آزمون تجربی فرضیه‌ منحنی کوزنتس مالی برای ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

محبوبه فراهتی ¹ , لیلا سلیمی ²

1 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه سمنان
2 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان

تاریخ دریافت : 1400/09/22 تاریخ پذیرش : 1401/04/06 تاریخ انتشار : 1401/03/30

کلید واژه: توسعه مالی, نابرابری درآمد, طبقه‌بندی JEL: O40 O15, O11, واژگان کلیدی: رشد اقتصادی,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله آزمون تجربی فرضیه منحنی کوزنتس مالی با استفاده داده های مربوط به دوره زمانی ۱۳97- ۱۳61 در اقتصاد ایران است. بدین منظور، سرانه تولید ناخالص داخلی حقیقی و ضریب جینی به ترتیب، به‌عنوان شاخص‌هایی از رشد اقتصادی و نابرابری درآمد مورد استفاده قرار گرفته اند. افزون‌بر این، با به‌کارگیری روش تحلیل مؤلفه های اصلی، چندین شاخص توسعه مالی برای ایجاد یک شاخص کلی (ترکیبی) ادغام شده اند. نتایج حاصل از رویکرد خودرگرسیون با وقفه های توزیعی نشان می دهند که در بلندمدت، یک رابطه U معکوس میان رشد اقتصادی و نابرابری درآمد وجود دارد که فرضیه منحنی کوزنتس را تأیید می نماید. با ارتقای سطح توسعه مالی، نقطه بازگشت منحنی کوزنتس در سطح پایین‌تری از رشد اقتصادی قرار می‌گیرد. این یافته ها شواهدی دال بر تأیید فرضیه کوزنتس مالی بلندمدت برای ایران ارائه می‌دهند. براین اساس، پیشنهاد می‌شود که برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی به موازات سیاست‌های رشدی، سطح توسعه مالی را با هدف توزیع عادلانه‌تر درآمد ارتقاء دهند.

چکیده انگلیسی:

The Kuznets curve hypothesis of a nonlinear relationship between economic growth and income inequality has been widely tested for different countries. However, the factors influencing such a relationship that determine the position of the Kuznets curve have been neglected. One of these factors is financial development, which according to the financial Kuznets curve hypothesis, is inversely associated to the level of economic growth at which income inequality peaks (ie, the turning point of the Kuznets curve). This study empirically tests the financial Kuznets curve hypothesis in the Iranian economy using data for the period 1361-1397. To this end, real GDP per capita and Gini coefficient have been used as indices of economic growth and income inequality, respectively. In addition, several indices of financial development have been aggregated into an overall (combined) index, using the principal component analysis method. The empirical results indicate that in the long-run, there is an inverted U-shaped relationship between economic growth and income inequality, thus confirming the Kuznets curve hypothesis. In addition, the turning point of the Kuznets curve will be at lower level of economic growth when the level of financial development is higher. These findings provide evidence to support the long-run financial Kuznets hypothesis for Iran. Accordingly, it is suggested that economic planners and policymakers, in parallel with growth policies, improve the level of financial development, aimed at a more equitable distribution of income.

منابع و مأخذ:

• آل عمران، رویا، شکوهی‌فرد، سیامک (1395). تحلیل اثر توسعه بخش مالی بر شاخص توزیع درآمد: (رهیافت داده‌های تابلویی پویا)، اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، 5(2): 43-74.


• پیرایی، خسرو، بلیغ، نفیسه (1394). رابطه توسعه مالی و نابرابری درآمدی در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 15(3): 1-21.


• جابری خسروشاهی، نسیم، ناهیدی، محمدرضا، نوروزی، داوود (1390). تاثیرتوسعه ­مالی بر نابرابری ­درآمد در ایران، فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 2(6): 28-173.


• دادگر، یداله، نظری، روح اله (1388). ارزیابی شاخص‌های توسعه مالی در ایران، کنفرانس بین المللی توسعه نظام تامین مالی در ایران (با رویکرد نوآوری های مالی)، 20 تا 22 اردیبهشت 1388، مرکز مطالعات تکنولوژِی دانشگاه صنعتی شریف، تهران.


• دهمرده، نظر، صفدری، مهدی، شهیکی تاش، میثم (1389). تاثیر شاخص‌های کلان بر توزیع درآمد در ایران؛ 1353-1386، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 14(54): 25-55.


• رفعت، بتول، جزی­زاده، الهه (1393). بررسی اثر توسعه مالی استانی بر توزیع درآمد استانی در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 16(3): 29-46.


• زراء نژاد، منصور، حسین‌پور، عبدالکریم، انواری، ابراهیم (1393). توسعه بازارهای مالی و نابرابری ­درآمد دراقتصاد ایران رویکرد تصحیح خطای غیرخطی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 3(11): 27-47.


• سالم، علی اصغر، عرب یارمحمدی، جواد (1390)، بررسی رابطه توسعه مالی و توزیع درآمد در اقتصاد ایران، فصلنامه روند پژوهش­های اقتصادی، 19(58): 127-151.


• شاکری، عباس، جهانگرد، اسفندیار، اقلامی، سمیه (1392). اثر غیرخطی تورم بر نابرابری درآمد در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 13(4): 27-53.


• فراهتی، محبوبه، سلیمی، لیلا (1399). تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمد در ایران، دومین کنفرانس بین المللی نوآوری در مدیریت کسب و کار و اقتصاد، 19 شهریور 1399، تهران.


• قلی‌زاده، مهدیه، آقایی، مجید (1398). توسعه مالی و نابرابری مقایسه استان­های توسعه­یافته کمتر­توسعه­یافته و توسعه­نیافته در کشور ایران، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 9(33): 15-28.


• کمیجانی، اکبر، محمدزاده، فریدون (۱۳۹۳). تاثیر تورم بر توزیع درآمد و عملکرد سیاست­های جبرانی، فصلنامه پژوهش­ها وسیاست‌های اقتصادی،22(68): 5-24.


• میر باقری هیر، میر ناصر، شکوهی‌فرد، سیامک (1395). بررسی تطبیقی اثرات توسعه مالی بر توزیع درآمد و فقر در کشورهای منتخب اسلامی (رویکرد داده‌های تابلویی)، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 7(25): 97-112.


• نیلی، مسعود، فرح‌بخش، علی (۱۳۷۷). ارتباط رشد ­اقتصادی و توزیع ­درآمد، مجله برنامه‌ریزی و بودجه، ۳۴ و ۳۵: 154-121.


• Afonso, A., Schuknecht, L., & Tanzi, V. (2008). Income distribution determinants and public spending efficiency. Working Papers Department of Economics 2008/05, ISEG - Lisbon School of Economics and Management, Department of Economics, Universidade de Lisboa.


• Akan, Y., Köksel, B., & Destek, M. A. (2017). The financial Kuznets curve in European Union. EconWorld2017 Rome Proceedings, 25-27.


• Amornthum, S. (2004). Income inequality, inflation and nonlinearity: the case of Asian economies. available at: www2. hawaii. edu/~ amornthu/pdf/Paper610. pdf.


• Baiardi, D., & Morana, C. (2016). The financial Kuznets curve: Evidence for the euro area. Journal of Empirical Finance, 39, 265-269.


• Baiardi, D., & Morana, C. (2018). Financial development and income distribution inequality in the euro area. Economic Modelling, 70, 40-55.


• Bradford, D. F., Fender, R. A., Shore, S. H., & Wagner, M. (2005). The environmental Kuznets curve: exploring a fresh specification. Contributions in Economic Analysis & Policy, 4(1), 1-28.


• Brown, R. L., Durbin, J., & Evans, J. M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 37(2), 149-163.


• Clarke, G. R., Xu, L. C., & Zou, H. F. (2006). Finance and income inequality: what do the data tell us?. Southern economic journal, 72(3), 578-596.


• Galli, R. (2001). Is inflation bad for income inequality: The importance of the initial rate of inflation.


• Goldsmith, R. W. (1969). Financial structure and development (No. HG174 G57).


• Greenwood, J., & Jovanovic, B. (1990). Financial development, growth, and the distribution of income. Journal of political Economy, 98(5, Part 1), 1076-1107.


• Jalilian, H., & Kirkpatrick, C. (2002). Financial development and poverty reduction in developing countries. International journal of finance & economics, 7(2), 97-108.


• Kavya, T. B., & Shijin, S. (2020). Economic development, financial development, and income inequality nexus. Borsa Istanbul Review, 20(1), 80-93.


• Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. The American Economic Review, 45(1): 1-28.


• McKinnon, R.I. (1973). Money and Capital in Economic Development. Washington, Brookings Institution Press.


• Monnin, P. (2014). Inflation and income inequality in developed economies. CEP Working Paper Series.


• Nikoloski, Z. (2010). Financial Sector Development and Income Inequality: Is there a Financial Kuznets Curve?. Available at SSRN 1703224.


• Nikoloski, Z. (2013). Financial sector development and inequality: is there a financial Kuznets curve?. Journal of International Development, 25(7), 897-911.


• Özdemir, O. (2019). Rethinking the financial Kuznets curve in the framework of income inequality: Empirical evidence on advanced and developing economies. Economics and Business Letters.


• Pesaran, M. H., Shin, Y. (1998). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometric Society Monographs, 31: 371-413.


• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.


• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (1996). Testing for the'Existence of a Long-run Relationship'(No. 9622). Faculty of Economics, University of Cambridge.


• Shahbaz, M., Loganathan, N., Tiwari, A. K., & Sherafatian-Jahromi, R. (2015). Financial development and income inequality: is there any financial Kuznets curve in Iran?. Social Indicators Research, 124(2), 357-382.


• Younsi, M., & Bechtini, M. (2020). Economic growth, financial development, and income inequality in BRICS countries: does Kuznets’ inverted U-shaped curve exist?. Journal of the Knowledge Economy, 11(2), 721-742.