بررسی عوامل موثر بر صادرات غیرنفتی ایران با تاکید بر جهانی شدن

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

تاریخ دریافت : 1391/07/07 تاریخ پذیرش : 1391/09/05 تاریخ انتشار : 1391/12/15

کلید واژه: F13, صادرات غیرنفتی ایران, ‌ جهانی شدن, ‌ الگوی خود رگرسیون با وقفه های توزیع شده (ARDL) طبقه بندی JEL: F15, F01,

چکیده مقاله :

اتکا به صادرات نفتی از ویژگی‌های خاص اقتصاد ایران می‌باشد و همواره نوسانات قیمت نفت سبب بی‌ثباتی درآمدهای ارزی و اقتصاد ایران می‌باشند. همین امر سبب شده که عدم وابستگی به اقتصاد تک محصولی، تنوع بخشیدن به درآمدهای ارزی از طریق افزایش صادرات غیر‌نفتی و افزایش سهم اقتصاد ایران در تجارت بین‌الملل مورد تاکید برنامه‌های توسعه اقتصادی قرار گیرد. توجه به صادرات غیر‌نفتی و اقدامات موثر در جهت بهبود نیازمند ایجاد محیط رقابتی است و این خود حضور گسترده‌تر در بازارهای جهانی به‌ویژه سازمان تجارت جهانی را ناگریز می‌سازد. در این مقاله عوامل موثر بر صادرات غیرنفتی ایران با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) و داده‌های سالیانه برای دوره‌ زمانی 87-1352 در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که متغیر‌های واردات کالاهای سرمایه‌ای،‌ شاخص ادغام تجاری و نرخ ارز دارای تاثیر مثبت و معناداری در بلندمدت بر صادرات غیرنفتی هستند اما نرخ تورم دارای تاثیر منفی و معناداردر بلندمدت بر صادرات غیرنفتی می‌باشد. همچنین ساختار موجود صادرات غیرنفتی نقش تعیین کننده‌ای در سرنوشت صادرات دارد. Reliance on oil exports is the special features of Iran's economy and fluctuating oil prices cause instability foreign exchange earnings and Iran's economy constantly. This caused that independence on single-product economy, diversify foreign exchange earnings by increasing non-oil exports and increase the share of Iran's economy in international trade should be emphasized in economic development programs. Attendance to the non-oil exports and the effective measures to improve it needy competitive environment and it makes possible to wider participation in world markets, particularly the WTO In this paper, affecting factors on non-oil exports of Iran has been studied by using the model an Auto-Regressive Distributed lag(ARDL) and annual data for the period from 1973 to 2008 in Iranian economy. The results show that import value of capital goods, integration of trade and exchange rates have a positive and significant impact on non-oil exports in long-term, but inflation has a negative and significant impact on non-oil exports in long-term. Also The existing structure of non-oil exports has a pivotal role in the fate of non-oil exports

منابع و مأخذ:

منابع

1. ابریشمی، حمید و ابراهیم گرجی (1388)، "اثرات جهانی شدن بر صادرات غیرنفتی ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره51، صفحات 1-24


2. بهکیش، محمد مهدی (١٣٨5)، "اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن"، تهران، نشرنی.چاپ چهارم


3. بیدآباد، بیژن (1387)، "سازمان تجارت جهانی و الحاق ایران(پیش نیازهای اصلاح ساختاراقتصاد کشور)" نسخه الکترونیکی   www.bidabad.com/doc/wto-iran-ketab.pdf


4. بیلیس، جان و استیو اسمت و دیگران (1382)، "جهانی شدن سیاست" ترجمه ابوالقاسم راه چمنی ، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار، تهران، جلد1، صص47-48.


5. ترابی، تقی و نازی محمدزاده اصل(1387)، "تعاملات جهانی شدن، رشد اقتصادی و تجارت الکترونیکی:مطالعة موردی کشورهای در حال توسعه"، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 12 ، صفحات 51-81


6. تشکینی، احمد (1384)، "اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit"، تهران: موسسه فرهنگی هنری دیباگران، چاپ اول


7. توکلی، احمد و جلال دهقانی سانیج (1389)، "بررسی عوامل تاثیرگذار بر توسعه صادرات صنعت نساجی"، مجله دانش و توسعه، سال هجدهم، شماره 31


8. سایت آمار و اطلاعات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران  www.tsd.cbi.ir


9. سایت سازمان توسعه تجارت ایران www.tpo.ir


10. سوری، جواد و مریم کاظمی (1384)، فصلنامه اقتصاد سیاسی، سال دوم، شماره 8


11. شاکری، عباس (١٣٨٣)، "عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی ایران"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 4،صفحات 23-50 


12. صدیقی، اچ.آر و کی.ا. لاولر (1386)، "اقتصاد سنجی رهیافت کاربردی"، ترجمه: شمس الله شیرین بخش، تهران، آوای نور


13. کلباسی، حسن و مجید جلائی (1381)، "بررسی اثرات جهانی شدن بر تجارت خارجی ایران"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره ٤،صفحات 113-128


14. نوفرستی، محمد (1378)، "ریشه واحد و هم جمعی در اقتصاد سنجی"، موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول

 

15. Beck, Ulrich,(2000) “what is Globalization?”  Combridge,Polity Press

16. Dreher, Axel, (2006) “Does Globalization Affect Growth?” Empirical Evidence from a new Index, Applied Economics 38, 10: 1091-1110.

17. KOF Index of Globalization ,  http://globalization.kof.ethz.ch

18. Mah, J. S. (2003) “A Note on Globalization and Income Distribution-the Case of Korea”, 1975-1995. Journal of Asian Economics, 14: 157-164

19. Nawazish, A. (1998) “Globalization, Its Impact on the Economies of OIC

Countries and the Role of the Private Sector”, Journal of Economic

Cooperation Among Islamic Countries, 19, 1-2

20. Okoh. N. Rosemary. (2004); “Global Integration and Growth of Nigeria`s Non-oil Exports”, Department of Economics, Delta State University, Oxford, UK, March     

21. World Bank. (2011). World development indicators, data.worldbank.org/indicator״22.(seddiki, J.U,(2000) “Demand for money, in Bangladesh: A co integration analysiss  32: 1997-1984