ارزش‌گذاری اقتصادی سایت‌های تفریحی با استفاده از رویکرد هزینه سفر انفرادی تک‌منظوره؛ مطالعه موردی: سایت دربند تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

رحمان خوش اخلاق ¹ , سید وحید صفایی فرد ² , بهناز ورشوساز ³

1 - استاد گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2 - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1393/01/29 تاریخ پذیرش : 1393/03/24 تاریخ انتشار : 1393/06/15

کلید واژه: ارزش تفریحی, روش هزینه سفر انفرادی, ناحیه دربند, Q26, C24, توزیع دوجمله‌ای منفی طبقه بندی JEL : Q51,

چکیده مقاله :

کالاها و خدماتی که تفرجگاه‌ها در اختیار بشر قرار می‌دهند در زمره‌ی کالاها و خدماتی قرار می‌گیرند که بازار از توانایی لازم برای ارزش‌گذاری آن‌ها برخوردار نیست و باید با استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری غیربازاری این خدمات را ارزش‌گذاری کرد. یکی از روش‌هایی که در چند سال اخیر برای ارزش‌گذاری مکان‌های تفریحی بسیار مورد استفاده محققان اقتصادی قرار گرفته، روش هزینه سفر انفرادی است. هدف از این پژوهش، برآورد ارزش تفریحی سایت "دربند" شهر تهران با استفاده از رویکرد هزینه سفر انفرادی تک‌منظوره است. برای این منظور، تعداد 385 پرسشنامه در داخل سایت میان بازدیدکنندگان توزیع و با استفاده از اطلاعات بدست آمده، تابع تقاضای بازدید از سایت برآورد گردید. با توجه به خصوصیات داده‌ها، استفاده از مدل‌های شمارشی به منظور برآورد تابع تقاضای سفر به دربند مورد استفاده قرار گرفت و از میان توزیع‌های گسسته، توزیع دوجمله‌ای منفی با توجه به مقدار عددی پارامتر پراکندگی در این نمونه انتخاب شد. در نهایت ارزش تفریحی سایت برای مدل‌های مختلف، به ازای هر بار بازدید توسط هر بازدیدکننده در بازه‌ی 617-189 هزار ریال، به ازای هر بازدیدکننده در سال در بازه‌ی 4.031-1.239 میلیون ریال و ارزش تفریحی سالیانه سایت در بازه‌ی 2316-543 میلیارد ریال برای مدل‌های مختلف به دست آمد که نشان‌دهنده‌ی ارزش بالای این تفرجگاه برای بازدیدکنندگان است.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)    احمدیان، م.، مدنی، ش.، خلیلی عراقی، م.، و رهبر، ف.، (1389). برآورد ارزش اقتصادی آبسنگ‌های مرجانی جزیره کیش با توجه به استفاده تفریحی آن‌ها و بهره‌گیری از روش تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان. فصلنامه اقیانوس شناسی. شماره 4، 48-37.

2)    آقاکاظم جوراب‌باف، س. (1389). ارزش‌گذاری پارک جنگلی نمک‌آبرود با استفاده از روش هزینه سفر فردی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

3)    امامی میبدی، ع.، و قاضی، م.، (1387). برآورد ارزش تفریحی پارک ساعی در تهران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (CV). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران. شماره 36، 202-187.

4)    امیرنژاد، ح.، و خلیلیان، ص. (1385). برآورد ارزش تفریحی پارک‌های جنگلی ایران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط: مطالعه موردی پارک جنگلی سی‌سنگان نوشهر، مجله منابع طبیعی ایران. شماره 2، 376-365.

5)    پژویان، ج.، و فلیحی، ن.، (1384). ارزش‌گذاری اقتصادی خدمات تفریحی منابع زیست‌محیطی: مورد تالاب انزلی. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی. شماره 28، 171-147.

6)    شهرداری ناحیه (1) منطقه (1) شهر تهران. مدیریت نظارت و ارائه مشاوره در ساماندهی رود-درّه‌های مشرف به شهرداری ناحیه.

7)    فلاح شمسی، س. ر.، موسوی‌پور، ص.، نجفی، ب.، ابطحی، س. ع.، و مخدوم، م. (1387). برآورد ارزش اقتصادی گردشگری در مراتع پارک ملی کویر ایران. مجله علمی پژوهشی مرتع. شماره 4، 448-436.

8)    مرکز آمار ایران (1391).         http://amar.org.ir/

9)      Alberini, A. and Longo, A. (2006). Combining the travel cost and contingent behavior methods to value cultural heritage sites: evidence from Armenia. Journal of cultural Economics. 30(4), 287-304.

10)   Allen, P., Stevens, T. and Barrett, S. (1981). The effect of variable omission in the travel cost technique. Land Economics. 57, 173-179.

11)   Amoako-Tuffour, J. and Martinez-Espineira, R. (2008). Leisure and the opportunity cost of travel time in recreation demand analysis: a Re-examination. MPRA Paper No. 8573. Available online at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/8573/(accessed Sept 24,2010).

12)   Anderson, D.M. (2010). Estimating the economic value of ice climbing in Hyalite Canyon: an application of travel cost count data models that account for excess zeros. Journal of Environmental Management. 91, 1012-1020.

13)   Backer, G. (1965). A theory of the allocation of time. Economic Journal. 75, 493-517.

14)   Cameron, A. C. and Johansson, P. (1997). Count data regression using series expansions: with applications. Journal of Applied Econometrics, 12, 203-223.

15)   Cameron, A. C. and Trivedi. P. K. (1998). Regression analysis of count data. Cambridge: Cambridge University Press.

16)   Chen, W., Hong ,H., Liu, Y., Zhang, L., Hou, X. & Raymond, M. (2004). Recreation demands and economic value: An application of travel cost method for Xiamen Island. China Economic Review. 15, 398-406.

17)   Clawson, M. & Knetsch, J. (1966). Economics of outdoor recreation. John Hopkins University Press. Washington DC.

18)   Costanza, R., D`Arge, R., De Groot, R., Grasso, M., Hannon, T., Limburg, K., et al. (1997). The value of the world's ecosystem services and natural capital. Nature. 387, 253-260.

19)   Creel, M.D. and Loomis, J.B. (1990). Theoretical and empirical advantages of truncated count estimators for analysis of deer hunting in California. American Journal of Agricultural Economics. 72, 434-441.

20)   Curtis, J. A. (2003). Demand for water-based  leisure activity", Journal of Environmental planning and Management . 46(1), 65-77.

21)   Dewanta, A. S. (2010). Valuation of Mount Merapi National park: a travel cost analysis. Economic Journal of Emerging Markets. 2(1), 77-86.

22)   Earnhart , D. (2003). Do travel cost models value transportation properly?. Transportation Research  Part D. 8, 397-414.

23)   Edwards, P.E.T., Parsons, G.R. and Myers, K.H. (2011). The economic value of viewing migratory shorebirds on the Delware Bay: an application of the single site travel cost model using on-site data. Human Dimensions of Wildlife. 16, 435-444.

24)   Grogger, J.T. and Carson, R.T. (1991). Models for truncated count. Journal of Applied Econometrics. 6(3), 225-238.

25)   Hanely, N. and Spash, C.L. (1993). Cost-Benefit analysis and the environment. Edward Elgar Publishing.

26)   Heberling, M.T. and Templeton, J.J. (2009). Estimating the economic value of national parks with count data models using on-site, secondary data: the case of the great sand dunes national park and preserve. Environmental Management. 43(4), 619-627.

27)   Hotelling, H. (1931). The economics of exhaustible resources. Journal of Political Economy. 39, 137-175.

28)   Kim, S.G., Bowker, J.M., Cho, S., English, D.B.K. and Starbuck, C.M. (2010). Estimating travel cost model: spatial approaches. Agriculture & Applied Economics.

29)   Mitchell, R. C. and Carson, R. T. (1989). Using Surveys to Value Public Goods: the Contingent Valuation Method. Washington DC, Resource for the Future, 484 pages.

30)   Morgan, O.A. and Huth, W.L. (2011). Using revealed and stated preference data to estimate the scope and access benefits associated with Cave Diving. Resource and Energy Economics. 32, 107-118.

31)   Myers, K. h., Parsons, G.R. and Edwards, P.E.T. (2010). Measuring the recreational use value of migratory shorebirds on the Delware Bay. Marine Resource Economics. 25, 247-264.

32)   Pajooyan, J. (1978). The effect of congestion on demand for outdoor recreation: with the empirical analysis of cross country skiing. phd Dissertation, unpublished, U.S. Utah University.

33)   Prayaga, P., Rolfe, J. and Stoeckl, N. (2010). The value of recreational fishing in the great barrier reef, Australia: a Pooled revealed preference and contingent behavior model. Marine Policy. 34, 244-251.

34)   Randall, A. (1994). A difficulty with the travel cost method. Land Economics, 70(1), 88-96.

35)   Shaw, D. (1988). Onsite sample¢s regression: problems of non-negative integers, truncation and endogenous stratification. Journal of Econometrics, 37, 211-223.