بررسی اثر تکانه‌های قیمت نفت برعملکرد بازار سهام ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
شبنم زین الدینی
1
(کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و کار افرینی، دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران)
محمد شریف کریمی
2
(استادیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد و کار افرینی،دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران)
آزاد خانزادی
3
(استادیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد و کار افرینی،دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران)
کلید واژه: قیمت نفت, متغیرهای کلان اقتصادی, بازدهی شاخص کل قیمت سهام, رگرسیون چندکی,
چکیده مقاله :
رابطه بین تغییرات قیمت واقعی نفت و بازده سهام به عنوان تعامل بین بازارهای مالی حائز اهمیت فراوان می‌‌باشد. هدف این پژوهشبررسیآثار متغیرهای نرخ ارز، نرخ بهره ، نرخ تورم و شاخص تولیدات صنعتی بر شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار تهران در دوره 1367 تا 1396 به صورت سالانه است. این رابطه با روش رگرسیون چندکی بین بازده شاخص سهام و متغیرهای کلان اقتصادی ارزیابی شده است. طبق نتایج تغییر نرخ بهره تأثیری منفی بر بازده شاخص سهام داشته و قیمت نفت، شاخص تولیدات صنعتی و نرخ ارز دارای تأثیر مثبت بر بازدهی این شاخص است. نرخ تورم تأثیر معناداری بر بازدهی این شاخص نداشته است. با اجرای باز نمونه‌گیری (بوت استرپ)، نتایج رگرسیون چندکی تأیید شد. This paper aims to investigate the relationship between the changes in real oil prices and stock returns. Besides, in this study, the effect of four other macro-economic variables consisting of the inflation rate, exchange rate, interest rate, and industrial production as effective variables on the Tehran stock exchange total price index have been investigated. For this purpose, the annular data from 1988 till 2017 were used. Using the quantile regression method, the relationship between stock index return and macro-economic variables has been evaluated. The results show that the change of interest rate has an insignificant influence on the stock index return and oil price, industrial production, and the exchange rate has a significant effect. On the other hand, the inflation rate does not have significant influence on this index return. In addition, the Bootstrap re-sampling confirmed the result of the quantile regression.
1) ابراهیمی، مهرزاد. 1398. «بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازار سهام ایران بااستفادهازالگوریتمهایدادهکاوی». فصلنامه اقتصاد مالی شماره 49، صص 238-309
2) الزامی، محمدرضا. 1384.«آسیب شناسی تحولات قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی». صص 1-17
3) بامنی‌مقدم، محمد و علیرضا خوش‌گویان فرد. 1383. «کاربرد رگرسیون چندک در شناسایی شکل توزیع رفاه مورد انتظار جوانان». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی 15، صص 43-56
4) پایتختی اسکویی، سید علی و شافعی، احسان. 1393. بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر تغییرات شاخص قیمت سهام در ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 43، صفحات 205-299
5) پدرام، مهدی؛ میر‌حسین موسوی و سحر عباسی عقدا. 1395. «اثرات نامتقارن نرخ بهره بر شاخص قیمت سهام ایران». فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری 4، صص 162-171
6) پورعبادالهان کویچ، محسن؛ حسین اصغرپور و حمید ذوالقدر. 1393. «بررسی رابطه بین قیمت سهام و نرخ ارز در کشورهای صادرکننده نفت: رویکرد هم انباشتگی» فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س) 5، صفص 61 - 86
7) حسن‌زاده، علی و مهران کیانوند. 1393. «اثر شوک‌های متقارن و نامتقارن نفتی بر شاخص کل قیمتی در بازار بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه اقتصاد پولی، مالی، 8 ، صص30-60
8) خطیب سمنانی، محمد علی؛ معصومه شجاعی و مسعود غیاثی خسروشاهی. 1393. «بررسی اثر نوسانات قیمت نفت خام بر شاخص بازدهی بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه اقتصاد مالی 29، صص 89-114
9) دودکانلوی میلان، جبرئیل؛ سید کمال صادقی و محمد علی متفکر آزاد. 1397. تأثیر ساختار سنی جمعیت و نرخ پس‌انداز بر رشد اقتصادی ایران: با رویکرد رگرسیون چندک، فصلنامه اقتصاد کاربردی 27، صص 1-12
10) سجادی، سید حسین؛ حسن فرازمند و هاشم علی صوفی. 1389. «بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص بازده نقدی سهام در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه اقتصاد مالی 39، صص 124-150
11) شاکری، عباس. 1387. نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد کلان، پارس نویسا.
12) صمدی، سعید و عذرا بیانی. 1390. «بررسی ارتباط متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه اقتصاد مالی 16، صص 92-110
13) صمدی، سعید؛ زهرا شیروانی مفرد و مهتاب داورزاده. 1386. «بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا». فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، 2،صص 51-21
14) فتاحی، شهرام؛ محمد مرادی و عباسپور، سحر. 1391. «اثر باز بودن اقتصاد بر روی تورم با استفاده از رگرسیون چندک». فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی6 ، صص 81-108
15) فدائی‌نژاد، محمد اسماعیل و رضا فراهانی. 1396. «اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه اقتصاد مالی 39، صص 1تا 25
16) فطرس، محمد‌حسن و مریم هوشیدری. 1395. «بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر نوسانات بازدهی بورس اوراق بهادار تهران رویکرد GARCH چند متغیره». پژوهشنامه اقتصادی انرژی ایران 18، صص 147-177
17) کشاورز‌حداد، غلامرضا و سید‌حسن معنوی. 1387. «تعامل بازار سهام و ارز در ایران با تأکید بر تأثیر تکانه‌های نفتی». فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران 37، صص 147-169
18) کریم‌زاده، مصطفی. 1385. «فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران». 26، صص 41-54
19) میر‌هاشمی دهنوی، سید محمد. 1394. «آثار نامتقارن شوک های قیمت نفت بر بازار سهام: مطالعه موردی کشورهای صادرکننده نفت». فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی 11، صص 85-108
20) نجار‌زاده، رضا؛ مجید آقایی‌خوانابی و محمد رضایی‌پور. 1388. «بررسی تأثیر نوسانات شوک‌های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری». فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 1، صص 147-175
21) Aloui, C., & Jammazi, R. 2009. The effects of crude oil shocks on stock market shifts behaviour: A regime switching approach. Energy Economics, 31, 789–799.
22) Aloui, C., Nguyen, D. K., & Njeh, H. 2012. Assessing the impacts of oil price fluctuations on stock returns in emerging markets. Economic Modelling, 29(6), 2686–2695. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.08.010
23) Bagirov, M., & Mateus, C. 2019. Oil prices, stock markets and firm performance: Evidence from Europe. International Review of Economics and Finance.
24) Basher, S. A., & Sadorsky, P. 2006. Oil price risk and emerging stock markets Syed. Global Finance Journal, 17, 224–251.
25) Barrow, R., 1984, “Macroeconomics”, Wiley, New York
26) Broadstock, D., & Filis, G. 2014. Oil price shocks and stock market returns: New evidence from the United States and China. Int. Fin. Markets, Inst. and Money, 33, 417–433.
27) CAPORALE, G. M., ALI, F. M., & SPAGNOLO, N. 2015. Oil price uncertainty and sectoral stock returns in China: A time-varying approach. China Economic Review, 34, 311–321.
28) Davino, C., Furno, M., & Vistocco, D. 2014. Quantile regression: theory and applications. John Wiley & Sons.
29) Filis, G., Degiannakis, S., & Department, C. F. 2011. Dynamic correlation between stock market and oil prices: The case of oil-importing and oil-exporting countries George. International Review of Financial Analysis Dynamic, 20, 152–164.
30) Furno, M., Vistocco, D., & Department. 2018. Quantile Regression Estimation and Simulation. John Wiley & Sons Ltd. Retrieved from http://www.wiley.com/go/permissions.
31) Hallock, K. F., Madalozzo, R., & Reck, C. G. 2010. CEO Pay-For-Performance Heterogeneity Using Quantile Regression. The Financial Review, 45, 1–19.
32) Hamilton, J. D. 1983. Oil and the Macroeconomy since World War II. Journal of Political Economy, 91(2), 228–248. https://doi.org/10.1086/261140
33) hilde c . Bjornland. 2008. oil price shocks and stock market booms in an oil exporting country. Working Papers Fra Norges Bank Kan Bestilles.
34) Humpe, A., & Macmillan, P. 2007. humpe2007.pdf. CENTRE FOR DYNAMIC MACROECONOMIC ANALYSIS WORKING PAPER SERIES CDMA07/20.
35) Jones, D.W., Leiby, P.N., Paik, I.K., 2004, “Oil price shocks and the macroeconomy: what has been learned since 1996”, The Energy Journal, Vol. 25, No. 2, pp. 1–32.
36) Koutsomanoli-Filippakia, A., & Mamatzakis, E. 2009. Risk in the EU banking industry and efficiency under quantile analysis, 1–30.
37) Lee, C. C., & Zeng, J. H. 2011. The impact of oil price shocks on stock market activities: Asymmetric effect with quantile regression. Mathematics and Computers in Simulation, 81(9), 1910–1920. https://doi.org/10.1016/j.matcom.2011.03.004
38) Mata, J., & Jose A.F. Machado. 1996. Firm start-up size: A conditional quantile approach Jose. European Economic Review, 40, 1305–1323.
39) McMillen, D. P. 2013. Quantile Regression for Spatial Data. SpringerBriefs in Regional Science. Retrieved from DOI 10.1007/978-3-642-31815-3
40) Moya-Martíneza, Roman Ferrer-Lape˜nab, & Escribano-Sotos, F. 2015. Interest rate changes and stock returns in Spain: A wavelet analysis. BRQ Business Research Quarterly, 18, 95–110.
41) Roger Koenker; Gilbert Bassett, Jr. 1978. Econometrica Is Currently Published by The Econometric Society., 46, 33–50. Retrieved from http://links.jstor.org/sici?sici=0012-9682%28197801%2946%3A1%3C33%3ARQ%3E2.0.CO%3B2-J %0A
42) Sadorsky, P., & Schulich. 2003. The macroeconomic determinants of technology stock price volatility. Review of Financial Economics 12, 12, 191–205.
43) Soyemi, K. A., Akingunola, R. O.-O., & Ogebe, J. 2017. Effects of oil price shock on stock returns of energy firms in Nigeria. Kasetsart Journal of Social Sciences, 1–8.
44) Tong, H., Kumar, T. K., & Huang, Y. 2011.'' Developing_Econometrics.''
یادداشت‌ها