تعامل ریسک سیستماتیک با بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

سعید دهقان خاوری ¹ , سید حسین میر جلیلی ²

1 - استادیار و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه میبد، یزد، ایران
2 - دانشیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/07/25 تاریخ پذیرش : 1398/09/28 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: بورس اوراق بهادار تهران, بازده سهام, داده‌های پانل, ریسک سیستماتیک, گشتاورهای تعمیم یافته,

چکیده مقاله :

یکی از عوامل تعیین کننده بازدهی سهام شرکت ها، آگاهی از میزان ریسک شرکت ها، به ویژه ریسک سیستماتیک است. ریسک سیستماتیک با تأثیرگذاری بر میزان سودآوری و بازدهی بنگاه نقش مهمی را در تصمیم گیری های مالی ایفا می کند. پژوهش حاضر درصدد بررسی این موضوع با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته در چارچوب داده‌های پانل شرکت‌ های منتخب است. انتخاب این روش برای اولین بار در این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که بازده سهام با وقفه، می تواند به عنوان عامل توضیح دهنده ای در کنار دیگر عوامل قرار گیرد. با تصریح مدل، شناخت اثر دیگر عوامل نیز دقیق تر و بدون تورش خواهد بود. همچنین به منظور رفع تورش ناشی از درون‌زایی متغیرهای توضیحی، تمام متغیرهای رگرسیونی حتی با وقفه، به‌عنوان متغیر ابزاری وارد مدل می شوند. متغیرهای توضیحی نیز جهت جلوگیری از ایجاد خودهمبستگی بین شاخص ها و کاهش دقت نتایج، از هر گروه نسبت های شاخص ها، یک نماینده در مدل وجود داشته باشد. نتیجه پژوهش، نشان دهنده رابطه معنی دار میان بازده سهام و بازده سهام با وقفه است که موید کارآیی روش مذکور در تصریح مدل و نتایج دقیق تر است. نتایج بدست آمده، همچنین وجود رابطه معکوس بازدهی سهام با شاخص های ریسک سیستماتیک و عدم تقارن اطلاعات و رابطه مستقیم با سود هر سهم و نسبت جریان نقد عملیاتی به دارایی را نشان می دهد. علاوه بر آن میان بازدهی سهام و شاخص های اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار رابطه معنی داری وجود ندارد One of the determinants of return stock is the awareness of the risk level of firms, particularly systematic risk. Systematic risk plays an important role in financial decisions by influencing the profitability and productivity of the firm. The present study tries to investigate the issue by using the generalized moment’s method in the panel data panel of Tehran stock exchange. It is important to choose this method for the first time in this regard that stock return can affect itself and thus stock return would be as a explainationary factor with other ones. Because of model specification, the coefficients will also be more accurate and unbiased. Explanatory variables were selected in such a way that one index from each group to prevent autocorrelation between indices and to reduce the accuracy of the results. The result of this study shows a significant relationship between stock return and lagged stock return that confirms the effectiveness of the method. The results show that the inverse relationship of stock return with systematic risk and information asymmetry and direct relation with the EPS and the of cash flow to the asset ratio. In addition, there is insignificant relation between stock return and firm size and book value to market ratio.

منابع و مأخذ:

1)     احمدی، علی اکبر، محمد اسماعیل رستمی نیا و علیرضا غیبی. (1395). اثر توسعه مالی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب  در حال توسعه و کشورهای توسعه یافتهبا روش گشتاورهای تعمیم یافته. فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 10، شماره 36، پاییز 1395، صفحه 15-32

2)     اخگر محمد امید، ده جانی راضیه.(1394) رابطه بین تجدید ارائه صورتهای مالی و عدم تقارن اطلاعاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه حسابداری مالی . ۷ (۲۸) :۷۹-104.

3)     امیر حسینی، زهرا و قبادی، معصومه. (1389). آزمون توان تبیین مدل شرطی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای کاهشی (CD-CAPM) جهت پیش‌بینی ریسک و نرخ بازده مورد انتظار. مجله مهندسی و مدیریت پرتفوی. شماره پنجم. زمستان 89. صص 88-115.

4)     انصاری، عبدالمهدی، زهرا زارع و نسرین یوسف زاده (1394). بررسی همزمان عوامل موثر بر ساختار سرمایه و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی بهار 1394 شماره 25.

5)     باقرزاده، سعید (1384). تبیین معیارهای جایگزین ریسک سیستماتیک سهام در بورس اوراق بهادار تهران. طرح پژوهشی. پژوهشکده اقتصادی وزارت امور اقتصاد و دارایی. پاییز 1384. تهران.

6)      بخشنده، سالومه (1370). ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ رﯾﺴﮏ و ﺑﺎزده در ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان،. ﭘﺎﯾﺎن. ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ. ارﺷﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ. ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ، ﺗﻬﺮان. : داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

7)     بزرگ اصل، موسی و سید مهدی رضوی(1388)، رابطه بین بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و برخی متغیرهای کلان اقتصادی، فصلنامه مطالعات حسابداری.

8)     بهاری مقدم، فرزاد (1397). بررسی عوامل مؤثر بر بازده سهام با تاکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی در چارچوب داده‌های پانل (مورد بررسی شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی مالی. دانشگاه علم و هنر.

9)     پورحیدری، امید و علی بیات (1389). بررسی سود مندی متغیر های بنیادی و متغیر های مبتنی بر بازار در تبیین بازده سهام. تحقیقات حسابداری سال دوم بهار 1389 شماره 5.

10) حاجیها، زهره و بهاره مرادیان (1393). بررسی تاثیر عدم تقارن اطلاعات و ارزش شرکت بر سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه گذاری  زمستان 1393, دوره  3, شماره  12; صفحه 97تا صفحه 116.

11) خدامی پوراحمد، محمد قدیری، (۱۳۸۹)،"بررسی رابطه‌ی میان اقلام تعهدی و عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پیشرفتهای حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دو، شماره دو، ص ۲۹-۱ .

12) خشنود، سمیرا (1384). بررسی عوامل موثر بر ساختار مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی دانشکده علوم.

13) دموری، داریوش و دهقانی فیروزآبادی، ابولفضل. (1393). «بررسی ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی و سیاست تقسیم سود با بکارگیری مدل لاجیت». راهبرد مدیریت مالی، شماره 4، 21-38.

14) رحیمی, شاه آبادی. (1394). جریان اطلاعات و پیش بینی پذیری بازده سهام. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار, 8(27), 15-33.‎

15) رضایی بلوک آباد، علی. (1379). بررسی تاثیر عوامل B / M واندازه در سود آوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.

16)  زینل همدانی، علی و مجتبی پیرصالحی،(1373)، بررسی ریسک و ارتباط آن  با بازده در بازار بورس اوراق بهادار تهران، نشریه برنامه و توسعه، دوره 2، شماره 9 .

17) ساری، مهناز و محمود همت فر(1395). بررسی تأثیر محدودیت مالی بر بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، ششمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و سومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایشگران مهر اشراق.

18) شایان زینیوند, عبداله, کاردگر, کاظمی, ابوطالب. (1394). بررسی اثرات عدم تقارن و حافظه متغیرهای نرخ ارز و بازده قیمت سهام در ایران. اقتصاد مقداری, 12(2), 23-55.‎

19) شفیع زاده، علی، (1375)، بررسی ارتباط بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت مالی. دانشکده مدیریت. دانشگاه تهران.

20) عمادزاده، محمدکاظم، فاطمه زارعی و آرینه طوروسیان. (1390). شاخص های خرد و کلان مؤثر بر بازده سهام. مجله اقتصادی - ماهنامه بررسی مسائل و سیاست های اقتصادی، شماره های 3 و 4.

21) فاتحی, سامان، ۱۳۹۵، بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر نوسانات بازده غیرمتعارف سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری 2 (1)

22) قائمی، محمد حسین (1379). ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﺎزده ﺳﻬﺎم ﻋﺎدی ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه. در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان. پایان نامه دکتری حسابداری. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. تهران

23) مکیان, سید نظام الدین, رییسی, مهین. (1393). تأثیر حاکمیت شرکتی بر عدم تقارن اطلاعاتی مطالعه موردی: بازار بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار), 14(4), 1-22.

24)  Arora, D., and D. V. Gakhar. (2017). Fama French Three Factor Model: A Study of Nifty Fifty Companies, Proceedings of International Conference on Strategies in Volatile and Uncertain Environment for Emerging Markets, Indian Institute of Technology Delhi, New Delhi.

25)  Baltagi,B., Demetriades, P., Law, S. H, (2008), “Financial Development and Openness: Evidence from panel data”, Journal of Development Economics.

26)  Barron Orie E, Qu Hong(2013)," Information Asymmetry and the Ex Ante Impact of Public Disclosure Quality on Price Efficiency and the Cost of Capital: Evidence from a Laboratory Market" Forensic, Working Paper Series37, pp.1-57.

27)  Buehlmaier, M. M., and T. Whited. (2017), Are Financial Constraints Priced? Evidence from Textual Analysis, Simon School Working Paper.

28)  Chang, C., Lee, Alice, C., & Lee, C, F. (2009). "Determinants of Capital Structure Choice: A Structural Equation Modeling Approach". The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, 197–213.

29)  Chau-Chen Yang, Chyi Lin Lee, Anthony Yanxiang Gu and Yen-Wen Lee (2009). Co-determination of capital structure and stock returns--A LISREL approach: An empirical test of Taiwan stock markets, The Quarterly Review of Economics and Finance 50(2):222-233 · May 2010

30)  Chaudhary, P. (2017). Testing OF Three Factor Fama-French Model for Indian and US Stock Market, Journal of Commerce & Accounting Research 6(2): 1-8.

31)  Dongmin ,Tusheng Xiao, Shasha Liu, (2011),"Asymmetric information, firm investment and stock prices ", China Finance Review International, PP.6-33.

32)  Fama, F .Eugene & French, Kenneth .R: Size & Book-to-Market Factors in Earnings and Returns, 1995.

33)  Fama, F. Eugene & French, Kenneth R: The cross-section of expected stock returns. Journal of Finance- June 1992.

34)  Gao Wenlian et al(2012)" Information Asymmetry and Capital Structure Around the World", Financial Management Association Meeting, January 2012, PP.1-43.

35)  Li, G. (2016). Growth options, dividend payout ratios and stock returns. Studies in Economics and Finance. 33(4): 638 – 659.

36)  Kanagaretnam, K., Lobo, G. J., & Whalen, D. J. (2007) Does Good Corporate Governance Reduce Information Asymmetry Around Quarterly Earnings Announcements; Journal of Accounting and Public Policy, 26(4): 497–522.

37)  Mishkin.  F  (2015)  The  Economics  of  Money,  Banking  and  Financial Markets (11th Edition).

38)  Mosavi Zadeh, M. (2014). Factors affecting stock returns after the initial release in Tehran Stock Exchange by aggregate looking to variables and emphasis on Fama and French Three-Factor Model. Master Thesis. Shahrood University of Technology. Semnan.

39)  Safdar, R. & Yan, C. (2016). Information risk, stock returns, and the cost of capital in China. China Finance Review International. 6(1): 77 - 95.

 

 

یادداشت‌ها