برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران با استفاده از روش غیرمستقیم

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

غلامرضا گرائی نژاد ¹ , وحیده اصغر نژاد ²

1 - استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

تاریخ دریافت : 1394/03/20 تاریخ پذیرش : 1394/03/20 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: اقتصاد زیر زمینی, تقاضای پول نقد, تولید ناخالص داخلی, مالیات,

چکیده مقاله :

پدیده اقتصاد زیر زمینی که در چند دهه اخیر گسترش،و اهمیت فراوانی در کشورهای مختلف یافته است،پدیده جدیدی نیست و در همه نظامهای شناخته شده در جهان کم و بیش وجود دارد. هر چند ممکن است به صورت متفاوتی ظاهر شوند.داشتن اطلاعات از اندازه اقتصاد زیر زمینی برای بررسی اقتصاد زیر زمینی برای بررسی اثر بخشی سیاستهای پولی و مالی ،شکاف مالیاتی،فرار مالیاتی،رشد اقتصادی و توزیع درآمد بسیار مهم است.افزایش نرخ بیکاری،فرار مالیاتی و اختلاف زیاد بین وصول مالیاتها و ظرفیت مالیاتی،بدتر شدن توزیع درآمدی و کاهش درامد سرانه،اختلاف بین هزینه و درامد خانوارهای ایران شوهادی هستند که نشان می دهند حسابهای ملی ایران واقعیت اقتصادی را گزارش نمی کنند،اصلی ترین دلایل ان نیز گزارش یا ثبت نشدن و یا مشکلات در اندازه گیری برخی از فعالیتهای اقتصادی در ایران است.در این پژوهش به برآورد حجم اقتصاد زیر زمینی ایران با استفاده از روش تقاضای پول نقد در سالهای 1386-1352 می پردازیم.نتایج نشان می دهد که میانگین نسبت اقتصاد زیر زمینی به GDP در این دوره در حدود 20 درصد است،که نتیجه به دست امده تا حدودی شواهد موجود را تایید میکند.

چکیده انگلیسی:

Underground Economy (UE) has grown in most countries during the last decades. Although this is not a new phenomenon in economics and could be seen in any economic system, but its size and determinants varies from country to country. It is important to have an idea about it and access to some information about UE to make policies for reducing tax invasion, promoting economic growth and improving income distribution. Macroeconomic indictors in Iran , such as unemployment rate, the gap between income tax and tax capacity, the gap between income and expenditures of household in household surveys and income distribution indexes show that the national accounts are not completely qualified for showing all the economics facts and it is partly due to UE in Iran. In this article we estimate the size of UE in Iran during the 1793-2005 periods by using currency demand approach. The results show that average UE size in that period is about 20 percent of GDP.