بانکداری اسلامی وریسک، یک تحلیل تطبیقی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
سید سجاد علم الهدی
1
(استادیار پژوهشکده اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.)
کلید واژه: مدیریت ریسک, ریسک اعتباری, ریسک نقدینگی, ریسک بازار, واژه‌های کلیدی: بانکداری اسلامی, ریسک عملیاتی. طبقه بندی JEL : G21. G24. G32,
چکیده مقاله :
بانکداری اسلامی نسبت به بانکداری مرسوم در جذب و مصرف منابع مالی ، ویژگی های منحصر بفردی دارد. در این نوع از بانکداری،اصل مهمی که همان تقسیم سود و زیان ناشی از معاملات و همچنین دوری از بهره یا ربا می باشد،این موسسات مالی را از دیگر بانک ها متمایز کرده است. این اصل، آنها را با ریسک های گوناگونی مواجه کرده است که شاید بتوان گفت؛ تنوع و میزان آنها نسبت به ریسک های موجود در بانکداری مرسوم بیشتر میباشد. این نکته بر لزوم توجه به مباحث ریسک در این بانک ها را تأکید می کند . همچنین بنابر ماهیت متفاوت بانکداری اسلامی و نیز اصول شرعی و اخلاقی حاکم بر آنها، مدیریت ریسک با تنگناها و گونه های مضاعف ومتنوع تری روبروست. در این مقاله ضمن معرفی انواع ریسک در بانکداری اسلامی، میزان ریسک هر یک از عقود رایج در این نظام بانکی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. همچنین برای ارائه یک چارچوب کلی برای تشخیص ومدیریت ریسک در بانکداری اسلامی تلاش می شود. Islamic banking has unique features compared with conventional banking in attracting and using financial resources. In this type of banking, the essential principle is the division of profits and losses from transactions as well as avoiding interest or usury caused these financial institutions are distinguished from other banks .This principle has exposed them with various risks which can be said; Their variety and their level are higher than the risks in conventional banking. This emphasizes the need to focus on risk issues in these banks. Also, due to the different nature of Islamic banking, as well as the religious and ethical principles governing them risk management faces double bottlenecks. In this paper, introducing various types of risk in Islamic banking, The risk level of each of the common contracts in this banking system is discussed. It is also trying to provide a general framework for risk identification and management in Islamic banking. Keywords: Islamic Banking, Risk Management, Credit risk, Liquidity risk, Market risk, Operational risk.
1) اربابی، فرزین، پیش‌بینی تلاطم بازدهی سکه طلا در بازار دارایی‌های مالی (رهیافت ANN-GARCH)، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد مالی، دوره 12، شماره 43، تابستان 1397.
2) اسماعیل زاده، علی، جوانمردی، حلیمه، طراحی الگویی مناسب مدیریت نقدینگی و پیش بینی ریسک آن در بانک صادرات ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد مالی، دوره 11، شماره 39، تابستان 1396.
3) امیری، حسین، توفیقی، مونا، الزامات وجود بیمه سپرده و ارتباط آن با مقاومت بانکی، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد مالی، دوره 11، شماره 41، زمستان 1396.
4) بحرالعلوم، محمدمهدی و علی قاسمی ارمکی، «مدیریت ریسک در بانکداری اسلامی»، مؤسسه عالی بانکداری ایران، هفدهمین همایش بانکداری اسلامی، 1385.
5) شاهرخی،غلامرضا؛ نظری اجمالی برانواع ریسک بانکی،مدیریت ریسک و نظارت مبتنی بر ریسک، بانک و اقتصاد شماره 78، 1385.
6) فتحی،سعید،،"ریسک مالی، شاخص سازی،اندازه گیری" ماهنامه تدبیر شماره 16، 1385.
7) کاظمی نژاد، فاطمه،"تفاوت توزیع ریسک در دو نظام بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف " بانک و اقتصاد شماره 101، 1388.
8) Iqbal,z. and Mirakhor,A. 2007,"An Introduction to Islamic Finance: Theory and practice" John Wiley & Son(Asia) Pte Ltd .
9) Greuning,H.& Iqbal,Z.2007,"“Banking and Risk Environment” in Archer,S. and Karim,R.A.A."Finance:The Regulatory Challenge”,John Wiley & Son(Asia) Pte Ltd .
10) M. Kabir Hassan and Mervyn K. Lewis,2007,"Handbook of Islamic Banking" , Edward Elgar Publishing Limite .
11) RomzieRosman, "Risk Management Practices and Risk Management Processes of Islamic Banks: A Proposed Framework “, 2008."
12) Khan, T. and H. Ahmed 2001, "Risk Management: An Analysis of Issues in Islamic Financial Industry".
13) Al-Tamimi, H. and Al-Mazrooei M., 2007, “Banks’ risk management: a comparison study of UAE national and foreign banks”, The Journal of Risk Finance, Vol. 8 No.4, pp.394- 409
یادداشت‌ها