10 F15, .H32, صنایع پایین‌دستی کشاورزی, جغرافیای اقتصادی جدید, واژگان کلیدی: تعرفه,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استان‌های ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه به تعاملات چند عاملی بین ویژگی‌های منطقه‌ای و صنعتی شکل می‌گیرد. مدل تحقیق با استفاده از اطلاعات صنعتی و منطقه‌ای 33 رسته صنعت در سطح کد 4 رقمی طبقه‌بندی (ISIC) برای صنایع پایین‌دستی کشاورزی 28 استان کشور در دوره‌ 93-1383 با روش اثرات ثابت برآورد شد. نتایج نشان داد تعرفه‌های بخشی بر الگوی مکان‌یابی صنعتی در صنایع پایین‌دستی کشاورزی ایران اثر معنا‌دار دارد؛ بدان معنا که اجرای سیاست‌های حمایتی سبب افزایش تجمع در برخی استان‌ها و شکل‌گیری الگوی هسته- پیرامون در ایران شده است.

چکیده انگلیسی:

In this paper, within the framework of the theory of "new economic geography”(NEG), we evaluated  the effect of  sectoral tariffs on the geographic distribution of agricultural downstream industries in the provinces of Iran.Midelfart-Knarviket et al.(2000) approach was usedto test the research hypothesis.In this approach, the perspective of industrial activity location is determined by the multifactor interactions between regional and industrial characteristics.Accordingly, the econometric model by fixed effects method has been estimated using the industrial and regional data of 33 agricultural downstream  industries 4-digit code of ISIC classification during the period of 2004-2014 in 28 provinces of Iran.The results show that sectoral tariffs have a significant effect on the industrial location pattern in agricultral downstream industries of Iran; This means that the implementation of supportive policies has led to an increase in the agglomeration in some provinces and the formation of a core-periphery pattern in Iran.

منابع و مأخذ:

منابع

• جلالی‌نائینی، احمدرضا، گل‌صفتان، محمدرضا (1389). تاثیر فاصله جغرافیایی استان‌های ایران بر تاثیرگذاری دستمزد و درآمد استان‌ها بر یکدیگر. دوفصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه،111:112-89.


• داداش‌پور، هاشم، فتح‌جلالی، آرمان (1392). تحلیلی بر الگوهای تخصصی‌شدن منطقه‌ای و تمرکز فضایی صنایع در ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 3 :18-1.


• راسخی، سعید، دینداررستمی، مرضیه (1391). شکاف دستمزد در استان‌های ایران: کاربردی از جغرافیای جدید اقتصادی. فصل‌نامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 64: 64-47.


• مهرگان، نادر، تیموری، یونس (1391). محاسبه شدت تمرکز جغرافیایی صنایع در بین استان‌های کشور. فصل‌نامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی،61: 192- 175.


• مهرگان، نادر، تیموری، یونس (1391). ارزیابی تمرکز جغرافیایی استانی صنعت و عوامل مؤثر بر میزان آن در ایران. فصل‌نامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 5: 120-105.


• سامتی، مرتضی، فتح‌آبادی، مهدی، رنجبر، همایون (1393). اثرات صرفه‌های تجمع صنعتی و شهرنشینی بر رشد اقتصادی: شواهدی از بازارهای ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3 (پیاپی27): 36- 17.


• سامتی، مرتضی، فتح‌آبادی، مهدی، رنجبر، همایون (1395). تجمع جغرافیایی فعالیت‌های صنعتی و رشد بهره‌وری: شواهدی از صنایع تولیدی استان‌های ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 2 (پیاپی34):72- 51.


• مرکز آمار ایران، سالنامه آماری استان‌های کشور، سال‌های مختلف.


• مرکز آمار ایران، طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی10 نفرکارکن و بیشتر، سال‌های مختلف.


• سازمان توسعه تجارت ایران، مقررات صادرات و واردات، سال‌های مختلف.


• Ades, A. F., & Glaeser, E. L. (1995). Trade and circuses: Explaining urban giants. Quarterly Journal of Economics, 110(1), 195–227.


• Behrens, K., Gaigné, C., Ottaviano, G., Thisse, J., (2003). Inter-regional and international trade: Seventy years after Ohlin. CEPR Discussion Paper 4065.


• Behrens, K. (2004). International integration and regional inequalities: How important is national infrastructure? CORE Discussion Paper 2004/66 .


• Brandt, L., Morrow, P., M.(2017). Tariffs and the organization of trade in China.Journal of International Economics, 104, 85-103.


• Bru¨lhart, M., & Sbergami, F. (2008). Agglomeration and growth: Empirical evidence. Journal of Urban Economics, 65(1), 48–63.


• Bru¨lhart, M., Carre`re, C., & Trionfetti, F. (2010). How wages and employment adjust to trade liberalisation: Quasi-experimental evidence from Austria. Mimeo, University of Lausanne.


• Cheng, w.(2012). Tariffs and employment:EvidencefromChinese manufacturing industry. Job Market Paper.


• Crozet, M., Koenig, P. (2004a). EU enlargement and the internal geography of countries.Journal of Comparative Economics, 32 (2), 265–279.


• Crozet, M., Koenig, P., (2004b). EU enlargement and industrial relocation within the CEECs. University of Paris 1 and CNRS,


• Egger, P., Huber, P., & Pfaffermayr, M. (2005). A note on export openness and regional wage disparity in Central and Eastern Europe.Annals of Regional Science, 39(1), 63–71.


• Hanson, G. H. (1997). Increasing returns, trade and the regional structure of wages.Economic Journal, 107(440), 113–133.


• Helpman, E. and P. Krugman. (1985). Market structure and Foreign Trade. Cambridge: MIT Press.


• Henderson, J. V. (2000). The effects of urban concentration on economic growth.NBER Working Paper #7503.


• Henderson, J. V. (2003). Urbanization and economic development.Annals of economics and finance, 4, 275-342.‏


• Henderson, J. V., & Kuncoro, A. (1996).Industrial centralization in Indonesia.World Bank Economic Review, 10(3), 513–540.


• Junius, K. (1999). Primacy and economic development: Bell shaped or parallel growth of cities? Journal of Economic Development, 24(1), 1–22.


• Kanbur, R., & Zhang, X. (2005). Fifty years of regional inequality in China: A journey through central planning, reform and openness. Review of Development Economics, 9(1), 87–106.


• Krugman, P. R. (1980). Scale economies, product differention, and the pattern of trade. American Economic Review, 70:950-959.


• Krugman, P.R. (1991). Increasing returns and economic geography.Journal of Political Economy, 99(3),483-499.


• Krugman, P., Livas Elizondo, R.,(1996). Trade policy and the Third world metropolis.Journal of Development Economics, 49 (1), 137–150.


• Midelfart-Knarvik, K., Overman, H., Redding, S., Venables, A., (2000a). The location of European industry. Economic Papers 142.European Commission.


• Midelfart-Knarvik, K., Overman, H., Venables, A., (2000b). Comparative advantage and economic geography: Estimating the location of production in the EU. CEPR Discussion Paper 2618.


• Moomaw, R. L., & Alwosabi, M. A. (2004). An empirical analysis of competing explanations of urbanprimacy evidence from Asia and the Americas.Annals of Regional Science, 38(1), 149–171.


• Moomaw, R. L., & Shatter, A. M. (1996). Urbanization and economic development: A bias toward large cities? Journal of Urban Economics, 40(1), 13–37.


• Montfort, P., Nicolini, R. (2000). Regional convergence and international integration.Journal of Urban Economics, 48 (2), 286–306.


• Montfort, P., Van Ypersele, T., (2003). Integration, regional agglomeration and international trade.CEPR Discussion Paper 3752.


• Nitsch, V. (2006). Trade openness and urban concentration: New evidence. Journal of Economic Integration, 21(2), 340–362.


• Ottaviano, G. I. P., Tabuchi, T., & Thisse, J.-F. (2002). Agglomeration and trade revisited.International Economic Review, 43(2), 409–436.


• Paluzie, E., (2001). Trade policies and regional inequalities.Papers in Regional Science, 80 (1), 67–85.


• Pernia, E. M., & Quising, P. F. (2003). Trade openness and regional development in a developing country.Annals of Regional Science, 37(3), 391–406.


• Ramcharan, R. (2009). Why an economic core: Domestic transport costs. Journal of Economic Geography, 9(4), 559–581.


• Redding, S., & Sturm, D. (2008). The costs of remoteness: Evidence from German division and reunification. American Economic Review, 98(5), 1766–1797.


• Sanguinetti, P., Martincus ,C.V.(2009). Tariffs and manufacturing location in Argentina.Regional Science and Urban Economics, 39: 155–167,


• Venables, A.)1996(.Equilibrium locations of vertically linked industries.International Economic Review, 37 (2), 341–359.