تحلیل تاثیر گسترش مالی و تجاری بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

عباسعلی ابونوری ¹ , مهدیس خواجه زاده ²

1 - دانشیار دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/01/24 تاریخ پذیرش : 1399/03/25 تاریخ انتشار : 1399/05/15

کلید واژه: رشد اقتصادی, C23, گسترش مالی, گسترش تجاری, عمق مالی, پانل دیتا. طبقه بندی JEL: F43,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تاثیر بهبود بخش مالی و آزادسازی تجاری به صورت هم زمان بر رشد اقتصادی در کشورهای صادر کننده نفت عضو اوپک است. نمونه آماری متشکل از 11 کشور عضو اوپک ( ایران، عراق، لیبی، الجزایر، آنگولا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، نیجریه، اکوادر، کویت، ونزوئلا ) طی سالهای 2017-1995 است. گسترش مالی با سه متغیر عمق مالی، اعطای تسهیلات بانکی به بخش دولتی و اعطای تسهیلات بانکی به بخش خصوصی اندازه گیری و طبق یافته‌ها، ضریب عمق مالی بر رشد اقتصادی 67/0- ،ضریب اعطای تسهیلات بانکی بر بخش دولتی 99/0- و ضریب اعطای تسهیلات بانکی بر بخش خصوصی 28/1 درصد بر رشد اقتصادی تاثیر گذار می باشند. گسترش تجارت در کشورهای عضو اوپک برابر 1/0- بر رشد اقتصادی دارای آثار اندکی است. گسترش مالی بر رشد اقتصادی تنها در مورد اعطای تسهیلات بانکی به بخش خصوصی مثبت و معنادار است.

منابع و مأخذ:

1)     آرمن،سیدعزیز،تبعهایزدی،امینوفاطمهحسین پور،(1387) ، "مثلثتوسعهمالی،رشداقتصادیوتجارتخارجیدرایران"، فصلنامهاقتصادمقداری،دوره5،شماره3.

2)     ابراهیمی، علیرضا،(1391)،"بررسی رابطه گسترش توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.

3)     اخبازی ، محمد ،(1385)، "مروری بر وضعیت ژرفای مالی ایران" روند ، سال شانزدهم ، شماره 48 .

4)     امیدی، نسرین ،(1390)،"تورم، توسعه مالی و رشد با رویکرد داده های ترکیبی در کشورهای منتخب" ،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

5)     بروکس ، جان و رابرت ایوانز ،(1381)،" سیاست های اقتصاد کلان" ، ترجمه عبداله جیروند ، تهران ، انتشارات مهربان

6)      تقوی ، مهدی و حسین امیری ،(1390)،"توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منا با استفاده از روش پانل پویا GMM"، دانش مالی ، شماره10.

7)     جعفری صمیمی، احمد، فرهنگ، صفر، رستم زاده، مهدی، محمدزاده، مهدی،( 1388)،"تاثیر توسعه مالی و آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی در ایران"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره چهارم.

8)     حسینی سیده مریم،کریم زاده سعید دانی، بختیاری،صادق،(1397)، ارتباط بین توسعه مالی، رشد اقتصادی و مصرف انرژی در منتخبی از کشور های در حال توسعه، فصلنامه اقتصاد مالی،شماره 45، سال 12.

9)     راستی،محمد ،(1387)، "آثارتوسعهتجارتبرتوسعهمالیدراقتصادایران"،فصلنامهبررسیهایبازرگانی ،شماره3.

10) راستی ، محمد ، (1388)،"بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران" ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

11) رضایی، محسن،(1397)،ارزیابی علل و پیامد های عمده بحران اقتصاد ایران،فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 42 سال 12.

12) رهنما رودپشتی ،فریدون ،تقوی ، مهدی،وشاهوردیانی شادی (1392)، تعمیق مالی و توسعه مالی ، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بها دار ، سال ششم ،شماره 17 ص. 15-29.

13) زروکی، شهریار ، موتمنی ،مانی و فاطمه نریمانی کناری (1394) تاثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی استان ها کاربرد رده بندی تلفیقی و روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی ، فصلنامه سیاستگذاری پیشرفته اقتصادی ، دانشگاه الزهراء سال سوم شماره 8 ، ص 33-62 .

14) شایسته اصل، مهدی،(1391)،"بررسی رابطه توسعه بازارهای مالی در کشورهای منتخب با تاکید بر بحران مالی اخیر" ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.

15) شیرمرد، روح الله، (1392)،"بررسی اثرات آزادسازی مالی و تجاری بر توسعه مالی گروهی از کشورهای عضو اوپک" ،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

16)  فلیحی ، نعمت ، بخارایی ، ریحانه (1396) ، بررسی اثر عمق مالی بر رشد اقتصاد ی در ایران ، فصلنامه اقتصاد مالی ،شماره 38 سال 11.

17) محمدی ،تیمور، ناظمان ،حمید و یونس خداپرست پیر سرایی (1393) ، بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی ، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی ، مقایسه موردی دو کشور نفتی ایران و نر وژ ، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران ، سال سوم شماره 10 ، ص 151-178 .

18) معروف ، ناهید ، (1392)،" بررسی اثر توسعه انسانی ، مالی و تجاری بر رشد اقتصادی" ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.

19) نیکپور،ساغر، بهمنی،مجتبی، جلالی،عبدلمجید جلالی،نجاتی مهدی،(1398)،بررسی همگرایی مالی ایران و کشورهای عضو اوپک، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 46،سال 13.

20)   Adusei, Michael (2014), Dose Economic Growth Promote Financial Development? Research Applied Economics, Vol,6, No.2,pp.209-220.

21)   Baltagi, B. (2002). Econometric Analysis of Panel Data.Torento: John Wiley & Sons, Inc.

22)   Greenway, D. M, Wright, W,  P, (2002). Trade liberalization and growth in development countries, Journal of Development Economics, 67: 229-244

23)   Hajer, K.  ،Najeh K. (2010), Financial Openness, Institutions, Financial Development and Economic Growth: Empirical Evidence from the MENA Region, Journal of Monetary Economics

24)   Kaya, I. Konstantin, L. M.M. (2011). To liberalize or not to liberalize: political and economic determinates of financial liberalization, emerging markets review 13 (2012) 78-99.

25)   Kabir,M. H. (2011), Financial development and economic growth: New evidence from panel data, The Quarterly Review of Economics and Finance.

26)   Shaw, E.(1973). Financial Deepening in Economic Development. New York: Oxford University. Press.

 

یادداشت‌ها