ارزیابی تاثیر فقر مطلق و نسبی بر نابرابری شادی در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

یونس نادمی ¹ (استادیار اقتصاد دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی (ره))
سید پرویز جلیلی کامجو ² (استادیار دانشکده علوم انسانی، گروه اقتصاد دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی)

تاریخ دریافت : 1397/04/25 تاریخ پذیرش : 1397/04/25 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: فقر مطلق, فقر نسبی, D63, طبقه‌بندی JEL: Z13, نابرابری شادی, I13. واژگان کلیدی: فلسفه لذت و رنج بنتام,

چکیده مقاله :

چکیده این پژوهش مبتنی بر فلسفه لذت و رنج بنتام، لذت را برابر شادی و رنج را برابر با فقر در نظر گرفته است و درپی ارزیابی رنج ناشی از فقر بر لذت ناشی از برابری شادی است. فقر نسبی و مطلق می‌تواند منجر به نابرابری شادی گردد؛ به طوری که حرکت خط فقر نسبی به سمت دهک‌های بالای درآمدی منجر به شکاف شدیدتر شادی در بین دهک‌های فوق خواهد شد. به این ترتیب، این پژوهش با استفاده از روش مارکوف سوئیچینگ، در دوره 1391-1364 به ارزیابی تاثیر فقر مطلق بر نابرابری شادی و در دوره 1358-1391 به ارزیابی تاثیر فقر نسبی بر نابرابری شادی در اقتصاد ایران پرداخته است. نتایج حاصل از برآورد مدل‌های پژوهش نشان داد که فقر مطلق و نسبی تاثیر مثبت و معنادار بر نابرابری شادی در جامعه ایران داشته است.

چکیده انگلیسی:

Abstract This research, based on Bentham's philosophy of pleasure and suffering, has assumed the pleasure as happiness and suffering as poverty and it is following the evaluation of the suffering caused by poverty on pleasure of happiness equality. Absolute and relative poverty can lead to happiness inequality as moving the line of poverty to the higher deciles of income will lead to more happiness gap in the deciles. In this way, this research, by using Markov Switching method, has evaluated the effect of absolute poverty on happiness inequality during the period 1985-2012 and also has evaluated the effect of relative poverty on happiness inequality during the period 1979-2012 in Iran’s economy. The results from estimated research models showed that absolute and relative poverty have a significant positive impact on happiness inequality in Iran’s society.  

منابع و مأخذ:

منابع

-       ابونوری، اسمعیل، اسکندری، جمال (1395). اثرات تورم و بیکاری بر شادمانی. سیاست‌های اقتصادی، 8 (15): 37-52.

-    اکبرزاده فاطمه، دهقانی حمید، خوشفر غلامرضا، چوببستی حیدر (1392). بررسی تاثیر سه نوع سرمایه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر شادی جوانان، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 24 (49): 67-88.

-       آمارتیاسن (1371). توسعه به مثابه آزادی، ترجمه دکتر حسین راغفر، تهران: کویر.

-       آیزنک، مایکل (1387). همیشه شاداب باشید. (ترجمه: چلونگر زهرا). انتشارات نسل نواندیش، تهران.

-    بختیاری، صادق، فتح آبادی، مهدی (1390). رابطه بیکاری و تورم با شادی و رفاه: مطالعه تجربی برای منتخبی از کشورهای آسیایی. معاونت پژوهش‌های اقتصادی/ گروه پژوهشی عدالت و رفاه اقتصادی.

-    پیرایی، خسرو، محمدرضا، شهسوار (1388). اندازه‌گیری تأثیر تغییرات قیمت کالاها و خدمات بر فقر در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 12 (36): 153-185.

-    جلیلی کامجو، سید پرویز (1394). تخصیص پایدار و عملی­سازی طراحی بازار آب (مطالعه موردی حوضه آب­ریز زاینده­رود). رساله دکتری، دانشکده اقتصاد و امور اداری، دانشگاه اصفهان.

-       حجازی، مسعود، تقی‌پور فرشی، فریبا (1394). ارزیابی تاثیر شادی در کار بر بهره‌وری نیروی انسانی. مجله مدیریت بهره‌وری، 9 (33): 77-92.

-    خالدی، کوهسار (1384). ارزیابی رابطه رشد اقتصادی بخش کشاورزی، فقر و توزیع درآمد در مناطق روستایی ایران. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران.

-       خداداد، فرهاد، حیدری، خلیل، باقری، فریده (1384). برآورد خط فقر در ایران. رفاه اجتماعی، 5 (17): 137-164.

-    داورپناه مجتبی، روستا کوروش، نجفی سعید و داورپناه فاطمه (1395). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺗﻠﻪ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻣﯿﺖ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺭﻭﺳﺘﺎﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﯿﺴﺘﺎﻥ، ﺳﻮﻣﯿﻦ ﮐﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ، ﺭﺍﻫﮑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ‌ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﯾﺖ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ.

-       دهقانی، حمید، اکبرزاده، فاطمه، خوش‌فر، غلامرضا، ربانی، رسول (1390). ارزیابی تاثیر سرمایه اقتصادی بر شادی جوانان. راهبرد فرهنگ،4( 12-13): 182-159.

-       راغفر، حسین، صانعی، لیلا (1389). اندازه‌گیری آسیب پذیری کودکان کشور در مقابل فقر، رفاه اجتماعی، (35): 1-20.

-       رنانی، محسن،  مویدفر، رزیتا (1390). چرخه­های افول اخلاق و اقتصاد. انتشارات طرح نو، تهران.

-       رئیس‌دانا، فریبرز (1379). فقر در ایران. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.

-    ظهور، علیرضا، فکری، علیرضا (1382). وضعیت شادابی دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران. ارمغان دانش، 8 (2 (پیاپی 30)): 63-70

-       عرب مازار، عباس، حسینی‌نژاد، سید مرتضی (1383). عوامل مؤثر بر فقر خانوارهای شاغل روستایی در ایران. جستارهایاقتصادی، 1 (1): 94-67.

-    فانی، علی اصغر، آقازیارتی، مهدی (1392). شناسایی مولفه‌های شادی فردی و سازمانی و سنجش وضعیت این مولفه‌ها، مدیریت فرهنگ سازمانی، 11 (27): 69-86.

-    کشاورز، امیر (1384). رابطه بین شادکامی با سرزندگی، جزمیت، انعطاف پذیری و ویژگی‌های جمعیت‌شناسی در مردم شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.

-       محمدزاده، پرویز، اصغرپور، حسین، منیعی، امید (1392). بررسی تأثیر درآمد بر شادی نیروی کار در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 48 (1): 139-158.

-       محمودی، وحید (1381). اندازه‌گیری فقر در ایران. مجله پژوهش‌های بازرگانی، 6 (24)، 57-27.

-       میرشاه جعفری، ابراهیم، عابدی، محمدرضا، دریکوندی، هدایت‌ا... (1381). شادمانی و عوامل موثر بر آن. تازه‌های علوم شناختی، 4 (3(پیاپی 15)): 50-58.

-       نادمی، یونس (1392). مدلسازی نوسانات بازدهی بازار سهام تهران با روش مارکوف سوئیچینگ گارچ. رساله دکتری اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر.

-       نیلی, فرهاد، بابازاده خراسانی، بهزاد و شادکار، محمدسعید. (1394). بررسی وابستگی رفاه ذهنی مردم جوامع در حال‌ توسعه به متغیرهای کلان اقتصادی. تحقیقات اقتصادی, 50(1): 21-48.

 

-        Abbott, P., & R. Sapsford. (2006). Life satisfaction in post-soviet Russia and Ukraine. Journal of Happiness Studies, 7: 251-287.

-        Alesina, A., Rafael D., and Robert M. (2004). Inequality and happiness: Are Europeans and Americans different? Journal of Public Economics: 88(9-10): 2009-2042.

-        Andrew O. (1999). A non-technical introduction to the economics of happiness. https://www.warwick.ac.uk

-        Anielski, M. (2007). The Economics of Happiness: Building Genuine Wealth. Canada: New Society Publishers. 288.

-        Argyle, M. (2001). The psychology of happiness. East Sussex, Great Britain, Routledge.

-        Atkinson, Anthony. (1987). On the measurement of poverty. Econometrica, 55: 749-60.

-        Bradburn, N. M. (1969). The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine Publishing Company.

-        Bruni, L., & Pier, P. (2005). Economics and Happiness. Oxford University Press.

-        Caporale, M., Georgellis, Y., Tsitsianis, N., and Yin, Y. (2009). Income and happiness across Europe: Do reference values matter? Journal of Economic Psychology, 30(1): 42–51.

-        Carabelli, A. M. & M. A. Cedrini. (2009). The economic problem of happiness: keynes on happiness and economics. Working Papers.

-        Carol, G. (2008). Economics happiness. New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.

-        Chin, H. S. (1989). Life satisfaction in the ec countries, 1975-1984, In: Veenhoven, R., Ed.: Did the Crisis Really Hurt? Universitaire Pers Rotterdam, 1989, Netherlands, 24 – 43.

-        Clarc, A. E., Fleche, S. and Senik, C. (2014). Economic growth evens-out happiness: Evidence from Six Surveys. The German Socio-Economic Panel Study at DIW Berlin.

-        Clark, A. E.; Frijters, P., Shields, M. A. (2008). Relative income, happiness, and utility: an explanation for the easterly paradox and other puzzles. Economic Literature. 46 (1): 95–144.

-        Cummins, R.A. (2003). Normative life-satisfaction: measurement issues and a homeostatic model. Social Indicators Research, 64: 225 – 256.

-        Di Tella, R., MacCulloch, R. and Oswald A. (1999). Preferences over Inflation and Unemployment. Forthcoming the American Economic Review.

-        Dickey, Michael (1999). The pursuit of happiness. Available on: http://www.dickey.org/happy.htm.

-        Dowling, J., Yap, C. (2013). Happiness and poverty in developing countries, Palgrave Macmillan Presses.

-        Easterlin, R.A. (1974). Does economic growth improve the human lot? Some Empirical Evidence, in P.A.

-        Eriksson, Lina; Mahmud Rice, James; Goodin, Robert E. (2007). Temporal Aspects of Life Satisfaction (PDF). Social Indicators Research. 80 (3): 511–533.

-        Fahey, T. & Smyth, E. (2003). What can subjective indicators tell us about inequalities in welfare? Evidence from 33 European societies Working paper, Dublin, Economic and Social Research Institute, 2003.

-        Foroohar, R. (2007). Money v. Happiness: Nations Rethink Priorities. Newsweek.

-        Foster, J.) 1998(. Absolute versus Relative Poverty. American Economic Review. 88: 335-341.

-        Frey, S., & Stutzer, A. (2002). Happiness and Economics: How the Economy and Institutions Affect Human Well-Being. Princeton University Press.

-        Hansen, B. E. (1992). The Likelihood Ratio Test under Nonstandard Conditions: Testing the Markov switching Model of GNP. Journal of Applied Econometrics, 7(1): 61-82.

-        Hayford M., Ayerakwa, R. D., Osei, Isaac. A. (2015). Poverty and happiness. Working Paper.

-        Ingelhart, R. (1990). Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton University Press.

-        Knabe, A., and Rätzel. A. (2010). Income, happiness, and the disutility of labor. Journal of Economics Letters, 107(1): 77–79.

-        Madden, D. (1999). Relative or Absolute Poverty Lines: A New Approach Centre for economic research. Working paper series.

-        Okulicz, K. A. (2011). Does Religious Diversity Make Us Unhappy?. Mental Health, Religion & Culture. 14 (10): 1063–1076.

-        Ruprah, I. & Luengas, P. (2011). Monetary Policy and Happiness: Preferences over Inflation and Unemployment in Latin America. The Journal of Socio-Economics, 4(7): 59-66.

-        Smith, N. (2008). Poverty, money, and happiness, The University Dialogue. Paper 41. htt://scholars.unh.edu/discovery_ud/41

-        Stutzer, A. and Lalive, R. (2000). The Role of Social Norms in Job Searching and Subjective Well-Being, mimeo.

-        Thompson, J.P., Smeeding, T.M. (2013). Inequality and Poverty in the United States: the Aftermath of the Great Recession Finance and Economics Discussion Series. Federal Reserve Board, Washington.

-        United Nations (2010). The Milinimum Development Goals Report, New York.

-        Veenhoven, R. & Ehrhardt, J. (1995). The cross-national pattern of happiness; test of predictions implied in three theories of happiness. Social Indicators Research. 34: 33 – 68.

-        Veenhoven, R. & Kalmijn, W.M. (2005). Inequality-Adjusted Happiness in Nations Journal of Happiness Studies, 6: 421-455.

-        Veenhoven, R. (1990). Inequality in happiness, inequality in countries compared between countries. Paper 12th Work Congress of Sociology, Madrid, Spain.

-        Veenhoven, R. (2000). Well-being in the welfare state: level not higher, distribution not more equitable. Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 2000, 2: 91–125.

-        Veenhoven, R. (2002). Die Rückkehr der Ungleichheit in die moderne Gesellschaft? Die Verteilung der Lebenszufriedenheit in den EU-Ländern von 1973 bis 1996 (Return of inequality in modern Society? Dispersion of life-satisfaction in EU-nations 1973 -1996).

-Veenhoven, R. (2004) World Database of Happiness: Continuous register of research on subjective enjoyment of life. Available at the website of Erasmus University Rotterdam.

-        Veenhoven, R. (2005) Return of inequality in modern society? Test by dispersion of life-satisfaction across time and nations. Journal of Happiness Studies, 6: 457-487.

-        Veenhoven, R. (2005). Inequality of happiness in Nations, Introduction to this special issue, Journal of Happiness Studies, 6: 351-355.

-        World Bank (2011). Annual Reports, World Bank Institute, Washington D.C.

-        Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (2002). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 20(1): 25-44.