پیش‌بینی مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
ابراهیم عباسی
1
(
استادیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
)
کلید واژه: Q43, O13, مصرف انرژی, بخش کشاورزی, پیش‌بینی, ارزش افزوده و شدت انرژی. طبقه بندی JEL : C32,
چکیده مقاله :
امروزه تولید بخش کشاورزی به اندازهای به نفت و مشتق های آن وابسته گردیده است که هرگونه خلل در تأمین انرژی مورد نیاز این بخش بهگونهای معنادار بر سطح تولید اثر میگذارد. آمارها نشان میدهند که میزان کل مصرف انرژی در بخش کشاورزی کشور طی سال‌های ۸۸-۱۳۷۰ از ۱/۳۳ میلیون بشکه معادل نفت خام به ۴/۴۳ حدود ۳/۱ برابر شده است. صرف‌نظر از وابستگی افزایش تولید به مصرف انرژی بیشتر، چگونگی رابطه میان افزایش تولید و افزایش مصرف انرژی و نیز هدایت مصرف های آتی در مسیرهای متعارف و معقول ضرورت خاصی دارد. در این مقاله برای پیش‌بینی مصرف انرژی‌بخش، نخست به پیش‌بینی میزان ارزش افزوده بخش بر اساس یک مدل ARIMA پرداخته و سپس با توجه به متوسط شدت انرژی دوره (۷/۰) و سناریوبندی تغییر شدت انرژی در سال‌های آتی بر اساس یک سناریوی مرجع، سه سناریوی مطلوب و دو سناریوی نامطلوب، میزان مصرف انرژی‌بخش تا سال ۱۴۱۰ مورد پیش‌بینی قرار میگیرد. با لحاظ کردن هزینه‌های اجتماعی ناشی از افزایش بیرویه مصرف انرژی میتوان مشاهده نمود که چنانچه برنامههای صرفهجویی انرژی بهطور هدفمند به مورد اجرا گذاشته نشود، هرساله زیان‌های اقتصادی ناشی از مصرف بالای انرژی در این بخش، خسارت‌های زیست‌محیطی در اثر افزایش انتشار گازهای گلخانهای گسترش می‌یابد و این شرایطی است که برای انرژی‌های مصرفی یارانه نیز پرداخت میگردد. به‌منظور بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش شدت آن در بخش کشاورزی باید راهکارهای مختلفی از جمله صرفهجویی در استفاده از انرژی‌های فسیلی و بهکارگیری انرژی‌های نو مدنظر قرار گیرد.
Abstract Agriculture productions are dependent to fossil fuels and other energy resources. Any damage in providing energy in agriculture sector has significant effect on its output productivity. Statisticsshow that the total amount of energy consumption in the agriculture sectorduring 1370-1388 has increased from 1.33 million barrels of crude oil to 4.43 (equivalent to 1.3 times higher). Petroleum products are the main sources of energy consumed in this sector. Inthis paper, in order to forecast the energy consumption, value added of agriculture sector by anARIMA model has been calculated. Then based on the average energy intensity in existing situation (7.0) andfuture years we forecasted three scenarios for energy consumption (Onefavorable and two unfavorable scenarios) up to 1410. High-energy intensity will create social costs and damages to environmental via emission of greenhouse gases. Subsidy payment to energy consumption has led to vulnerability to environmental problem .Inorder to optimize the energy consumption and reduce its intensity in theagricultural sector different strategies should be considered such as decreased in the use of fossilenergy and using new energies.
فهرست منابع
1) تقوی، (۱۳۸۲)، «انرژی‌های تجدید پذیر نوین»، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
2) دوست ساسان، رضا، «سیر انرژی در کشاورزی پایدار» - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی.
3) ذوقی پور، آمنه و جواد ترکمانی، «تحلیل الگوی داده-ستانده انرژی در بخش کشاورزی ایران».
4) زارع مهرجردی ، میرزایی خلیل‌آباد حمیدرضا شادروان فاطمه، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده کشاورزی . ۱۳۹۳. کارشناسی ارشد
5) عامری، ع.ا، (۱۳۷۹)، «بررسی کارایی (بازده) انرژی در سیستم‌های سنتی و مدرن کشاورزی»، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس سراسری روستا و انرژی.
6) عرب، قاسم و عقیل براتی ملایری، (۱۳۸۸)، «مقایسه تطبیقی سیاست‌های انرژی ایران باسیاست‌های انرژی در کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی»، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت – هفتمین همایش ملی انرژی.
7) کوچکی، زند، (۱۳۷۳)، «کشاورزی از دیدگاه اکولوژی»، چاپ اول انتشارات جهاد دانشگاهی.
8) ملایری، عقیل و حامد حوری جعفری، (۱۳۸۷)، «بررسی مصرف نهایی انرژی در بخش‌های مصرف‌کننده نهایی»، بررسی مسائل اقتصادی – سال اول – شماره ۱.
9) مهرابی بشر آبادی، حسین و عاد له اسمعیلی، )۱۳۹۰(، «تجزیه و تحلیل ورودی- خروجی انرژی در بخش کشاورزی ایران»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نوزدهم، شماره ۷۴.
10) محمدرضا زارع مهرجردی و مریم ضیا آبادی -توسعه و سرمایه سال سوم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۵
11) نیک زاد, مجتبی؛ مهدی باستانی و حسین مهرابی بشر آبادی، ۱۳۹۲، تحلیل کارایی و بهره‌وری مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران: الگوی داده- ستاده، سومین همایش ملی سوخت، انرژی و محیط‌زیست، تهران، پژوهشگاه مواد و انرژی،
12) محمدرضا زارع مهرجردی، حمیدرضا میرزایی خلیل‌آبادی و فاطمه شادروان-بررسی عوامل موثر بر شدت مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران (با تاکید بر تکنولوژی، نیروی کار و موجودی سرمایه)- وزارت علوم، تحقیقات وفناوری ۱۳۹۳ کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
13) اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر تورم»، (۱۳۸۸)، وزارت بازرگانی – معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی – دفتر مطالعات اقتصادی.
14) آمار و نمودارهای ایران وجهان، (۱۳۸۷)، وزارت نیرو.
15) ماهنامه مکانیسم توسعه پاک، شماره ۶، ژوئن ۲۰۰۹.
16) ترازنامه انرژی، وزارت نیرو – سال‌های مختلف.
17) تحولات جهانی بخش انرژی، وزارت نیرو – ۱۳۸۵.
18) خلاصه تحولات اقتصادی کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۸.
19) "The clean Development Mechanism: An Opportunity for Developing Countries, A source of Profits for Smart Companies", Global Energy Network Institute, March 2006.
20) 2-Alam, M.S., Alam, M.R. and Islam, K.K, (2005), Energy flow in agriculture: Bangladesh,
21) American Journal of Environmental Science, vol. 3, 213-220.
22) 3-Carlsson, Annika, & Kanyama, "Energy Use in the Food Sector: A data survey", Environmental Strategies Research Group, Department of Systems Ecology, Stockholm University
23) 4-Myroshnychenko, Y, "Global Gas Flaring Reduction Partnership", presented in workshop on Natural Gas as Climate Change Solution, Washington D.C, 2006.
24) 5-"Emission Reductions in the Natural Gas Sector through Project-Based Mechanisms", World Gas Intelligence,2006.
25) 6-"Key activities of the Global Gas Flaring Reduction Partnership", World Bank, 2004.
26) 7-David Pimentel1, Marcia Pimentel2, Marianne Karpenstein, Machan3, "ENERGY USE IN AGRICULTURE: AN OVERVIEW".
27) 8-European Union, "A VISION FOR 2030 AND BEYOND, United States Department of Agriculture—2007 Farm Bill Theme Papers, Energy and Agriculture Executive Summary, August 2006.
28) 9-"Phase-Out of Gas Flaring In Nigeria By 2008: The Prospects Of A Multi Win Project".
29) 10-Hatirli, S. A., Ozkan, B. and Fert, K., (2005), An econometric analysis of energy input-
30) output in Turkish agriculture, Renewable and Sustainable Energy Reviews, vol. 9, 608-623.
31) 11-Sathianathan, M. A (1975), "Biogas; Achievement and challenge", Association Agencies for Rural Development, New Dehli.
32) 12-Fischer G. Shah M. and van velthuizen H. (2002), "Climate Change and Agricultural Vulnerability ". International Institute for Applied Systems Analysis. Report prepared under UN Institutional Contract Agreement 1113 for World
33) 13-Clements, d.r; s.f, wehse; r,brown; d.p, ston house, D.J, Hume and C,J swunten 1995, Energy analysis of tillage And herbhchde inputs in alternative weed management system", agric .ecosystens environ . 52:119_128.
34) 14-Stanhill, G. 1984. "Agricultureal labor: form energy soursce to sink.in energy and agriculture ", ed.g. stanhill. Springer velag,berlin,germany,113_130
35) 15-Comforty , p and m Giampietro . 1997. "Fossil energy use in agriculture: an international comparison" . agric , ecosystems and environ .
36) 16-Pimentel, d.1993. "Economics and energies of organic and convention farming", .j.agric. environ .ethics 6:53_60
37) 17-CRS Report for Congress, "Energy Use in Agriculture: Background and Issues", November 19, 2004
38) 18-CRS Report for Congress, "Energy Use in Agriculture: Background and Issues", May 18, 2006
39) 19-CRS Report for Congress, "Energy Use in Agriculture: Background and Issues", January 4, 2005
40) 20-CRS Report for Congress, "Energy Use in Agriculture: Background and Issues", February 28, 2006
41) 21-L Hunter Lovins, "Energy and sustainable agriculture", March 9, 2005
42) 22-Yilmaz, I., Akcaoz, H. and Ozkan, B., (2004), An analysis of energy use and input costs for cotton production in Turkey, Renewable Energy, vol. 30, 145-155.
43) 1-Bernard Laponche La consommation d'énergie dans le monde Energie et développement durable : L'avenir est ouvert mardi 4 mars 2003
44) 2-énergie Larivière Marc André Agriculture, avenir - 2007
45) 3-Energie et agriculture : « Comment les agriculteurs peuvent-ils contribuer à l’autonomie énergétique durable ? Solutions individuelles et collectives » décembre 2005, à l’ENSAT (Ecole Nationale Supérieure Agronomique de Toulouse).
46) 4-Rémi Carillon; l'agriculture et l'énergie, Revue d'économie indusrielle, 1981, volume 18, numéro 1
47) http://www.iranenergy.org.ir
52) http://www.bojnordrc.com -
53) http://edurable.info/Developpement durable et finance
54) Http://www.ce.ufl.edu/activities/waster/wddins.html
55) http ://royalsociety. org/news
57) www.rand.org