بررسی همگرایی بهره‌وری و توسعه مالی در صنایع کارخانه‌ای ایران ( رهیافت همگرایی سیگما)
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیمحدثه سلیمانی 1 , حسن طایی 2 , تیمور محمدی 3
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد مالی- سنجی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 - عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 - - عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
کلید واژه: O47, D21, واژه‌های کلیدی: رشد اقتصادی, بهره‌وری جزئی, بهره‌وری کل عوامل تولید, TFP, شاخص دیویژیا, همگرایی سیگما, توسعه مالی. طبقه بندی JEL : J24,
چکیده مقاله :
سیاست‌گذاری برای گسترش صنایع کارخانه‌ای، یکی از مهم‌ترین ارکان سیاست‌گذاری‌های توسعه صنعتی کشور محسوب می‌شود؛ چراکه کشور در راستای توسعه صنعتی و افزایش بهره‌وری، به توسعه مالی و در نتیجه رشد اقتصادی خواهد رسید. به عبارت دیگر شاخص‌های توسعه مالی بر شاخص‌های بهره‌وری و تجمیع سرمایه اثر می‌گذارد و نتیجه رشد اقتصادی را متاثر می‌سازد. در این میان سوال اساسی چگونگی تحقق بهره‌وری در صنایع گوناگون است و اینکه آیا بهره‌وری در بین فعالیت‌های صنعتی به سوی همگرایی پیش می‌رود؟ سوال اصلی این مطالعه این است که آیا شکاف بین سطوح بهره‌وری کل عوامل تولید، بهره‌وری سرمایه و نیروی کار در میان صنایع کارخانه‌ای ایران عاملی تعیین‌کننده برای همگرایی سیگما است یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا پیشرفت یک صنعت کارخانه‌ای خاص عاملی در جهت پیشرفت سایر صنایع کارخانه‌ای، توسعه مالی و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی خواهد بود یا خیر؟ در این مطالعه بهره‌وری جزئی سرمایه و نیروی کار به صورت نسبت تولید به نهاده مورد نظر و بهره‌وری کل عوامل تولید با شاخص دیویژیا اندازه‌گیری شده و رابطه بین آنها و همگرایی سیگما در میان صنایع کارخانه‌ای ایران طی سال‌های 1386-1373مورد بررسی قرار گرفته است. برای پاسخ‌گویی به این سوال در صدد آزمون این فرضیه هستیم که متوسط پراکندگی سطوح بهره‌وری کل عوامل تولید، موجودی سرمایه و نیروی کار در صنایع کارخانه‌ای ایران از میانگین آنها در کل صنایع در حال کاهش است و با استفاده از داده‌های تابلویی به آزمون فرضیه همگرایی سیگما پرداخته شده است. نتایج آزمون‌ها نشان می‌دهد در میان صنایع کارخانه‌ای ایران شواهدی دال بر همگرایی سیگما وجود ندارد. Abstract Expanding manufacturing industries is considered as one of the most important development policy. In the meantime, productivity variable is in lieu of cumulative index for most of the economic and social variables. As the country's industrial development and increase productivity, financial development and economic growth will be the result. In other words, indicators of financial development and capital accumulation affects the productivity indicators and thus affect economic growth. So, the main question is that how the productivity is reached in various industries or does this productivity go through the industrial activities to convergence. The main question of the debate is that does the split between total productivity levels of production factors, capital and labor force is a determinant factor for financial development and sigma convergence or not? In this debate, partial productivity of capital and labor force is being studied in form of production rate toward desired input, total productivity of production factors is measured by Divisia index and relation between them and sigma convergence among manufacturing industries has been investigated during 1994-2007. To answer this question, we test a hypothesis that the average of dispersion of total productivity level of production factors, capital stock and labor force in manufacturing industries of Iran are reducing from their average in total industries. By means of panel data, sigma convergence hypothesis test was used. The results of tests show that no evidence is seen to prove sigma convergence among manufacturing industries.
فهرست منابع
1) افشاری، زهرا(1389)،همگرایی بهره‌وری نیروی کار بخشی در ایران(آزمون نظریه ی لوئیس)،مجله تحقیقات اقتصادی، شماره91، تابستان، صفحات219-
2) اکبری نعمت الله، رزیتا موید فرد(1383)بررسی همگرایی درآمد سرانه بین استان‌های کشور(یک رهیافت اقتصاد سنجی فضایی)، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره سیزدهم، پاییز، صفحات1-13
3) توکلی،اکبر و آذربایجانی،کریم(1379)، اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در گروه‌های صنایع ایران، مجله ی برنامه و بودجه شماره 52-53.
4) دائی کریم‌زاده سعید، کریم آذربایجانی، محمد جوانمردی(1392) آزمون همگرایی درآمدی در کشورهای در هشت(رهیافت همگرایی سیگما،شاخص‌های تایل و آزمون ریشه واحد در داده‌های تابلویی)، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال سوم، شماره دهم، بهار، صفحات59-72
5) دائی کریم زاده سعید، کریمیان غلامحسین (1392) تحلیل تاثیر سیاست مالی بر همگرایی بهره‌وری نیروی کار،فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی ،شماره نهم، بهار، صفحات 57-72
6) رحمانی تیمور، شهرام شفیعی(1388) بررسی همگرایی بهره‌وری کل عوامل تولید(TFP) بخش صنعت در استان‌های ایران، مجله ی تحقیقات اقتصادی شماره 91، تابستان، صفحات-219
7) زراءنژاد، منصور و بهروز قنادی ( 1384 )، تخمین تابع بهره‌وری نیروی کار در بخش صنایع استان خوزستان، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران ،سال هفتم، شماره 24، پاییز،ص 52-33
8) شاه آبادی ابوالفضل، پریسا فعلی (1391)، تاثیر توسعه مالی بر بهره‌وری کل عوامل در ایران، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره های 23 و 24، زمستان 1389 و بهار 1390،صفحات 111- 133
9) شکیبایی علیرضا، حسن شاه سنایی(1390) بررسی همگرایی اقتصادی و همزمانی چرخه‌های تجاری در گروه شانگهای، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال دوازدهم، شماره سوم، پاییز، صفحات 89-105
10) عسگری علی، حاجی نژاد علی، اصغرپور حسین، محمدزاده پرویز(1383)، بهره‌وری صنایع روستایی در ایران،فصلنامه پژوهشهای اقتصادی،شماره14، زمستان ،صفحات33-56
11) فروغی پور،الهام (1385) بررسی همگرایی سیگما و بتا بین کشورهای عضو اپک طی سال‌های 1970-2004; فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی،شماره 39، تابستان، صفحات 35- 156
12) فلاحی فیروز، بهزاد سلمانی، سیمین کیانی (1390) بررسی همگرایی نوع بتا بین ایران و کشورهای منتخب اسلامی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی( رشد و توسعه پایدار)، سال دوازدهم، شماره چهارم، زمستان، صفحات 171-194
13) قویدل، صالح(1391)،بررسی تحلیلی ساختار و مزیت نسبی صنایع کارخانه‌ای ایران(با تاکید بر رهیافت انتقال سهم (shift-share analysis،فصلنامه اقتصاد توسعه و برنامه ریزی،سال اول، شماره اول،بهار و تابستان،127-144
14) Baumol, W. (1986)." Productivity Growth, Convergence and Welfare: What the Long-Run Data show; American Economic Review”, V .76, PP. 1072-1085
15) De long, B. (1988)." Productivity Growth, Convergence and Welfare: A Comment; American Economic Review”, V.78, PP.1138-1154.
16) Rahmani, Teymur & Eckey, Hans –Fiedrich (2004)-"Testing Regional Convergence in Iran Economy”, Iranian Economic Review Vol9, No.10
17) Romer, D. (2001) Advanced Macroeconomic; McGraw-Hill, New York.Wei, C. (2004) Economic Growth and Convergence Across Canada; M. A. (Economic) Thesis, Simon Fraser University.
18) Barro, R. J., Salai-Martin, x. (1991) Convergence Across States and Regions; Brookings Papers on Economic Activity, V.2, PP.107-158.
19) Barro, R. J., & Sala i – Martin. X., (1995), Technological Diffusion, Convergence, and Growth, Nber Working Paper, No5151
20) Chen, K. H.C. Wangh, Y.X Zheng (1988), Productivity change in Chinese industry 1953-85, journal of Comparative Economics, 12, pp 570-91
21) Krueger, A. & B. Tancer. (1982). Growth of Factor Productivity in, Turkish -Manufacturing Industries. Journal of Development Economics II (3): 307- 325.
22) Liu, Y., C. Beng & L. Wenzhi. (1998). Education, Experience and Productivity of Labor in China's Township and Village Enterprises: The Case of Jiangsu Province. China Economic Review, 9 (1): 47- 58.
23) Tadesse, S. (2005). Financial development and technology. William Davidson Institute Working Papers Series WP879, Working Paper Number 749.
24) Agnieszka Gehringer (2013). Financial Liberalization, Financial Development and Productivity Growth – An Overview, NO 46
25) Sylviane Guillaumont Jeanneney, Ping Hua, and Zhicheng Liang (2006), Financial Development, Economic Efficiency, and Productivity Growth: Evidence from China, The Developing Economies, XLIV-1 27–52
26) ROSS LEVINE, Financial Development and economic Growth: Views and Agenda, Journal of Economic Literature. Vol. XXXV (June 1997), pp. 688–726
27) Vogel sang, T. J. (1998) Trend Function Hypotheses Testing in the Presence of Serial Correlation; Econometrics, V.66, PP.123-148.
یادداشت‌ها