بررسی ساختار ریسک بخش کشاورزی بر اساس بهینه‌یابی ترکیب اعطای تسهیلات در بخش‌های مختلف اقتصادی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیاسعد اله رضایی 1 , نادر حکیمی پور 2 , احمد نریمانی 3 , منصوره یزدان خواه 4
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه رازی
2 - استادیار و عضو هیات علمی پژوهشکده آمار
3 - کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
4 - دانشجوی دکتری اقتصاد واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: واژه‌های کلیدی: بخش کشاورزی, ریسک, سبد دارایی بانک, مدل مارکوئیتز, طبقه بندی JEL : Q0, D80, G110,
چکیده مقاله :
چکیده بانک‌ها نیز مانند سایر اشخاص، به دنبال بهینه کردن تخصیص منابع خود با توجه به دو معیار اصلی بازدهی و ریسک ناشی از آن می‌باشند. بنابراین برای بهینه‌سازی تخصیص منابع بانک‌ها، می‌توان تسهیلات اعطایی بانک‌ها به فعالیت‌ها و بخش‌های مختلف اقتصادی را به عنوان پرتفوی آن درنظر گرفته و سپس با توجه به ریسک و مخاطره موجود در هر یک از این بخش‌ها، اقدام به بهینه‌سازی آن کنیم. این بخش‌ها، شامل ۸ بخش کلی صنعت و معدن، بازرگانی، خدمات، مسکن، لیزینگ، کشاورزی، ارزی و سایر درنظر گرفته شده‌اند. برای این منظور، از یکی از ابزارهای پرکاربرد در بازار سهام، یعنی مدل مارکوئیتز استفاده خواهیم کرد. لذا در مطالعه حاضر، در چارچوب نظری مدل مارکوئیتز، از الگوی درآمد مورد انتظار- واریانس، برای تعیین پرتفوی بهینه بانک و بررسی عملکرد آن استفاده گردیده تا بتوان به گونه‌ای روشن‌تر، ترکیب بهینه سرمایه‌گذاری بانک در بخش‌های مختلف اقتصادی را مشخص کرد. در نهایت پس از مقایسه میان وزنهای واقعی تسهیلات اعطایی در هر یک از بخش‌ها در سال ۹۲ و وزنهای بهینه در این سال، اختلاف قابل‌توجه میان آن‌ها مشهود است. بر این اساس، بیش‌ترین شکاف و اختلاف میان وزنهای واقعی و مقادیر بهینه در بین بخش‌های اقتصادی مربوط به بخش کشارزی است که با اختلاف ۱۳۴ درصدی همراه است. این رقم نشان‌دهنده ضعف شدید این بخش در بازگردانی تسهیلات دریافتی از بانک‌هاست که همین امر لزوم توجه بیشتر دولت و بانک مرکزی در حمایت از این بخش را نشان می‌دهد.
Abstract Like other financial institutions, banks optimize their resource allocation according to two main criteria risk and return. For this purpose paid loans to different economic activities and sectors can be considered as their portfolio and we can optimize them according to each sectors risk. These sections include 8 general sections: industry and mining, commercial, services, housing, leasing, agriculture, currency and others. For this purpose, we will use the Markowitz model one of the most widely applied tools in stocks market. So In this study, in the theoretical framework of Markowitz model, the expected revenue – variance model was used to determine the optimal portfolio of the bank and its investigation of its function to clearly determine the optimum combination of banks investment in various sectors of economic. Finally, after comparing the actual weights of paid loans at each sections in 1392 and optimal weights in this year, a significant difference between them is evident. Accordingly the maximum gap and difference between the actual weights and optimal values among economic sectors related to agriculture sector with 134 percent difference. This number represents a this sector weakness in refunding the received loans from banks, so that more attention of the government and the central bank is needed.
فهرست منابع
1) جمشیدی، سعید (۱۳۷۳)، تجهیز و تخصیص منابع در بانکداری اسلامی ایران و نحوه بررسی تسهیلات اعطایی، [تهران]: بانک تجارت، اداره آموزش.
2) عرب‌مازار، عباس و خدارحمی (۱۳۷۸)، ویژگی‌های عمده بازارهای مالی، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال ۷، شماره ٢٦.
3) آذر، عادل (۱۳۷۹)، تحقیق در عملیات، تهران: مؤسسه نشر علوم نوین، چاپ اول.
4) اسلامی، حبیب‌ا... و بهمنی، علی (۱۳۸۲)، بهینه‌یابی ترکیب فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در بانک کشاورزی. مجله علوم کشاورزی، جلد ۳۴، شماره ۲.
5) فقیه، مصطفی (۱۳۸۳)، «مدیریت ریسک اعتباری و سیاست‌های آن: نگرش کاربردی»، نشریه بانک و اقتصاد، شماره ۴۶.
6) عسگرزاده، غلامرضا (۱۳۸۵)، مدل‌سازی ریاضی تعیین ترکیب بهینه پرتفوی تسهیلات اعطایی در مؤسسات مالی و اعتباری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق.
7) تهرانی، رضا (۱۳۸۸)، مدیریت مالی، انتشارات نگاه دانش، تهران.
8) زاهدی کیوان، مهدی و خوشبخت، مجید (۱۳۸۸)، «یک روش موثر فازی در تخصیص اعتبارات و تسهیلات بانک توسعه صادرات ایران»، دهمین کنفرانس سیستم‌های هوشمند و فازی ایران، دانشگاه یزد.
9) چارلز، جونز (۱۳۸۹)، مدیریت سرمایه‌گذاری، ترجمه رضا تهرانی و عسگر نوربخش، انتشارات نگاه دانش، تهران.
10) کریمی، فرزانه و زاهدی کیوان، مهدی (۱۳۸۹)، تخصیص بهینه اعتبارات بانکی به متقاضیان در بخش‌های مختلف کشاورزی به کمک منطق فازی، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هجدهم، شماره ۵۶، زمستان ۱۳۸۹، صفحه های ۵۳-۷۲.
11) Markowitz, H. (1952). Portfolio Selection. The Journal of Finance. Vol. 7, PP: 77-91.
12) Markowitz, H. (1991). Portfolio Selection: Efficient Diversification of Investment. John Willy. New York.
13) Elton, E, and Gruber, M. (1995). Modern Portfolio Theory and Investment Analysis. John Wiley and Sons, Inc.
14) Ghodsypour, S. H. & C. O. Brien (1998), "A Decision Support System for Supplier Selection Using an Integrated Analytic Hierarchy Process and linear Programming", International Journal of Production Economics, Vol. 56-57, PP. 199-212.
15) Jao, Y. C. (2001), "Linear Programming and Banking in Hong Kong", Journal of Business Finance and Accounting, Vol. 7, No. 3, PP. 489-500.
16) Callahan, J. C. (2003), "An Introduction to Financial Planning Through Fuzzy Linear Programming", Cost and Management, Vol. 47, No. 1, PP. 7-12.
17) Caplin, D. A. & J. S. H. Kornbluth (2004), "Multi Objective Investments Planning Under Uncertainty", Omega, Vol. 3, No. 4, PP. 423-441
یادداشت‌ها