برآورد مدل رشد اقتصادی در کشورهای منتخب در حال توسعه: رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

منیره پور علی ¹ (گروه اقتصاد، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران)
یداله رجایی ² (گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران)
محمد دالمن پور ³ (گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/10/16 تاریخ پذیرش : 1401/12/19 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: C23, C33, واژه‌های کلیدی: رشد اقتصادی, پانل دیتا, گشتاورهای تعمیم یافته, کشورهای در حال توسعه. طبقه بندی JEL : O4, .O50,

چکیده مقاله :

چکیده یکی از اهداف اساسی هر جامعه‌ای، رسیدن به رشد اقتصادی همراه با نوسانات کمتر است. در واقع رسیدن به رشد اقتصادی پایدار و ثبات اقتصادی یکی از اهداف اصلی هر کشوری است. چنانچه بستر اقتصادی موجود و چشم‌انداز آینده، حاکی از تثبیت اقتصادی باشد، مسیر رشد سرمایه‌گذاری بلندمدت تقویت شده و در غیر این صورت، سرمایه به بخش‌های خدماتی، معاملاتی و احتکاری متمایل شده و در بلندمدت، کاهش نرخ رشد اقتصادی را به‌همراه خواهد داشت. در این مقاله، تأثیر شاخص‌های کلان اقتصادی (تجارت بین الملل، سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی، تورم و بدهی‌های خارجی) و نهادی (شاخص ترکیبی متشکل از مولفه‌های حق اعتراض و پاسخگویی، ثبات سیاسی بدون خشونت، اثربخشی دولت، حاکمیت قانون، کیفیت مقررات و کنترل فساد) بر رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و در 15 کشور منتخب درحال توسعه طی سال‌های 2006 تا 2019 با روش گشتاورهای تعمیم یافته ( GMM ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج رگرسیونی نشان داد که، در بین متغیرهای کلان اقتصادی، تورم و بدهی‌های خارجی، تأثیر منفی بر رشد اقتصادی داشتند ولی تجارت بین الملل، سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی، تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی داشتند. شاخص ترکیبی عوامل نهادی نیز، تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی داشت.

چکیده انگلیسی:

Abstract One of the basic goals of any society is to achieve economic growth with less ‎fluctuations. In fact, achieving sustainable economic growth and economic stability is one of ‎the main goals of any country. If the existing economic base and the future perspective ‎indicate economic stabilization, the path of long-term investment growth will be strengthened, ‎otherwise, the capital will be inclined to the service, trading and hoarding sectors, and in the ‎long term, it will reduce the economic growth rate. In this article, the effect of macro-‎economic indicators (international trade, human capital, physical capital, inflation and foreign ‎debt) and institutional indicators (combined index consisting of the components of voice and ‎accountability, political stability without violent, government effectiveness, regulatory ‎quality, rule of law and Corruption Control) and corruption control) on economic growth ‎were investigated and analyzed in 15 selected developing countries during the years 2006 to ‎‎2019 with the generalized method of moments (GMM). The regression results showed that, ‎among macroeconomic variables, inflation and foreign debts had a negative effect on ‎economic growth, but international trade, human capital and physical capital had a positive ‎effect on economic growth. The combined index of institutional factors also had a positive ‎effect on economic growth.‎

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• امینی، علیرضا و لطفی پور، مریم. (1393). تحلیل اثرات آزادسازی تجارت خدمات مالی بر بهره‌وری کل عوامل: مطالعه موردی کشورهای منتخب در حال توسعه. فصلنامه اقتصاد مالی، 28، 82-61.


• خوش‌بینی، فرناز. (1394). بررسی تأثیر مدیریت تکنولوژی بر جریان رشد اقتصادی در کشورهای منتخب در حال توسعه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد. تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد.


• زمانیان، غلامرضا، هراتی، جواد و تقی زاده، حجت. (1394). بررسی تأثیر بدهی‌های خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه. مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 10، 224-191.


• شریف آزاده، محمدرضا و حسینی بحرینی، محمد. (1382). تأثیرپذیری سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران از شاخص‌های امنیت اقتصادی (1358-1379). نامه مفید، 38، 192-159.


• عزتی، پرستو. (1395). بررسی رابطه علی بین بدهی‌های خارجی و رشد بخش مالی در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد. تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد.


• علیزاده، محمد، گل خندان، ابوالقاسم. و محمدیان منصور، صاحبه. (1394). تأثیر آستانهای بدهی‌های خارجی بر رشد اقتصادی ایران: الگوی رگرسیون انتقال ملایم (STR). نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 2، 24-1.


• عیسی زاده، سعید و احمدزاده، اکبر (1388)، بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 40، 1-28.


• فلاحی، فیروز، اصغرپور، حسین و احمدیان بهروز، کسری. (1398). بررسی تأثیر بدهی خارجی بر رشد اقتصادی ایران (رهیافت مارکوف-سوئیچینگ). فصلنامه اقتصاد مالی، 46، 216-183.


• قاسمی، عبدالرسول و نظری، صبا. (1395). بررسی نقش تعمیق مالی بر تلاطم اقتصاد کلان. فصلنامه اقتصاد مالی، 35، 44-27.


• مبارک، اصغر، هژبر کیانی، کامبیز، معمارنژاد، عباس و پیکارجو، کامبیز. (1397). مطالعه تاثیر کیفیت نهادی و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 23، 117-146.


• محمودی، مقداد، دامن کشیده، مرجان و نصابیان، شهریار. (1400). اثرات شاخص اقتصاد دانش بنیان بر رشد اقتصاد کشورهای اسلامی (مدل آزمون بارو سالای مارتین). فصلنامه اقتصاد مالی، 3، 241-217.

• Abdullahi, D. (2013). Effects of Financial Liberalization on Financial Market Development and Economic Performance of the SSA Region: an Empirical Assessment. Economic Modelling, 30, 261-273.


• Arellano, M., & Bond, S. R. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. Review of Economic Studies, 58, 277-297.


• Baltagi, B. H., (2013). Econometric Analysis of Panel Data. New York: John Wiley and Sons.


• Eicher, T., & Schreiber, T. (2010). Structural Policies and Growth: Time Series Evidence from a Natural Experiment. Journal of Development Economics, 91, 169-179.


• Fitzová, H., & Žídek, L. (2015). Impact of Trade on Economic Growth in the Czech and Slovak Republics, Economics and Sociology, 2, 36-50.


• Greene, W. H. (2018). Econometric Analysis. New Jersey: Pearson Publication.


• Ibi, E. E., & Aganyi, A. (2014). Impacts of External Debt on Economic Growth in Nigeria: a VAR Approach. Journal of Business Management and Administration, 2, 1-15.


• Imran, M., Bano, S., Azeem, M., Mehmood, Y., & Abid, A. (2012). Relationship between Human Capital and Economic Growth: Use of Co-integration Approach. Journal of Agriculture & Social Sciences, 4, 135-138.


• Karakoy, C., Kabadayi, B., & Emsen, O. S. (2012). The Impacts of External Debt on Economic Growth in Transition Economies. Chinese Business Review, 5, 1507-1536.


• Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2010). The Worldwide Governance Indicators : A Summary of Methodology, Data and Analytical Issues. World Bank Policy Research  Working Paper,  5430, 1-28.


• Shuaib, I. M., Ekeria Augustine, O., & Ogedengbe Frank, A. (2015). Impact of Inflation Rate on the Economic Growth in Nigeria. British Journal of Economics, Management & Trade, 3, 1-11.


• Tavares (2009). Economic Integration and the Comovement of Stock Returns. Economics Letters, 103, 65-67.


• Tapuwa, K., Ronney, N., & Andrew, Ph. (2019). The Human Capital-Economic Growth Nexus in SSA Countries: What Can Strengthen the Relationship?. MPRA Paper, 95199.


• World Bank. (2020). World Development Indicators. Retrieved from http://www.worldbank.org/data/onlinedatabases.html.