بررسی اثرات اصلاح قیمت حامل‌های انرژی بر تولید و قیمت در بخش کشاورزی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
علی اصغر اسماعیل نیا
1
(استادیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی)
شهرام وصفی اسفستانی
2
(دانشجوی دکتری شرکت ملی گاز)
کلید واژه: Q10, : قیمت حامل‌های انرژی, رشد اقتصادی, ارزش افزوده بخش کشاورزی, هدفمندی یارانهها. طبقه بندی JEL : D24, D57,
چکیده مقاله :
این مقاله پس از برآورد میزان یارانه بخش کشاورزی به تفکیک حامل‌های انرژی، به تبیین اثرهای اجرای سیاست اصلاح قیمت و هدفمند سازی در بخش کشاورزی و نیز بررسی تأثیر حذف یارانههای انرژی بر رشد اقتصادی و تولید بخش کشاورزی می پردازد. روش‌شناسی مورد استفاده در این مقاله مبتنی بر روش آماری تحلیلی بوده و از روش تحلیل داده- ستانده استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اجرای قانون هدفمندی به دلیل افزایش قیمت انرژی، اثرهای تولیدی بالایی بر بخش کشاورزی دارد. بررسی قیمتی نشان می دهد که در پی اجرای هدفمند سازی، این بخش از افزایش قیمت ها متأثر می شود به طوری که برآورد می شود شاخص قیمت فراورده های دامی بیش از ۸۲ درصد افزایش یابد. اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها می تواند ستانده کل بخش های اقتصادی را تا ۶٫۹ درصد کاهش دهد که این کاهش برای بخش های مختلف اقتصادی متفاوت خواهد بود. در این تحلیل بخش ساخت محصول های غذایی، آشامیدنی، توتون و تنباکو در حدود ۱۵٫۵۶ درصد و زراعت و باغداری در حدود ۷٫۷۵ درصد دچار کاهش تولید می شوند.
Abstract This paper evaluates amounts of subsidies in the agricultural sector and estimates the effects of the implementation of price adjustment and targeted energy subsidies on economic growth and agricultural production. The methodology used is input-output analysis. The results show that the rising energy prices have increasing effect on the agricultural sector production. Price analysis of targeted energy subsidies shows that animal products increased more than 82 percent. Targeted energy subsidies could reduce 6.9 percent of output in all economic sectors and this reduction will be different for different economic sectors. This study shows that Output reduction is approximately 15.56 percent in Food, Beverage and Tobacco sector and 7.75 percent in agriculture and horticulture sector.
فهرست منابع
1) پرمه، زوار، ۱۳۸۳، بررسی یارانههای آشکار و برآورد یارانههای پنهان در اقتصاد ایران، در بررسیهای بازرگانی، شماره ۶ خرداد و تیر ۱۳۸۳، صص ۳۲-۴۲
2) پیرایی، خسرو و بیت‌الله اکبری مقدم، ۱۳۸۴، اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر کار بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران (بر اساس روش شبیه‌سازی تعادل عمومی محاسباتی و ماتریس حسابداری اجتماعی سال ۱۳۷۵)، در فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره ۲۲، بهار ۱۳۸۴، صص ۱-۳۰
3) سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، ۱۳۸۷، تاریخچه یارانه در جهان و ایران، اداره آموزش و پژوهش معاونت سیاسی
4) علیزاده، مهدی، ۱۳۸۹، درآمدی بر تأثیرات اقتصادی هدفمند کردن یارانهها (با نگرشی به طرح هدفمند کردن یارانهها)، در ماهنامه اقتصاد شهر، شماره هشتم، زمستان ۱۳۸۹، صص ۹۶-۱۰۶
5) مقدسی، رضا و حبیبه شرافتمند، ۱۳۹۱، بررسی تأثیر هدفمند سازی یارانهها در بهرهوری کل عوامل تولید بخش کشاورزی، در اقتصاد کشاورزی، سال بیستم، شماره ۷۷، بهار ۱۳۹۱، صص ۲۰۱-۲۱۵
6) بانویی، علی‌اصغر و آریا فر، عظیم ،۱۳۷۶، بخش کشاورزی و نقش آن در فرآیند انتقال اقتصادی ایران، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، ویژه‌نامه سمینار آزادسازی و توسعه کشاورزی، سال اول.
7) باستان زاد، حسین، ۱۳۷۶، اثر تغییر قیمت حامل‌های انرژی بر صادرات غیر نفتی در طول دوره ۷۸-۱۳۷۴، اقتصاد مدیریت، شماره ۳۰.
8) جهانگرد، اسفندیار، ۱۳۸۳، بررسی تأثیر تعدیل قیمت حامل‌های انرژی بر تورم و مصرف زیر بخش‌های حمل‌ونقل، معاونت زیربنایی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
9) اعظم زاده شورکی، مهدی، صادق خلیلیان و سید ابوالقاسم مرتضوی، انتخاب تابع تولید و برآورد ضریب اهمیت انرژی در بخش کشاورزی، در اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال بیستم، شماره ۷۹، پاییز ۱۳۹۰، صص ۲۰۵- ۲۲۹
10) مقدسی، رضا و حبیبه شرافتمند، ۱۳۹۱، بررسی آثار جهانی شدن بر رونق‌بخش کشاورزی چند کشور در حال توسعه، در اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال بیستم، شماره ۷۹، پاییز ۱۳۹۱، صص ۲۵-۴۲
11) بانویی، علی‌اصغر، ۱۳۹۱، اثر کاهش تولید بخش کشاورزی بر تولید سایر بخشها در قالب الگوهای مختلط با تاکید بر شرایط متعارف و ویژه، در اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نوزدهم، شماره ۷۶، زمستان ۱۳۹۰، صص ۱۵۵-۱۸۶
12) سوری, علی، ۱۳۸۴، تحلیل داده- ستانده، نشر نور علم، چاپ اول.
13) رحمانی، تیمور و سارا حیاتی (۱۳۸۶)، بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد بهرهوری کل عوامل تولید؛ مطالعه بین کشوری، در فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره ۳۳
14) اداره امور اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد، ۱۹۹۹، راهنمای حسابداری ملی راهنمای جداول داده- ستانده (تهیه و تحلیل)، ترجمه محمدتقی فیاضی، ۱۳۹۱، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
15) امینی، رامین، ۱۳۸۹، تحلیل هدفمند سازی یارانهها در بخش کشاورزی، در ماهنامه دهیاریها، سال ششم، دی و بهمن‌ماه ۱۳۸۹، شماره ۳۲، صص ۱۱-۱۶
16) Hope, Einar and Balbir Sigb, 1995, Energy Price increases in Developing Countries, Policy Research, Working Paper 1442.
17) Fetini, H, 2003,”Iran Medium Term Framework for Transition Converting Oil Wealth to Development”,World Bank
18) OECD, 1997,”Reforming Coal and Electricity Subsidies”, Expert Group on the United Nations Framework Convention on Climate Change ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT paris, Working Paper No. 2.
19) Kubursi, A. A. (2005), Lebanon's agricultural potential: A policy analysis matrix approach, at: http://www.aaea.org
20) Pingali, p., 2006, agricultural growth and economic development: a view through the globalization lens, 26th International Conference of Agricultural Economists, Gold Coat Australia.
21) Timmer, C.P., 2002, Agriculture and economic development, Handbook of Agricultural Economics, Elsevier Science, Amsterdam, North Holland.
22) Miller. E., Ronald, Michael L. Lahr; A taxonomy of Extractions Regional Science Prerspective in Economic Analysis, Elsevier Science, 2001
23) Perman, Roger at el,(1999). Natural Resource and Environmental Economics, Second Edition, prentice Hall.
24) Baumol, William & Edward N. Wolff; A key Role for Input-Output Analysis in Policy Design, Regional Science and Urban Economics; North-Holland, No. 24, 1994
25) Cruz,Luis. (2002). Energy –Enviroment –Economy Interactions: An In put-out put Approach Applied to Portuguese case. the 7th Biennial conference of the International Socity for Ecological Economics (Tunisia),6-9 March 2002
یادداشت‌ها