برآورد نابرابری درآمد و فقر شهری و روستایی استان هرمزگان در مقایسه با کل کشور

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

حسین حیدری ¹ , اسمعیل ابونوری ² , احمد جعفری صمیمی ³ , یونس نادمی ⁴

1 - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 - استاد اقتصادسنجی و آمار اجتماعی، گروه اقتصاد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
3 - استاد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
4 - استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه آیت الله بروجردی، گلستان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/11/20 تاریخ پذیرش : 1400/03/13 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: ایران, D31, R20, استان هرمزگان, شکاف فقر, تحلیل واریانس, طبقه‌بندی JEL: C10 C55, . واژگان کلیدی: ضریب جینی,

چکیده مقاله :

در این مقاله روند فقر و نابرابری در استان هرمزگان و کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی طی دوره زمانی 1363-1398 برآورد شده است. برای این منظور، از ریزداده‌های طرح درآمد- هزینه منتشره سالانه در مرکز آمار ایران استفاده و شاخص ضریب جینی به صورت ناپارامتریک، خط فقر و سپس شکاف فقر به دست آمده است. سپس، برای مقایسه نابرابری و هم‌چنین، فقر بین مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان با مناطق شهری و روستایی کل کشور از 6 الگوی رگرسیونی تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داده است که فقر و نابرابری در مناطق شهری استان هرمزگان از فقر و نابرابری در مناطق روستایی استان کم‌تر بوده است. فقر در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به ترتیب از فقر در مناطق شهری و روستایی کشور بیش‌تر بوده است؛ در حالی که نابرابری در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به طور معنادار به ترتیب از مناطق شهری و روستایی کشور کم‌تر بوده است.

چکیده انگلیسی:

In this paper we have estimated the urban and rural poverty and inequality trends for the important Hormozgan province and for the country as a whole concerning the period 1984-2019.  Doing so, we have used the micro income-expenditure survey data published annually by the Statistical Center of Iran and estimated the non-parametric Gini coefficient, poverty line and then poverty gaps. Then, in order to compare the urban and rural poverty as well as inequality levels regarding Hormozgan with that of the country as a whole, we have used 6 simple regression ANOVA models.  The results indicate that the urban poverty and inequality levels have been significantly lower than that of in the rural areas. Poverty in Hormozgan urban and rural areas have been significantly more than urban and rural areas of the country as a whole, respectively.  However, the Inequality in Hormozgan urban and rural areas have significantly less than those in the country as a whole, respectively.

منابع و مأخذ:

• ابونوری، اسمعیل (1376). اثر شاخص­های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 51(2): 31-1.


• ابونوری، اسمعیل، اسناوندی، اسماعیل (1384). برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص­های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریزداده‌ها در ایران، تحقیقات اقتصادی، 71: 210-171.


• ابونوری، اسمعیل، خوشکار، آرش (1385). اثر شاخص­های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد در ایران، مطالعه بین استانی، مجله تحقیقات اقتصادی، 77: 95-65.


• ابونوری، اسمعیل، عباسی قادی، رضا (1386). برآورد اثر رشد اقتصادی بر فقر در ایران، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 9(30): 52-23.


• اشرفی­پور, محمدعلی (1391). اثرات توسعه مالی بر فقر و نابرابری درآمدی در ایران، اولین همایش منطقه­ای پژوهش­ها و راه­کارهای نوین در حسابداری و مدیریت، تنکابن مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شفق تنکابن.


• جعفری صمیمی، احمد (1371). اقتصاد بخش عمومی، انتشارات سمت، تهران.


• خالصی، گلنار، پیرایی، خسرو (1395). بررسی رابطه رشد اقتصادی و نابرابری درآمدی بین استان‌های ایران، پژوهش‌های اقتصادی، 16(2): 171-155.


• راغفر، حسین، باباپور، میترا، یزدان‌پناه، محدثه. (1394). بررسی رابطه رشد اقتصادی با فقر و نابرابری در ایران طی برنامه های اول تا چهارم توسعه، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 4(16): 79-59.


• صادقی، حسین. داودی، آزاده (1390). آثار مخارج دولت بر فقر روستایی در ایران، پژوهش و سیاست‌های اقتصادی، 19(58): 126-107.


• طیبی، سیدکمیل، یاسر عباسلو، بیاری، لیلی (1387). عوامل تعیین­کننده نابرابری اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی با تأکید بر نقش اقتصاد اسلامی، همایش اقتصاد اسلامی و توسعه، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی.


• عربی، مصطفی، خداپرست مشهدی، مهدی (1393). مقایسة معیارهای رفاه اجتماعی، توزیع درآمد و فقر خانوارهای روستایی استان خراسان شمالی و کشور طی سال‌های 1390-1384، راهبردهای توسعه روستایی، 1(2): 50-35.


• فرهمند، شکوفه، طیبی، سیدکمیل، کریمی، محسن. (1392). اثر تولید و رشد بخشی بر فقر و رفاه اجتماعی در استان‌های ایران (86-1379)، جامعه شناسی کاربردی، 24(2): 142-127.


• فطرس، محمدحسن. شهبازی، فاطمه. (1395)، بررسی فقر و نابرابری در مناطق روستایی ایران دوره زمانی 93-1363، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 8(2): 155-133.


• گلی، یونس، محمودیان، یعقوب، تیاترج، علی، گلی، یحیی (1397)، مقایسه و اندازه گیری نابرابری رفاهی از نظر اسلام و اقتصاد متعارف، مطالعات اقتصاد اسلامی، 10(2): 29-7.


• مرکز آمار ایران، آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی، سال­های مختلف.


• محمدزاده، یوسف، تقی­زاده، نرگس، نظریان، علمناز (1396)، نابرابری درآمد، فقر و سلامت عمومی، پیاورد سلامت، 11(2): 234-220.


• نخجوانی، سیداحمد (1384)، فقر در خانوارهای ایرانی، رفاه اجتماعی، 4(17): 26-1.


• Breau, S. (2015). Rising inequality in Canada: A regional perspective, Applied Geography, 61: 58-69.


• Chen, Sh., & Ravallion, M. (2007). Absolute poverty measures for the developing world (1981-2004), World Bank policy research working paper 4211.


• Cuaresma, J.C., Loichinger, E. and G. Vincelette (2016). Aging and income convergence in Europe: A survey of the literature and insights from a demographic projection exercise, Economic Systems, 10(1): 4-17.


• De silva, I. (2013). Endowments Versus Returns: Counterfactual Quintile Decomposition of Urban-Rural Inequality in Sri Lanka. Review of Urban & Regional Development Studies, 25: 47-60.


• Herrera, J. A. C. (2017). Inequality as determinant of the persistence of poverty, from the edited volume poverty, inequality and policy, DOI: 10.5772/intechopen.69181.


• Kakwani, N.; Son, H. and Khandker, S. (2004); Pro-poor growth: Concept and Measurement with Country Case Studies, United Nations Development Program International Poverty. Working Paper number1.


• Neaime, S. Gaysset, I. (2018). Financial inclusion and stability in MENA: Evidence from poverty and inequality, Finance Research Letters, 24(3): 230-237.


• Pede, Valerien O.; Adam H. Sparks and Justin D. McKniley (2012), Regional income inequality and economic growth: A spatial econometrics analysis for provinces in the Philippines; 56th AARES Annual Conference.


• Santos Pereira, D. Marques, A. C. Fuinhas, J. A. (2019). Are renewables affecting income distribution and increasing the risk of household poverty? Energy, 170(1): 791-803.


• Yue, W., Zhang, Y.; Ye, X.; Cheng, Y. and M.R. Leipnik, (2014). Dynamics of Multi- Scale Intra-Provincial Regional Inequality in Zhejiang, China, Sustainability, l6 (9): 5763-5784.